مهدی پناهی، روزنامه نگار اقتصادی: کارشناس انرژی با اشاره به این موضوع که واگذاری پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها کار غیرتخصصی‌ای بود، به جهت گفت: اینکه نهادهای غیرمتخصص عهده‌دار امور تخصصی مانند نفت، گاز و پتروشیمی شوند، مدیریت این حوزه‌ها را دچار مشکل می‌کند. در برخی موارد می‌بینیم که شرکت‌ها زیان می‌دهند اما در حال توزیع سود هستند، این‌ها روندهای غلطی است که نباید تکرار شود. به نظر می‌رسد، مسائل با یکدیگر خلط شده است و هدف اصلی از واگذاری‌ها که افزایش راندمان و سودآوری شرکت‌ها بود، محقق نشده است. در حال حاضر، بحث‌های سرمایه‌گذاری و توسعه‌ای شرکت‌هایی که واگذارشده‌اند، دچار اشکال است. به همین دلیل به نظر بنده، واگذاری شرکت‌ها سیاست موفقی نبود و اتفاق مثبتی را در زمینه توسعه‌ای و سرمایه‌گذاری بنگاه‌ها رقم نزد.
اشتباه ما این بود که به‌جای خصوصی‌سازی به خصولتی سازی پرداختیم
فریدون اسعدی در ادامه گفت: اشتباه ما این بود که به‌جای خصوصی‌سازی به خصولتی سازی پرداختیم. به‌طوری‌که یک بخش دولتی پاسخگو را به یک بخش غیردولتی غیر پاسخگو تبدیل کردیم. بزرگ‌ترین ایرادی که می‌توان به واگذاری‌ها وارد کرد، همین موضوع است که عملکرد ما در این زمینه به عدم پاسخگو کردن شرکت‌های واگذارشده منجر شد. بسیاری از شرکت‌ها در قالب ردّ دیون واگذار شدند که ایرادات اساسی‌ای دارد.
این کارشناس انرژی گفت: اصل 44 قانون اساسی به‌صورت ناقص در کشورمان اجرا شد و نتوانستیم به اهداف مشخص‌شده دست پیدا کنیم. اصل 59 این قانون که در مورد رگلاتوری است، مهم‌ترین بخش آن به شمار می‌رود که اجرا نشد. الان حدود 15 سال از زمان اجرای این قانون در کشورمان می‌گذرد، اما هنوز در زمینه ایجاد رگلاتوری مستقل در صنایعی مانند نفت، گاز و پتروشیمی مشکل‌داریم. درواقع مواد مختلف اصل 44 مانند دانه‌های تسبیح هستند و اصل رگلاتوری نخ این تسبیح به شمار می‌رود و اجرای آن اهمیت اساسی دارد. ما نتوانستیم یک‌نهاد تنظیم‌گر در حوزه‌های نفت، گاز و پتروشیمی ایجاد کنیم و امور را پیش ببریم.
وی تأکید کرد: با توجه به عملکرد نهاد سهام عدالت به لحاظ مدیریتی نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که این نهاد در حوزه‌های تخصصی نفت و گاز عملکرد خوبی داشته باشد و نتایج مثبتی را برای کشور رقم بزند. نفت و گاز یک صنعت سرمایه‌بر و تکنولوژی بر است. واگذاری‌های این‌چنینی به‌جز اینکه در امور زیربنایی کشور خلل ایجاد کند، نتیجه دیگری نخواهد داشت. الان صنعت انرژی به‌ویژه نفت و گاز که 99 درصد از انرژی اولیه کشور را تأمین می‌کند، وضعیت خوبی ندارد. بحث‌های مربوط به اقتصاد مقاومتی، برنامه ششم توسعه، رفع موانع تولید و… به‌درستی پیش نرفته است و مشکلات همچنان ادامه دارد. در این شرایط، واگذاری‌های غیراصولی مانند سپردن بخشی از زنجیره ارزش نفت و گاز به نهاد غیرتخصصی سهام عدالت اقدام درستی نیست. باید بین صنایع زیربنایی مثل نفت و گاز با صنایع دیگر تمایز قائل شد و شکل واگذاری‌ها در این صنایع نیز باید منطقی‌تر باشد. از 9 پالایشگاه تصفیه نفت خام 7 مورد از آن‌ها واگذار شد و انتظار می‌رفت که بهره‌وری و کارآیی آن‌ها افزایش پیدا کند، اما این اتفاق نیفتاد و هیچ‌کدام از اهداف خصوصی‌سازی محقق نشده است.
