دور هفتم مذاکرات وین پس از پنج ماه و ۹ روز وقفه بالاخره بعد از ظهر امروز دوشنبه ۸ آذر، آغاز شد؛ وقفهای که دلیل اصلی آن انتقال قدرت در نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایران بود، نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای ۴+۱ به همراه نماینده اتحادیه اروپا در این جلسه حضور یافتند. ساعاتی پس از آغاز این نشست طرفین با ابراز رضایت از روند گفتگوها به نخستین شب گفتگوها پایان دادند.
نکته مهم آنکه در پایان دور اول این گفتگوها دیپلماتهای کشورمان تأکید فراوان داشتند که عنوان این نشست «لغو تحریمها» بوده و قرار نیست در چهارچوب گفتگوهای پیش رو برجام احیا شود، به عبارت دقیقتر در صورت لغو تحریمها و راست آزمایی آن تهران حاضر است به تعهدات قبلی بازگشته و مسیر پیش رو یک مرحلهای نخواهد بود.
ابراز رضایت نماینده اروپا
باوجودآنکه قبل از آغاز مذاکرات اروپاییها کارشکنی را آغاز کرده و حتی وزیر خارجه انگلیس با همتای صهیونیست خود یادداشت مشترک ضد ایرانی منتشر کرد؛ اما دستپر مذاکرهکنندگان کشورمان در هتل کوبورگ باعث شد رقیب عقبنشینی کند. برتری دیپلماتهای کشورمان در سخنان رئیس مذاکرهکنندگان اروپایی قابلمشاهده بود.
انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از پایان مذاکرات در یک نشست خبری با خبرنگاران از آغاز دوباره مذاکرات ابراز خرسندی کرد. مورا در ادامه صحبتهای خود تأیید کرد که تیم ایرانی حساسیتهای سیاسی دارد، و از روز سهشنبه ۳۰ نوامبر کارگروه رفع تحریمها کار خود را آغاز خواهد کرد.
مورا همچنین در پاسخ به پرسشی در خصوص احتمال برگزاری نشست وزرای کشورهای عضو تأکید کرد که برگزاری چنین جلسهای در آینده نزدیک محتمل نیست.
نخستین واکنش کاخ سفید به مذاکرات با ایران در وین
«جن ساکی»، سخنگوی کاخ سفید در نشست خبری خود در روز دوشنبه به وقت واشنگتن و همزمان با جریان داشتن مذاکرات با ایران در وین، گفت: کاخ سفید همچنان بازگشت متقابل ایران به پایبندی کامل به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را هدف اصلی خود در جریان مذاکرات توافق هستهای در نظر میگیرد.
علی باقری: خوشبین هستم
علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد ایران نیز پس از پایان دور نخست گفتگوها از روند طی شده ابراز رضایت کرد. باقری در گفتگو با خبرنگاران پذیرش کشورهای اروپایی در خصوص حق ایران برای رفع تحریمها را «یک دست آورد» برشمرده و گفت: همانطور که ما تأکید کرده بودیم قرار شد ابتدا در خصوص رفع تحریمها مذاکراتی صورت گیرد که این مهم از فردا آغاز میشود و پسازآن در خصوص موضوع هستهای مذاکرات آغاز خواهد شد.
مذاکرهکنندگان ارشد کشورمان در وین توانستند برخلاف شش دور گذشته؛ گفتگوها را از ریل مذاکره برای فعالیتهای هستهای ایران به گفتگو برای لغو تحریمها تغییر مسیر بدهند؛ این تفاوت اساسی در سطح مذاکرات را مورا اینگونه شرح داده است: مذاکرهکنندگان ایرانی حساسیتهای ویژهای دارند و گفتگو برای لغو تحریمها از سهشنبه آغاز میشود.
دبیر کل سازمان ملل: بازگشت به گفتگو مهم است
آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل اعلام کرد بازگشت به گفتگو گام مهمی است. دبیر کل سازمان ملل روز دوشنبه بهوقت محلی در دومین نشست کنفرانس خاورمیانه عاری از سلاحهای کشتارجمعی افزود: تمام طرفها باید اطمینان یابند که ابزار ارزشمند گفتگو مؤثر باقی بماند.
روسیه: آغاز مذاکرات موفقیتآمیز بود
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه نزد سازمانهای بینالمللی در وین که در ۶ دور ابتدایی گفتگوهای وین هم حضور رسانهای پررنگی داشت و همواره اطلاعاتی از جلسات پشت درهای بسته منتشر میکرد، پس از پایان شب نخست گفتگوهای دور هفتم، آغاز این مذاکرات را بسیار موفقیتآمیز خواند.
میخائیل اولیانوف در توئیتی نوشت که شرکتکنندگان در این نشست در خصوص برداشتن گامهای فوری بعدی توافق کردند؛ نشستی که کاملا موفقیتآمیز آغاز شد.
اولویت با رفع تحریمها علیه ایران است
وانگ کوان سفیر و نماینده دائم چین نزد سازمانهای بینالمللی مستقر در وین نیز گفت: آنها روی لغو تحریمها بهعنوان یک اولویت متمرکز هستند؛ همه ما توافق داریم که اولویت با رفع تحریمهاست و باید ابتدا به این مسئله بپردازیم.
با توجه به اعلام مقامهای رسمی، این گفتگوها با آغاز به کار کارگروه رفع تحریمها از روز سهشنبه (امروز) به فعالیت خود ادامه خواهد داد. همچنین قرار است مذاکرات برای دستکم دو روز دیگر نیز ادامه یابد.
مذاکره تهران از موضع قدرت
عبدالباری عطوان تحلیلگر مشهور جهان عرب با انتشار مطلبی در روزنامه «رأی الیوم» به بررسی مذاکرات هستهای میان ایران و کشورهای غربی در شهر وین پرداخت. وی در مطلب خود در این زمینه آورده است: جمهوری اسلامی ایران هرگونه مذاکرات مستقیم با هیأت آمریکایی در جریان مذاکرات وین را رد کرده است.
آمریکاییها نیز خود به این مسأله اذعان کردهاند که هیأت مذاکره کننده ایرانی حاضر به مذاکره مستقیم با آنها نیست. آنچه که باید بدان توجه کرد، این است که رویکرد دولت کنونی جمهوری اسلامی ایران به ریاست ابراهیم رئیسی در مذاکرات هستهای با رویکرد دولت سابق به ریاست حسن روحانی کاملاً متفاوت است.
وی افزود: اکنون مسأله، شکست یا موفقیت مذاکرات وین نیست. مسأله این است که ایران در مذاکرات تسلیم فشارها نخواهد شد و بر مواضع پیشین خود پافشاری خواهد کرد. ایران اکنون در موضع قدرت قرار دارد.
آمریکا: اولویت ایران لغو تحریمهاست
معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری در پاسخ به سوالی که با توجه به بازخوردهای مثبت مقامات ایرانی و اروپایی از مذاکرات دیروز و این موضوع که ایران هنوز بر لغو تمامی تحریم ها پافشاری می کند، آیا دلیلی برای خوش بینی نسبت به مذاکرات وجود دارد توضیح داد: وارد جزئیات مذاکراتی که در حال حاضر جریان دارند، نمی شویم اما فقط می توانم تاکید کنم مذاکرات غیر مستقیم خواهند بود که به درخواست ایران است و آمریکا در هیچ یک از این نشست ها به طور مستقیم با ایران مشارکت نداشته است. دولت بایدن ثابت قدم بوده است و ما هم در دنبال کردن مسیر دیپلماسی هدفمند برای رسیدن به بازگشتی دوجانبه به برجام و پرداختن به طیف کاملی از نگرانی هایی که درباره ایران وجود دارد، صادق و ثابت قدم بوده ایم.
او در آخر در پاسخ به این که آیا دولت بایدن در نظر دارد که ایران خواستار لغو تمامی تحریم ها بدون پایبندی و پیش از آغاز دور هفتم است، تشریح کرد: بر کسی پوشیده نیست که لغو تحریم ها در تمام روند مذاکرات، اولویت ایران بوده است اما ما در یک نشست مطبوعاتی مذاکره نمی کنیم و نظری راجع به برخی ادعاهایی که درباره مذاکرات وجود دارند، نمی دهیم. ماهیت دقیق و توالی اقدامات مربوط به تحریم ها که آمریکا باید انجام دهد تا به بازگشتی دوجانبه به پایبندی به برجام برسد، موضوعی است که باید در مذاکرات مطرح شود.
بازگشت دوجانبه به پایبندی به برجام بهترین انتخاب برای محدود کردن برنامه هسته ای ایران است و بستری برای پرداختن به رفتار ثبات زدای آن ایجاد می کند. البته، اگر ایران بیشتر مطالبه کند و حاضر به ارائه چیزهای کمتری باشد، این مذاکرات به نتیجه نخواهد رسید.
اتخاذ رویکرد بازگشت دوجانبه به پایبندی به برجام از سوی آمریکا در حالی مطرح میشود که این آمریکا بود که به طور یک جانبه از این توافق خارج شد و ایران در پی آن و همچنین بدعهدی اعضای اروپایی برجام به صورت گام به گام تعهدات برجامیاش را کاهش داد و همچنان به همراه دیگر شرکای برجام عضو این توافق است.