پیش از ظهر امروز 25 مهرماه 1402 جمعی از نخبگان جوان و استعدادهای برتر علمی با حضور در حسینیه امام خمینی(ره) با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای دیدار کردند. در این دیدار تعدادی از نخبگان علمی در حوزه‌های تخصصی خود سخنرانی کرده، نکات و پیشنهاداتی را مطرح کردند. یکی از این نخبگان، «عادل مهربان» است که گفتگوی کوتاه ما با ایشان را در ادامه می‌خوانید.
لطفا خودتان را معرفی کنید؟
عادل: من محمدصادق عادل مهربان، همسر و پدر دو فرزند هستم؛ پزشک و دانشجوی سال آخر دکتری تخصصی طب سنتی؛ پزشکی عمومی را در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خواندم و بعد هم با شرکت در آزمون تخصصی رتبه 2 را کسب و در دانشگاه علوم پزشکی تهران دکتری تخصصی طب سنتی خواندم؛ یک بار هم در جشنواره ابن سینا که در حوزه طب ایرانی است، دانشجوی برتر شده‌ام.
از حس و حالتان در برنامه امروز بفرمایید؟
مهربان: زمانی که وارد فرایند حضور در این دیدار و فرصت ارائه سخنرانی و صحبت در محضر آقا را به دست آوردم، این فرصت را بهترین شرایط برای خودم و طب ایرانی که می‌خواستم راجع به آن صحبت کنم، دیدم؛ زیرا بسیاری از مواقع در صحبت با مسئولین اجرایی کشور ما پیشنهادات و راهکارها را ارائه می‌دهیم اما کار پیش نمی‌رود، ولی وقتی که محضر حضرت آقا می‌رسیم اگر که ایشان یه نکته‌ی خاصی را تاکید کنند خیلی بهتر آن مسئله اجرایی می‌شود برای همین سعی کردم که فرصت رو مغتنم شمرده و راجع به نظام سلامت صحبت کردم خصوصا درباره دستاوردهایی که در حوزه نظام سلامت و به طور خاص در حوزه طب سنتی در کشور به دست آورده‌ایم.
با توجه به دغدغه‌ای که در حوزه سلامت و طب سنتی داشتید در مورد محورهای سخنرانی بیشتر توضیح دهید؟ چه مواردی را مطرح کردید؟
مهربان: در وهله اولی یک آماری را بیان کردم، این که ما در جهان بعد از چین، هند و آمریکا توانستیم رتبه‌ی چهارم در تولید علم حوزه طب سنتی کسب کنیم و این در صورتی است که دانشکده‌های طب سنتی ما فقط پانزده شانزده سال است که تاسیس شدند، فارغ‌التحصیلان این رشته تقریبا 10 سال است که به صورت جدی وارد عرصه‌ی پژوهش شدهاند که این دستاورد خیلی بزرگی هست؛ همچنین؛ ما توانسته‌ایم دانشمندان یک درصد برتر جهان را در این حوزه تربیت کنیم که اتفاق مهمی در این حوزه محسوب می‌شود.
در نهایت یک سری چالش‌هایی که با آن درگیر بودیم خدمت ایشان مطرح کردم؛ در سه حوزه‌ی آموزش, پژوهش و خدمات طب سنتی نکاتی را مطح کردم مثل اینکه دانشجویان دانشگاه‌های علوم پزشکی باید به صورت کامل با تاریخ طب و فلسفه طب آشنایی داشته باشند، همچنین باید جایگاه جهانی سنتی آشنایی را بشناسند؛ از سوی دیگر ظرفیت این رشته در بحث دانشجو و هیئت علمی باید افزایش پیدا کند؛ در نهایت هم به این موضوع اشاره کردم که باید رشته مقطع‌های پشتیبان مثل پرستار سنتی را داشته باشیم.
در حوزه پژوهش طب سنتی چه مواردی رو مطرح کردید؟
مهربان: در حوزه پژوهش هم به موضوع بودجه اختصاص یافته به این حوزه، اشاره کردم؛ بودجه‌ای که در حال حاضر به حوزه‌ی طب سنتی در کشور ما اختصاص می‌یابد بسیار کم است؛ آمریکا در سال 2023 نزدیک به 170 میلیون دلار بودجه به این حوزه اختصاص داده در حالیکه در ایران این رقم 20 میلیارد تومان بوده و با یک حساب سرانگشتی نزدیک به چهارصد پانصد برابر کمتر است، امروزه کشورهای دنیا خیلی به این مسئله توجه دارند؛ کشور ما یک ظرفیت بزرگ در این حوزه از لحاظ تعداد و تنوع گیاهان دارویی و میراث مکتوب طب ایرانی دارد و باید بیشتر به این حوزه بپردازد.
همچنین، در حوزه‌ی خدمات هم داروهای طب سنتی تحت پوشش بیمه نیستند که همین امر موجب شده که دسترسی مردم محدود شود؛ همچنین به این موضوع اشاره کردم که امروزه افراد غیرپزشک در حوزه طب سنتی مداخله می‌کنند و در حال حاضر نظارت کافی در این مورد انجام نمی‌شود و این مداخله غیر پزشکان باعث شده وجه طب سنتی آکادمیک و علمی را خراب می‌کند.
پیشنهادی هم در حوزه ارتقا طب سنتی در کشور داشتید؟
مهربان: بله؛ بعد از بررسی‌هایی که ما در حوزه‌ی نظام سلامت و به صورت اختصاصی طب سنتی انجام دادیم، نشان می‌دهد که در این حوزه اسناد بالادستی غنی کم نداریم مثل مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی همچون سند ملی گیاهان دارویی، اما اقدامات کافی صورت نگرفته است؛ پیشنهادی که امروز مطرح کردم در واقع راه حلی برای این موضوع است، به نظر میرسد که یک سازمان یا مرکز ملی مستقل برای طب سنتی زیر نظر وزارت بهداشت و ریاست جمهوری تاسیس شود و این مرکز توسط پزشکان متخصص طب و داروسازی سنتی اداره شود.
واکنش رهبر انقلاب نسبت به مباحثی که مطرح کردید چه بود؟
مهربان: رهبر انقلاب به صورت اختصاصی واکنش خاصی به این صحبت‌ها نشان ندادند البته در حین سخنرانی خودشون به این موضوع اشاره کردند که صرف مقالات نباید معیار و محکی باشد برای اینکه افراد در جامعه آکادمیک علمی و ارتقا هیئت علمی ارزش گذاری شوند؛ بخشی را به قوه مجریه ارجاع دادند و فرمودند که این پیشنهادات را حتما به مسولین مربوطه ارجاع میدهند و پیگیری لازم را در جهت محقق شدن این پیشنهادات انجام خواهند داد.
به عنوان سوال آخر از نظر شما مهمترین بخش صحبت‌های مقام معظم رهبری چه موضوعی بود؟
مهربان: به نظرم یکی از مهمترین بخش صحبت‌های ایشان همین نکته بود که فرمودند صرفا مقاله‌ی علمی نباید معیار و محک ارتقا هیئت علمی باشد و جنبه‌های مختلف باید لحاظ شود.
