توییتر در بیانیه‌ای که روز گذشته منتشر کرد، اعلام کرده است که دسترسی کاربران ترکیه به برخی از محتواها را در زمان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی محدود خواهد کرد . در این بیانیه مشخص نشده است که چه حساب‌هایی در توییتر تحت تأثیر قرار خواهند گرفت اما گفته شده دارندگان حساب ترکیه‌ای را در خصوص ایجاد محدودیت مطلع کرده است.

در ترکیه متولی حکمرانی فضای مجازی کیست؟

در ترکیه، اداره فناوری اطلاعات و ارتباطات یعنی ICTA و وزارت حمل و نقل و زیرساخت فضای مجازی یعنی MCIT از مهمترین نهادهای تصمیم گیرنده در حوزه فضای مجازی هستند.

در کشور ترکیه در کنار این دو نهاد، نهادهای دیگری مانند شورای عالی رادیو و تلویزیون هم دیده می شوند که نقش رگولاتوری و تنظیم گری را برعهده دارند.

کاربران اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در ترکیه

 کشور ترکیه با جمعیتی حدود 85.59 میلیون نفر چیزی حدود 71.38 میلیون کاربر اینترنت دارد که معادل 83.4 درصد از جمعیت این کشور را شامل می شود.

جالب است بدانید از این تعداد کاربر اینترنت 62.55 میلیون نفر طبق آمار رسمی از کاربران رسانه‌های اجتماعی هستند و در پلتفرمهایی مانند تیک تاک ،اینستاگرام،توییتر و فیسبوک فعالیت میکنند.

قانونمندی شبکه‌های اجتماعی در دستور کار ترکیه

چندی پیش مجلس ترکیه قانونی برای کنترل شبکه‌های اجتماعی تصویب کرد. بر اساس این قانون شبکه‌های اجتماعی خارجی با بیش از یک ‌میلیون کاربر در داخل ترکیه را موظف می‌کند که در این کشور دفتر و نمایندگی محلی داشته باشند و به درخواست‌های مربوط به حذف محتوا عمل کنند.

بر اساس قانون جدید، همچنین اطلاعات شهروندان ترکیه باید به‌صورت محلی در این کشور ذخیره شوند. در صورتی که این پلتفرم‌ها این قانون را رعایت نکنند و نماینده شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی در ارائه اطلاعات به مقامات کوتاهی کند، علاوه بر جریمه، با محدودیت پهنای باند نیز روبه‌رو خواهند شد که امکان استفاده از آن‌ها را غیرممکن می‌کند.

هدف ترکیه از وضع چنین قوانین سختگیرانیه‌ای اعمال کنترل بیشتر بر محتوای شبکه‌های اجتماعی به جهت تامین امنیت روانی و حفظ آرامش کاربران و جلوگیری از نشر محتوای دروغ و اخبار کذب که عموما باعث تشویش اذهان عمومی میشود عنوان شده و با اینکار میتوانند جهت برخورد با پلتفرم خاطی به نماینده حقوقی آنها دسترسی آسان داشته باشند.

فیلترینگ و اعمال محدودیت برای شبکه‌های اجتماعی

تمام ترافیک اینترنت کشور ترکیه، از طریق زیرساخت TurkTelecom عبور می‌کند که امکان کنترل متمرکز بر محتوای آنلاین و تسهیل اجرای تصمیمات فیلترینگ را به حکومت ترکیه می‌دهد.

در  8 فوریه 2023 بعد از گذشت چند روز از زلزله مهیب ترکیه و با انتشار اخبار کذب و برهم زدن آرامش روانی جامعه در بین کاربران توییتری ترکیه، این کشور اقدام به مسدودسازی شبکه اجتماعی توییتر و دستگیری افرادی که منتشر کننده مطالب و محتوای خلاف قانون بودند کرد. بعد از آن توییتر با پذیرش قوانن ترکیه و حذف محتوای خلاف قانون رفع فیلتر شد.

در حوادث تلخی مانند زلزله که خسارات مالی و جانی بسیاری دارد از مهمترین اقداماتی که دولت ها باید انجام بدهند حفظ امنیت اروانی و آرامش بخشی به افراد جامعه و کنترل احساسات و عواطف ایشان است. فلذا این اقدام ترکیه در مسدود سازی یک پلتفرم را میتوان بر همین مبنا در نظر گرفت. اقدامی که در کشور ما نیز در مواقع آشوب و اغتشاش چندین بار بصورت ناقص و بی اثر مانند فیلتر تلگرام در سال 96 و فیلتر ایسنتاگرام و اتساپ در 1401 انجام شد.

جایگاه توییتر در بین شبکه‌های اجتماعی ترکیه

شبکه اجتماعی توییتر در ترکیه در جایگاه سومین پلفترم مورد استقبال کاربران این کشور قرار دارد و طبق آمار منتشر شده تعداد 18.65 میلیون کاربر از این پلتفرم استفاده می کنند.همچنین این پلتفرم در جایگاه چهارم پلتفرم های مورد استفاده کاربران ترکیه ای نیز قرار دارد.

توییتر در ترکیه نیز دارای مصرف ترافیک بالایی نیز میباشد و از این حیث در جایگاه چهارمی بیشترین مصرف ترافیک و پهنای باند بعد از گوگل و یوتیوب قرار دارد.

حال دولت ترکیه با وجود این حجم از استفاده کاربران از یک شبکه اجتماعی، در آستانه انتخابات بواسطه وجود قوانین مطقن برای فضای سایبر خویش و سابقه مسدود سازی مناسب و جلوگیری از فعالیت کاربران در این پلتفرم، با ارسال نامه به مدیرعامل توییتر خواستار مدیریت محتوا و حذف مطالب خلاف قانون این کشور و جلوگیری از نشر اخبار کذب به جهت برگزاری انتخابات نموده است.

ایلان ماسک نیز با پذیرش این درخواست اعلام کرد که برای کاربران ترکیه‌ای محدودیت‌هایی در توییتر اعمال خواهد شد. وی نیز در پاسخ به موافقان اینترنت آزاد گفت: شما میخوایید دسترسی به توییتر کاملا قطع بشود یا محدودیت هایی اعمال بشود؟ کدام عقلانی تر است؟

پر واضح است که فضای سایبر برای تمامی کشورهای دنیا به مثابه سررزمین های جغرافیایی طلقی میشود و به جهت اعمال حاکمیت و جلوگیری از خدشه دار شدن آن قوانین صریح و سختگیرانه ای وضع نموده اند و بر سر امنیت آن با هیچ کشور و پلتفرمی شوخی ندارند. موردی که شاید در کشور عزیز ما کمتر مورد توجه مسئولین قرار گرفته است.