به گزارش جهت، صابر گل عنبری؛تحلیلگر مسائل بین الملل؛ در یادداشتی نوشت: همه نگاه‌ها به سمت وین است؛ جایی که گفتگوهای مستقیم میان طرف‌های برجامی و غیر مستقیم ایران و آمریکا در جریان است؛ اما آنچه از نتایج مذاکرات تا به امروز به بیرون درز یافته، منعکس کننده تصویر مبهمی است. دیروز کمیسیون مشترک برجام در چارچوب دور سوم مذاکرات نشست داشت و در آن توافق شده است که نشست گروه‌های کاری رفع تحریم‌ها و اقدامات هسته‌ای در سطح کارشناسان تداوم یابد و اگر هم نیازی به نشست کمیسیون بود، برگزار شود.
پس از نشست دیروز هم دیدارهای دو جانبه و چند جانبه جداگانه‌ای برگزار شده است. از لابلای سخنان دیروز مذاکره کننده ارشد ایرانی نوعی خوشبینی با وجود اشاره وی به اختلافات و مشکلات مشهود بود. عراقچی از “تفاهم جدیدی” سخن گفت که در حال شکل گیری است و از امکان ورود به فاز کتابت “متن” گفت. همین سخنان امروز در بازار ارز کشور بازتاب عملی داشته و نرخ دلار کاهش یافته و برخی از هول این که توافقی در راه است، صف فروش ارز تشکیل دادند و به نوعی بازار نوسانگیران داغ شده است.
در میان طرف‌های شرکت کننده در نشست‌ها، نمایندگان چین و روسیه به ویژه نماینده مسکو به شکل پرسش‌ برانگیزی نسبت به روند مذاکرات خوشبینی زائد الوصفی را در سخنان متعدد ابراز می‌دارند. اما در آن سو، این سطح خوشبینی در سخنان طرف‌های آمریکایی و اروپایی هویدا نیست و انریکه مورا نماینده اتحادیه اروپا دیروز از یک “پیشرفت” گفت، اما بر کار بیشتر بر روی جزئیات تاکید داشت. اما همچنان که مقوله انگلیسی The devil is in the detail می‌گوید همین جزئیات دشواره‌ها و احیانا گره‌های پیچیده‌ای هستند که ممکن است کل روند را کان لم یکن کنند.
جو بایدن رئیس جمهور آمریکا نیز دو روز پیش در کنفرانس خبری با نخست وزیر ژاپن ضمن ابراز خرسندی از پیوستن ایران به مذاکرات تاکید کرد که هنوز زود است درباره نتایج آن قضاوت کرد. امروز یکشنبه نیز جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا در مصاحبه با فاکس نیوز با سازنده توصیف کردن مذاکرات موضعی اتخاذ کرد که به نظر تا حدودی سختیگرانه‌تر از مواضع اعلامی پیشین است و غیر مستقیم درخواست تمدید برخی محدودیت‌ها را مطرح کرد.
سالیوان گفته است که آمریکا تحریم های ایران را لغو نخواهد کرد، مگر در صورت شفافیت و اطمینان درباره بازگشت کامل ایران به پایبندی به تعهداتش در برجام؛ به نحوی که موجب محدود کردن برنامه هسته‌ای، افزایش زمان گریز و پایین آوردن سطح و دامنه غنی سازی شود. وی تاکید کرد که واشنگتن تا عدم حصول اطمینان از تمام این‌ها هیچ امتیازی نخواهد داد.
اما حالا که طرف اصلی بحران یعنی آمریکا سیگنال روشنی درباره لغو تحریم‌ها ارسال نمی‌کند، این خوشبینی نمایندگان روسیه و چین نیاز به واکاوی دارد؛ گویا مسکو و پکن بیش از همه برای رسیدن به توافق عجله دارند و یا شاید هم این رفتار آن‌ها برای ترغیب طرف ایرانی برای تداوم مذاکرات باشد.
به هر حال، با وجود این نشانه‌های “امیدوار کننده”، از سخنان شرکت کنندگان در نشست دیروز این گونه پیداست که در گره اصلی کار یعنی تحریم‌های آمریکا تحول خاصی رخ نداده است؛ از آن جهت که هنوز در مساله تحریم‌ها لیستی تهیه نشده است و این از گفته‌های مذاکره کننده ارشد ایرانی قابل استنباط است؛ به نحوی که از آمریکا خواست لیست تحریم‌ها را تهیه کند.
البته واقعیت این است که اگر رفع یکباره کل تحریم‌ها سیاست “نهایی و لا یتغیر” ایران است، دیگر چه نیازی به لیست است؟ چون تحریم‌های اعمال شده بعد از خروج آمریکا از برجام مشخص است. مگر این که تاکید بر رفع کامل و یکباره تحریم‌ها صرفا یک سیاست اعلامی باشد و سقف خواسته‌ها مطرح شده است تا در جریان مذاکرات بتوان حداکثر امتیازات گرفته شود. در این صورت است که تداوم مذاکرات وین و برخی اظهارنظرهای شرکت کنندگان در آن توجیه پذیر است.
به هر حال، به نظر می‌رسد که آنچه در وین در جریان است، صرفا تلاش طرف‌های مختلف برای یافتن راه حلی میانه در سایه عدم آمادگی آمریکا برای لغو همه تحریم‌ها و پافشاری ایران بر لغو همه آن‌هاست. تشکیل دو کار گروه رفع تحریم‌ها و اقدامات هسته‌ای و اظهارنظرها نیز در راستای یافتن همین راه حل میانه است والا همچنان که گفته شد، هم تحریم‌هایی که آمریکا باید بردارد واضح است و هم گام‌های هسته‌ای که ایران برای بازگشت به تعهدات اتخاذ کند، مشخص است، اما گویا در سایه تفسیرات مختلف آمریکا از این تحریم‌ها که نشانی از عدم آمادگی آن برای لغو همه آن‌هاست، این کارگروها تشکیل شده است تا شاید بتوان معامله‌ای دو سویه در بحث رفع تحریم‌ها و اقدامات هسته‌ای انجام داد که به معنای بازگشت کامل به برجام 2015 نیست؛ معامله‌ای که اساس توافقی جامع‌تر در آینده قرار گیرد.