قاره آقریقا زخمی برخوردهای نژادپرستانه و استعمارگرانه در قرن‌های پیش است.
ثروت‌های بزرگ طبیعی آن به دست صاحبان قدرت در کشورهای اروپایی و آمریکا قرن‌هاست که به استثمار می‌رود و مردم آن در اوج فقر و تنگدستگی و ناامنی زندگی می‌کنند.
افریقا تقریباً۲۰ درصد خشکی‌های زمین و حدود ۱۸ درصد جمعیت جهان را در خود جای داده است. قاره‌ای با جمعیت بسیار جوان با میانگین سنی زیر ۲۰ سال با منابع فراوان طبیعی که به ثروت و سرمایه تبدیل نشده و اکثر مردمان آن در فقر و فلاکت زندگی می‌کنند. به بیان دیگر عامل عقب ماندگی این قاره، استثمار و ضعیف نگه داشتن این قاره توسط اروپا و غرب از قرن‌های گذشته تاکنون است.
این عقب‌ماندگی به معنای آن است که بازار بزرگی برای توسعه، سرمایه‌گذاری و صادرات به این کشورها وجود دارد که می‌تواند هم به رشد این کشورها منجر شود و هم موتور توسعه کشور بزرگی مانند ایران باشد.
بازار آفریقا برای ایران در بسیاری از حوزه‌ها از جمله سلامت مورد غفلت قرار گرفته و به همین علت مراودات اقتصادی فعالان نظام سلامت ایران اعم از جامعه پزشکی و صنعت سلامت در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی با کشورهای آفریقایی بسیار کم و ناچیز است.
کنیا کجاست؟
جمهوری کنیا چهل و هفتمین کشور بزرگ دنیاست که در شرق آفریقا قرار دارد. این کشور با تانزانیا، اوگاندا، سودان جنوبی، اتیوپی و سومالی همسایه است و دسترسی مستقیمی به اقیانوس هند دارد. این کشور با هشت استان، ۵۰ میلیون نفر جمعیت دارد و بخش زیادی از دریاچه ویکتوریا جزو سرزمین آن محسوب می‌شود.
نایروبی، پایتخت این کشور بوده و دیگر شهرهای مهم آن مومباسا، کیموسو و ناکورو است. میزبان مقر سازمان ملل در آفریقا، دارای سیستم سیاسی گسترده و تحت اداره مستقیم دولت بر همه نواحی است. زبان رسمی آن انگلیسی و سواحیلی است و واحد پول آنها «شیلینگ» نام دارد. مردم این کشور طبق آمارهای اعلامی، مسیحی بوده و فقط نزدیک به ۱۰ درصد آنان مسلمانند.
کنیا در ورزش قهرمانی به جز رشته دو و میدانی موفقیت خاصی ندارد و مهاجرت ورزشکاران، از مهمترین دغدغه‌های دولت آن محسوب می‌شود. این ورزشکاران با انگیزه‌های مالی و با هدف کسب درآمد بیشتر و فرصت‌های موفقیت بیشتر، به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و دیگر نقاط دنیا مهاجرت می‌کنند.
روابط با کنیا در چه سطحی قرار داشته و دارد؟
ایران در جنوب شرق آفریقا با کشورها اوگاندا، زیمبابوه و کنیا روابط بسیار خوب و دیرینه‌ای داریم و زمینه‌های گسترش روابط با این کشورها به‌خوبی فراهم است. این روابط از گذشته بوده و ظرف دو سال اخیر هم در سطح بهتری پیش می‌رود.
وضعیت قاره آفریقا در دهه گذشته نسبت به ۴ دهه قبل،فرق کرده است چرا که قاره آفریقا برنامه توسعه‌ای جدیدی را تحت عنوان سند ۲۰۶۳، از سالهای ۲۰۱۵ تنظیم و طراحی کرده و براساس این سند برنامه‌ریزهای توسعه همه جانبه در ابعاد مختلف (تا جایی که آفریقا بتواند جایگاه خود را در مناسبات و معادلات بین‌المللی پیدا کند) پیش‌بینی کرده است.
در همکاری در شرایط جدید با قاره آفریقا باید استفاده مطلوب از سوابق، پیشینه، نفوذ و ارتباطات گذشته جمهوری اسلامی ایران مد نظر قرار گیرد.
از چه سالی با کنیا در ارتباط هستیم؟
آغاز روابط ایران و کنیا به سال ۱۹۷۱ برمی‌گردد یعنی کمتر از یک دهه بعد از استقلال این کشور ار استعمار انگلیس. پس از خصومت و درگیری میان اتیوپی و سومالی و اتهام علیه حکومت پهلوی مبنی بر حمایت از سومالی، ارتباط با کنیا در سال ۱۹۷۷ قطع شد. از سرگیری دوباره مناسبات تهران با نایروبی پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال ۱۹۸۲ رقم خورد. کنیا از آن زمان همواره روابط خوبی با ایران داشته است. پس از سفر محمود احمدی‌نژاد به کنیا، سطح روابط دو کشور افزایش یافت و شاهد صادرات ۴ میلیون تنی نفت به این کشور و ایجاد پرواز مستقیم بین تهران و نایروبی بودیم.
با روی کار آمدن دولت یازدهم و با توجه به نوع نگرش آن در سیاست خارجی (معطوف به برقراری مناسبات با غرب) و از طرفی تاثیرپذیری رهبران این کشور شرق آفریقا از رژیم صهیونیستی و آمریکا، ارتباطات کنیا با کشورمان بسیار کمرنگ شد.
با توجه به رویکرد جدید و معتدلانه دولت سیزدهم، انتظار می‌رود حجم و سطح روابط کشورمان با جمهوری کنیا، به میزان پیش از دولت روحانی و حتی بیشتر برسد. به گفته قائم مقام باشگاه تجار ایران و آفریقا، در هشت ماهه نخست سال ۱۴۰۱ میزان واردات ما از کنیا ۱۲.۶ میلیون دلار و صادرات ۳۸.۳ میلیون دلار صادرات بود. این آمار بیانگر رشد ۱۰۰ درصدی واردات از این کشور و کاهش ۲۰ درصدی صادرات است.
باید به یاد داشته باشیم که هرگونه غفلت از گسترش رابطه با کشورهای افریقایی از جمله کنیا سبب خواهد شد که رقبای منطقه‌ای ما همچون ترکیه و عربستان و نیز قدرت‌های بزرگ جهانی همچون چین، کماکان به پیشتازی خود ادامه داده و فرصت عظیم ارتباط با افریقا را از ایران سلب کنند.
