آقایان محمد علمیه پژوهشگر فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و سینا تفنگچی کارشناس فضای مجازی و خانم فاطمه رهنما خبرنگار حوزه فضای مجازی خبرگزاری صدا‌وسیما در برنامه گفتگوی ویژه خبری موضوع پایان کار شبکه اجتماعی «تیک تاک» در آمریکا را بررسی کردند.
اعضای مجلس نمایندگان آمریکا با ۳۵۲ رای موافق و ۶۵ رای مخالف لایحه‌ای را تصویب کردند که به موجب آن شرکت مادر تیک تاک به علت داشتن سهامداران چینی ۱۶۵ روز مهلت دارد که مالکیت تیک‌تاک را واگذار کند یا این که در آمریکا مسدود شود. ۱۹۷ رای از آرای موافق متعلق به جمهوری‌خواهان و البته ۱۵۵ رای موافق دیگر متعلق به دموکرات‌ها هستند که می‌شود گفت این یکی از معدود لوایحی است که اجماع قابل توجهی بین نمایندگان دو حزب آمریکا بر سر آن وجود دارد.
سوال: ممنوعیت استفاده از تیک‌تاک در آمریکا چه تفاوتی نسبت به ممنوعیت‌های قبلی دارد؟
رهنما: ممکن است مخاطبان در طول یکی دو سال گذشته خبر‌های متفاوتی درباره ممنوعیت استفاده از تیک تاک در آمریکا یا تصویب قانونی در ارتباط با این موضوع شنیده باشند. تحولاتی که در رابطه با حکمرانی تیک تاک به عنوان یک شبکه اجتماعی که سهامداران خارجی دارد و در آمریکا فعالیت می‌کند اتفاق افتاده است را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد، در یک سال گذشته خبر‌هایی که مخاطبان در رابطه با تیک تاک در آمریکا شنیده‌اند به جلسات استماع کنگره آمریکا برمی‌گردد، جلسات استماع جلساتی هستند که جای بحث کارشناسی و بحث چالشی هستند، مثلاً مدیر عاملان سکویی مثل تیک تاک دعوت می‌شوند و استدلال‌هایی دارند نمایندگان مجلس آمریکا دعوت می‌شوند و می‌گویند که چرا می‌خواهند محدودیت ایجاد کنند و فضای آن جلسات موسوم به جلسه استماع، فضای بحث‌های کارشناسی و چالشی است که خروجی این بحث‌ها می‌شود یک جور لایحه یا پیش‌نویس لایحه که در کمیته‌های فرعی مجلس نمایندگان یا سنای آمریکا بررسی می‌شود، پس بعضی از این خبر‌ها هم مربوط می‌شوند به تصمیمات کمیته‌های فرعی یا بعضی دیگر از این خبر‌ها مربوط می‌شوند به ممنوعیت‌هایی که برمی‌گردد به قوانین ایالتی آمریکا. در آمریکا جز قوانینی که در سطح کشور به صورت سراسری تصویب می‌شوند یک سری قوانین ایالتی هم وجود دارد که فرماندار یک ایالت برای ایالت خودش تصمیمی را اعلام می‌کند مثلاً ایالت مونتانا یکی از ایالت‌های پیشتاز در ممنوعیت تیک تاک بوده برای کاربران عادی و کاربرانی که لزوماً کارمند دولت هم نیستند بود که اگر فروشگاه‌های موبایلی از ابتدای ژانویه امسال اجازه دانلود نرم‌افزاری تیک تاک را به کاربران آمریکایی بدهند به ازای هر دانلود یک مبلغ سنگینی (حدود ۱۰ هزار دلار) جریمه می‌شوند، حالا اتفاقی که امروز افتاده این است که نتیجه آن بحث‌های کارشناسی جلسات استماع، نتیجه بررسی‌های کمیته‌های فرعی مجالس آمریکا آمده در صحن مجلس نمایندگان آمریکا که یکی از شئون اصلی قانونگذاری است و مرحله اول رسمی برخورد با این شبکه اجتماعی در قوانین آمریکا رقم خورده، دو مرحله دیگر مانده برای این که بخواهد تصمیمی در این حوزه گرفته بشود یکی از آنها تایید در سنا است و دیگری به امضا رسیدن این لایحه توسط رئیس جمهور آمریکا است.
آمریکا استفاده از بزرگترین پلتفرم دنیا را ممنوع می‌کند
سوال: تفاوتی که تصویب لایحه ممنوعیت تیک‌تاک در مجلس نمایندگان دارد با آن چیزی که به صورت پراکنده می‌دیدیم چیست؟
علمیه: ما در مورد یک اپلیکیشنی صحبت می‌کنیم که قطعاً یک سکوی کاملاً چینی است و موضوع داغ دنیا هم شده است تقریبا یک هشتم جمعیت دنیا دارند از آن استفاده می‌کنند، تعداد کاربر فعال ماهیانه این پلتفرم و سکو حدود ۱۷۰ میلیون کاربر ماهانه است ما مشابه این را دیگر نداریم یعنی ما بخواهیم مقایسه کنیم با اینستاگرام و یوتیوب می‌بینیم آنها عدد خیلی پایین‌تر از این دارند. محتوای تیک‌تاک ویدیو محور است که مردم به اشتراک می‌گذارند می‌بینند و بعد از یک مدت درآمدزایی و الگوریتمی دارد که این الگوریتم باعث می‌شود بیشتر دیده شود و کاربران را ترغیب می‌کند که بخواهند ببینند.
سوال: تیک تاک جنبه سرگرمی دارد؟
علمیه: تیک‌تاک به نیت سرگرمی طراحی و تولید شده است ولی یکی از موضوعاتی که در همان جلسه استیضاح، من می‌گویم جلسه استیضاح، اسم دیگری روی آن نمی‌گذارم، در آن جلسه استیضاح یکی از موضوعاتی که شدیداً روی آن تاکید داشتند بحث فرهنگ سازی این پلتفرم بود. خیلی شفاف و بدون تعارف می‌بینیم ایالات متحده آمریکا که می‌گوید آزادی بیان و همیشه هم اختلافات سیاسی و اقتصادی در این کشور خیلی واضح بوده و لاپوشانی هم نمی‌کردند ولی سر این مورد به اتفاق نظر رسیدند و ظرف یک سال یک فرایندی را شروع کردند با یک فرهنگ سازی، با یک تبلیغات و رسیدند به جایی که دارد تیک تاک در آمریکا ممنوع می‌شود و همچین سابقه‌ای هم وجود نداشته تا به امروز پلتفرمی که تعداد بیش از ۱۰ هزار نفر کاربر داشته باشد در آمریکا ممنوع نشده است، این خیلی نکته مهمی است یعنی امروز آمریکا دارد یکی از بزرگترین پلتفرم‌های دنیا را که در خود آمریکا جزو پرطرفدارترین‌ها است ممنوع می‌کند.
یکی از دلایل ممنوعیت تیک تاک افشاگری درباره غزه است
سوال: چرا تیک‌تاک که یک شبکه اجتماعی ویدیو محور است و جنبه سرگرمی دارد، یک مسئله مهم امنیتی برای دولتمردان آمریکا می‌شود؟
تفنگچی: من یک نکته‌ای را تصحیح کنم آن ۱۷۰ میلیون نفر که گفتند جمعیت کاربران تیک‌تاک در آمریکا است نه در دنیا و نکته بعدی این است که حالا دلیل این که ممنوع شده و دلیل این که الان به دنبال آن هستند که ممنوعش کنند بحث فروش و انتقال داده‌های کاربران آمریکایی توسط تیک تاک به خارج از این محیط است. مهمترین بحثی که دارند این است که می‌گویند از ابتدایی که بحث جنگ غزه هم آغاز شده بیش از حد به کاربران آمریکایی دارد محتوا‌هایی نمایش داده می‌شود که مربوط به فلسطینی‌ها است و می‌خواهند آنها را تحت تاثیر قرار بدهند و یک بحث دیگر هم این است که عرض کردم بحث انتقال داده‌های مکان محور است.
سوال: آیا قبل‌تر هم به دلایل دیگری این موضوع دنبال شد؟
تفنگچی: قبل‌تر در حدود ۲۵ ایالت آمریکا آمده بودند و تیک تاک را برای دانش آموزان و دانش آموزان ممنوع کرده بودند. بحث این است که این اپلیکیشن محتوا‌های مبتذل و ناهنجار خیلی زیاد داشته و نتوانسته بود خودش را مدیریت کند بار‌ها به آن تذکر داده بودند و فقط هم توسط آمریکا این اپلیکیشن فیلتر نشده، حالا بحثی که آقای علمیه هم درباره آزادی سیاسی به آن اشاره کردند توسط کاربران آمریکایی هم دارد به آن اشاره می‌شود و الان یک سری انتقادات زیادی نسبت به این تصمیم گرفته شده خیلی از کاربران گفته‌اند این خلاف آزادی بیان در رسانه‌های اجتماعی است.
حساسیت بر موضوع حکمرانی فضای مجازی
سوال: دلیل این که یک شبکه اجتماعی ویدیو محور یک مسئله مهم امنیتی می‌شود چیست؟
علمیه: یک نکته‌ای را هم اصلاح کنم و هم شفاف سازی کنم، من عرض کردم ۱۷۰ میلیون کاربر ماهانه داریم که دوست عزیز ما انتقاد وارد کردند، ببینید ما چند مفهوم داریم، یک تعداد یوزر رجیستر شده، یک تعداد یوزری که وارد یک پلتفرم می‌شوند ثبت نام می‌کنند، تعداد یوزر اکتیو ماهیانه، تعداد یوزر اکتیو هفتگی و تعداد یوزر اکتیو روزانه این یعنی چه؟ مثال عرض می‌کنم در تیک تاک اگر من می‌گویم ۱۷۰ میلیون کاربر ماهانه دارند استفاده می‌کنند یعنی ماهی یک بار آمده‌اند به تیک تاک سر زده‌اند، تعداد کسانی که نصب کرده‌اند چقدر است، چند ده برابر این عدد است حالا این تعداد ۱۷۰ کاربر اگر بخواهیم بگوییم به صورت هفتگی به تیک‌تاک می‌آیند، احتمالاً هفته‌ای حدود ۱۱۰ تا ۱۲۰ میلیون خواهد بود و روزانه قاعدتاً کمتر است احتمالا ۵۰ -۶۰ میلیون و آمار دقیقی اعلام نشده است. این نکته اول، ببینید تعارف نداریم اصلاً همان ۱۷۰ میلیون کاربر ماهانه را ما در نظر بگیریم ببینید عدد، عدد کمی نیست عدد خیلی عدد بزرگی است. شاید اگر ما یک سال پیش می‌گفتیم آمریکا روی بحث حکمرانی فضای مجازی اش حساسیت دارد شاید کسی نمی‌پذیرفت یا اگر ۲۰ نفر می‌پذیرفتند احتمالاً ۱۰ نفر هم مخالفت می‌کردند می‌گفتند نه آمریکا کاری به این چیز‌ها ندارد و در آمریکا آزادی بیان وجود دارد و طبق قانون ایالات متحده آمریکا کاربر است که انتخاب می‌کند به چه محتوایی دسترسی داشته باشد و چطور استفاده کند. آمریکا می‌خواهد حاکمیت فضای مجازی با خودش باشد، حاکمیت تصمیمی نمی‌گیرد که شما این را ببین و این را نبین و تا به امروز همه این گونه فکر می‌کردند، پارسال که این اتفاق افتاد و این سیرک را راه انداختند و این جلسه بازپرسی در مجلس سنا شروع شد اتفاقی که افتاد این بود که ما دیدیم نه، مثل این که تمام مواردی که می‌گویند اینها حق کاربر است خودشان دارند نقض می‌کنند و به مسائل ورود پیدا کردند در قالب حفظ امنیت اطلاعات، حفظ حریم خصوصی کاربران پس واقعیت امر این است که لایه محتوا را کنار بگذاریم اگر ما بخواهیم بگوییم که آمریکا روی محتوا‌های مبتذل و مستهجن حساس است بنابراین آمده دست رویش گذاشته که خوب پلتفرم‌های خودش هم کم از این چیز‌ها ندارد ولی واقعیت این است که خیر، مشخصاً پر واضح است امروز که می‌دانیم خیلی جالب است حدود ۱۷۰ نفر دموکرات و حدود ۱۶۰ نفر جمهوری‌خواه همه متفق القول آمدند و موافق بودند با این که مسدود شود و ممنوعیت استفاده در آمریکا داشته باشد.
سوال: حکمرانی فضای مجازی توسط دولت آمریکا در مجلس سنا زیر سوال رفته است؟
رهنما: من اول نکته‌ای بگویم آن چیزی که امروز تصویب شده در مجلس نمایندگان تصویب شده و مرحله بعدی می‌شود تایید یا رای گیری در مجلس سنا، اما ناظر به بحث کارشناسان محترم که فکر می‌کنم پاسخشان بود به این سوال شما که چرا تیک تاک در آمریکا به یک مسئله امنیت ملی تبدیل شده شاید بد نباشد مراجعه کنیم به موضع‌گیری‌های خود نماینده‌های آمریکایی، حدود چند روز پیش که این لایحه‌ای که امروز در مجلس نمایندگان تصویب شد در یک کمیته فرعی موسوم به کمیته تجارت و انرژی مجلس آمریکا به رای گذاشته شد و تمام اعضای آن کمیته به پیش نویس اولیه لایحه رای دادند شبکه آمریکایی سی ان ان، یک ارتباط زنده‌ای رفت با دو عضو مجلس که از طراحان اصلی این لایحه بودند که واکاوی کند ابعاد مختلف موضوع را و از یکی از این نمایندگان که رئیس کمیته امور چین مجلس نمایندگان آمریکا بود، مجری شبکه سی‌ان‌ان پرسید که ما ۱۷۰ میلیون کاربر آمریکایی داریم آنها این اپلیکیشن را دوست دارند چرا ما داریم چنین تصمیمی می‌گیریم، پاسخ صریح آن نماینده این بود گفت به دلیل این که این شبکه اجتماعی یک شرکت مادر خارجی دارد و این موضوع سکوی پرکاربر آمریکایی موضوعی نیست که ما حاضر باشیم به یک شرکت خارجی و آن هم چینی واگذارش کنیم یعنی خیلی صریح بخواهم بگویم، منظورش این بود که حکمرانی مجازی ما دست یک پلتفرم یا سکویی که وابسته به یک شرکت خارجی است نباید باشد.
سوال: موضوع ممنوعیت تیک‌تاک با جنگ غزه و دسترسی کاربران آمریکایی به محتوا‌های فلسطین و غزه پررنگ‌تر شد؟
رهنما: می‌توانیم اینطور بگوییم که یک استدلال کلان دارد و مسئله اصلی واگذار نکردن افکار عمومی به شرکتی که سهامدار خارجی دارد است، اما در کنار آن بله ممکن است خرده مسئله‌های دیگری از جمله این که الگوریتم‌هایی هستند که محتوایی را نشان می‌دهند که دولت آمریکا نمی‌پسندد و چیز‌های دیگری هم ذیل آن کلان موضوع مطرح شود. الان شرکت مادر تیک تاک موسوم است به بایت دنس، این هم یک شرکت تماماً چینی نیست یعنی خود تیک تاک این طور با یک مستنداتی توضیح داده که بله موسس اولیه چینی بوده، اما الان ۶۰ درصد آن در اختیار ۳ شرکت بین المللی است که هر سه در آمریکا قرار دارند و ۲۰ درصد آن در دست کارکنان شرکت بایت دنس است که ملیت‌های مختلف دارند و تنها ۲۰ درصد این شرکت در اختیار یک موسس چینی است و آن فرد هم فردی است از بخش خصوصی و یک فرد دولتی نیست.
سوال: موضع‌گیری‌های مقامات آمریکایی نسبت به تیک تاک و سوء استفاده از داده کاربران آمریکایی چگونه است؟
تفنگچی: بسیاری از کاربران تیک تاک اعتراض کردند و گفتند که ما خواهان این هستیم که از این اپلیکیشن استفاده کنیم در نهایت ممکن است کار به دیوان عالی کشور برسد رای ممکن است نقض شود و احتمال عدم اجرایی شدنش وجود دارد. نکته دیگر که وجود دارد این است که افرادی که این را می‌گویند همان افرادی هستند که در سایر کشور‌ها اگر یک اپلیکیشنی محدود یا مسدود شود سریع اعتراض می‌کنند. در حال حاضر همه دارند به این تصمیم خورده می‌گیرند که فارغ از هر اتفاقی که دارد در آن می‌افتد شما دارید جلوی آزادی بیان در رسانه‌های اجتماعی را می‌گیرید و نسبت به این تصمیم سیاستگذاران کاملاً مخالفت وجود دارد حالا اینکه در این مسیر سیاست ورزی مشترکی هم به وجود آمده بین جمهوری خواهان و دموکرات‌ها که البته آقای ترامپ هم همین چند وقت پیش اعلام کرد که می‌تواند یک خطر بزرگ برای ما تبدیل شود جای مسئله دارد که باید به آن جداگانه پرداخته شود.
ممنوعیت استفاده از تیک‌تاک سیاسی است
سوال: چرا یک موضوع در فضای مجازی نقطه اشتراک جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها می‌شود؟
علمیه: اهمیت حاکمیت فضای مجازی و حکمرانی در فضای مجازی در دنیا جدی‌تر شده است و آنها دارند این مسئله را می‌بینند که ممکن اسن جوانانشان منحرف شوند این انحراف، فقط انحراف اخلاقی نیست انحراف سیاسی است انحراف اجتماعی است.
سوال: ممنوعیت تیک‌تاک رویکرد سیاسی دارد و از موضوعات اخلاقی و فضای مجازی وام می‌گیرند تا آن را فیلتر کنند؟
رهنما: شاهد یک جور برخورد خاص رسانه‌ای هستیم مثلاً می‌بینیم که مادران آمریکایی با فرزندانشان که از حضور در برخی از شبکه‌های اجتماعی آسیب دیده‌اند در جلسات استماع حاضر می‌شوند و تصاویر فرزندانشان را رو‌به‌روی دوربین‌ها بالا می‌گیرند که بگویند فرزند من قربانی حضور در این سکوی اجتماعی بوده این یک منظره‌ای است که شاید خیلی از کاربران آمریکایی و شاید مخاطبان آمریکایی را متاثر و متقاعد کند به پذیرش اینکه بله اگر دارید سخت می‌گیرید در ارتباط با فعالیت این سکو پس حق دارید ولی یک لایه دیگری از این ماجرا قابل تحلیل است آن هم این است که مثلاً از نماینده‌های مختلف دعوت می‌کنند تا به گفتگو و بحث بپردازند بعضاً نماینده‌ها می‌آیند کلید واژه‌های مثل امنیت ملی را به کار می‌برند می‌گویند که اینکه داده‌های کاربران ما قابل رویت باشد توسط یک شرکتی که سهامدار خارجی دارد شبیه این می‌ماند که اطلاعات خیلی محرمانه مرتبط با امنیت ملی ما دیده شود چرا، چون افکار عمومی ما دارد رصد می‌شود خب این موضوع یک جان مایه سیاسی دارد نکته دیگر اینکه چرا باید یک شرکت خارجی و یا شرکتی که دارای سهامدار خارجی است سکوی پرمخاطبی را در واقع از آن خودش بکند بعضی از این موضع‌گیری‌ها خلاصه خیلی شفاف‌تر نشان می‌دهد که بله مسائل فرهنگی در جای خود، اما یک سری نگرانی‌های امنیتی و سیاسی وجود دارد که گاهاً در موضع‌گیری‌های نمایندگان آمریکایی یا رسانه‌های آمریکایی بی پرده‌تر به آنها اشاره می‌شود.
سوال: ادعا‌هایی که مقامات آمریکایی راجع به تیک تاک مطرح می‌کنند در مورد شبکه‌های اجتماعی خود آمریکا صدق نمی‌کند؟
علمیه: در همان جلسه استماع و استیضاح مدیرعامل تیک تاک خیلی صریح گفت که من تمام دیتابیس‌ها را آورده‌ام در خود آمریکا تمامی پرسنل همگی آمریکایی هستند یعنی یک نفر چینی ما آنجا اجازه نداریم مشغول به کار شود که حاشیه‌ای پیش نیاید پس بهانه‌ای در زمینه حریم خصوصی ندارند. یک لایه دیگر این است که وقتی من و شما یک اپلیکیشنی نصب می‌کنیم فارغ از اینکه ایرانی است آمریکایی است و اروپایی است یک دسترسی‌هایی داریم می‌دهیم به اطلاعاتی که در گوشیمان داریم و تعاملاتی که در فضای مجازی داریم و با این کار سلیقه و ذائقه مردم را شناسایی می‌کنند شروع به نشان دادن محتوای جذاب می‌کنند تا کاربر وقت بیش‌تری بگذارد پس لایه امنیت اطلاعات خیلی هم مهم است. دولتمردان ما هم از این نمایندگان مجلس یاد بگیرند ما تا به امروز قانونی در این حوزه نداریم یک فیلترینگ دست و پا شکسته وجود دارد که بیشتر باعث نارضایتی است تا اینکه کارآمد باشد کار بکند و نتیجه داشته باشد می‌بینیم هیچ قانونی نداریم. الان دولت‌ها به مسئله حاکمیت و حکمرانی فضای مجازی توجه ویژه دارند اینکه یوتیوب مجبور شده تغییراتی بدهد از همین جا می‌آید اینکه شرکت اپل به عنوان تولید کننده یک گوشی الان مجبور شده که در اتحادیه اروپا برای کاربران اجازه استفاده از اپلیکیشن‌ها و برنامه‌هایی غیر از اپ استور خودش را بدهد باز از همین جا می‌آید پس ببینید الان دولت‌ها دارند به مسئله حاکمیت و حکمرانی فضای مجازی توجه ویژه می‌کنند تعارف را هم گذاشتند کنار اگر یک سال پیش ما همچین حرفی می‌شنیدیم برایمان قابل باور نبود ولی امروز می‌بینیم که نه تنها جدی ایستاده‌اند بلکه من مطمئن هستم که این ممنوعیت اتفاق می‌افتد.
سوال: ممنوعیت تیک‌تاک با مبحث رقابت عادلانه مبانی اقتصاد بازار در تناقض نیست؟
تفنگچی: خیلی از کشور‌ها به خاطر چالش‌هایی که در تیک تاک برگزار می‌شده مثل بحث‌های خشونت و ناهنجاری‌های جنسی استفاده از آن را ممنوع کرده‌اند. بحث کمپانی‌های یوتیوب از همین الان به شدت ترند است چرا، چون می‌گویند که نکته‌ای که وجود دارد این است که اگر تیک تاک ممنوع شود مهمترین سود و نفعش برای کمپانی متا اینستاگرام و گوگل یوتیوب است به خاطر اینکه کاربرانش را می‌تواند بیشتر داشته باشد و آن بحث رقابتی‌تر شدن هم که در واقع با وجود تیک تاک یک فضای رقابتی به وجود آمده بود در واقع برطرف می‌شود و یک فضای انحصاری برای خودشان به وجود می‌آید حالا نکته دیگر این است که تمامی فضای سایبری در واقع دارد به این سمت حرکت می‌کند که محتوایی را به شما نشان دهد که به نوعی شما با آن از قبل در ارتباط بودید یعنی یا پسندیده بودید.
سوال: مالکان تیک تاک با واگذاریش موافقت می‌کنند؟
علمیه: من خیلی بعید می‌دانم یک پنجم کاربران تیک تاک در آمریکا است ولی بقیه در جا‌های دیگر دنیا هستند بنابراین حتی اگر مارکت را هم بخواد از دست بدهد بازار را هم بخواهد از دست بدهد یک پنجم را بخواهد از دست بدهد که از دست نخواهد داد همانطور که ما در ایران خیلی از اپلیکیشن‌ها را استفاده می‌کنیم که نباید استفاده کنیم در آمریکا هم همینطور است ممنوع هم که بشود بالاخره کاربر نهایی راهش را پیدا می‌کند برای اینکه استفاده بکند ببینید این نکته خیلی مهمی است توجه کنیم و تحلیل کنیم کارشناسی کنیم ببینیم که چرا می‌گویند باید واگذار شود به شرکت آمریکایی در این واگذاری چه اتفاقی می‌افتد اتفاق‌هایی که الان افتاده این است عرض کردم پرسنل آمریکایی زیرساخت آمریکایی دیتابیس آمریکایی دیتا سنتر آمریکایی همه چیز آنجاست پس چه چیزی وجود ندارد. با این کار می‌توانند هر آن چیزی را که دوست نداشته باشند سریع محدود یا مسدود کنند.یک مثال ساده بزنم بیایند در اینستاگرام یک آشوبی را مدیریت بکنند برای اینکه نظم اجتماعی به هم بخورد خوب اینستاگرام برای خودشان است همانطور که شما امروز یک عکس از حاج قاسم بگذارید سریع پاک می‌شود یا اکانتتان معلق می‌شود آنجا هم همینطور است هر آن چیزی را که دوست نداشته باشند می‌توانند سریع محدود کنند یا مسدود کنند ولی امروز در مورد تیک تاک آمریکا می‌تواند این کار را بکند این نکته مهمی است. در جلسه بازپرسی یکی از سوالاتی که می‌پرسیدند این بود می‌گفتند که در بعضی از موارد ما از شما خواستیم که محتوایی را حذف بکنید و شما با تاخیر این کار را کردید چرا چند ساعت طول کشیده ببینید این رفتار دوگانه این تناقض در برخورد باید مدیریت بشود. در اتحادیه اروپا هم تصمیم گرفتند اجازه ندهند حاکمیت دست پلتفرم‌ها باشد دنیا ناچار به این سمت خواهد رفت همه کشور‌ها به دنبال این هستند. یک نکته دیگر که حرف درستی زدند امروز بحث دیگری هم که در همین حکمرانی در آمریکا مطرح شد بحث حکمرانی هوش مصنوعی بود که همین نکته را در واقع دارد تاکید می‌کند.
