مهدی پناهی، روزنامه نگار اقتصادی نوشت: اعتبارات مالیاتی تحقیق و توسعه (R&D) نوعی مشوق مالیاتی است که شرکت‌ها را به سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های تحقیق و توسعه تشویق می‌کند. این اعتبار مالیاتی می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر رشد سرمایه‌گذاری صنعتی داشته باشد، زیرا شرکت‌هایی که اعتبارات مالیاتی تحقیق و توسعه دریافت می‌کنند بیشتر در فعالیت‌های تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری می‌کنند که می‌تواند منجر به توسعه محصولات، فرآیندها و فناوری‌های جدید شود.
مطالعات نشان داده است که بین اعتبارات مالیاتی تحقیق و توسعه و رشد سرمایه‌گذاری صنعتی رابطه مستقیمی وجود دارد. به‌عنوان مثال، مطالعه‌ای که توسط دفتر ملی تحقیقات اقتصادی انجام شد، نشان داد که اعتبارات مالیاتی تحقیق و توسعه تأثیر مثبتی بر سطح سرمایه‌گذاری تحقیق و توسعه توسط شرکت‌ها دارد که به‌نوبه خود منجر به افزایش بهره‌وری و رشد اقتصادی می‌شود.
طبق مطالعات انجام‌شده توسط سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، مشوق‌های مالیاتی تحقیق و توسعه نظیر اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه با سطوح بالاتر سرمایه‌گذاری تحقیق و توسعه توسط شرکت‌ها، به‌ویژه در صنایع با فناوری پیشرفته مرتبط است. این مطالعه همچنین نشان داد که اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه تأثیر مثبتی بر توسعه محصولات و فرآیندهای جدید دارد که می‌تواند منجر به افزایش رقابت و رشد اقتصادی شود.
تجربه استرالیا
در استرالیا نیز معرفی مشوق مالیاتی تحقیق و توسعه در سال 2011 به افزایش هزینه‌های تحقیق و توسعه توسط مشاغل در بخش‌های تولید، بیوتکنولوژی و تحقیقات کمک کرده است که درنتیجه نوآوری و رشد اقتصادی افزایش‌یافته است.
تجربه ژاپن
در ژاپن، جایی که مشوق‌های مالیاتی تحقیق و توسعه از سال 1954 اعمال‌شده است، این کشور به یک رهبر جهانی در نوآوری و فناوری تبدیل‌شده است. در سال 2018، ژاپن از نظر تعداد درخواست‌های ثبت اختراع در رتبه دوم جهان قرار گرفت که یک شاخص قوی برای فعالیت‌های نوآوری و تحقیق و توسعه است.
به‌طور کلی، داده‌ها نشان می‌دهند که اعتبارات مالیاتی تحقیق و توسعه می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر رشد سرمایه‌گذاری صنعتی داشته باشد، زیرا شرکت‌ها را تشویق می‌کند در فعالیت‌های تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری کنند که می‌تواند منجر به توسعه محصولات، فرآیندها و فناوری‌های جدید شود. با ترویج نوآوری و پیشرفت تکنولوژی، اعتبارات مالیاتی تحقیق و توسعه می‌تواند به رشد اقتصادی و رقابت کمک کند که می‌تواند برای شرکت‌ها و جامعه به‌عنوان یک کل مفید باشد.
تجربه ایران
شهریور ۱۴۰۱ بود که هیئت دولت در اجرای حکم مقرر در بند (ب) ماده (۱۱) قانون جهش تولید دانش‌بنیان مصوب مجلس در خصوص اعطای اعتبار مالیاتی به بخش تحقیق و توسعه شرکت ها، آیین‌نامه اجرایی این بند از قانون را به تصویب رساند. مطابق بند (ب) ماده (۱۱) قانون جهش تولید دانش بنیان، معادل هزینه انجام‌شده برای فعالیت‌های تحقیق و توسعه، به‌عنوان اعتبار مالیاتی باقابلیت انتقال به سنوات آتی به شرکت‌ها و مؤسسات متقاضی اعطا می‌شود و معادل آن از مالیات قطعی شده سال انجام هزینه مذکور یا سال‌های بعد کسر می‌شود.
هرچند این قانون توسط مجلس و دولت مصوب شده است اما بسیاری از شرکت‌های ایرانی از مزایای این قانون بی‌اطلاع هستند و برای گسترش آن نیاز به فرهنگ‌سازی است.
تأثیر سیاست اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه بر رشد سرمایه‌گذاری صنعتی
حمید بهزادی بخش، کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اهمیت تحقیق و توسعه و رشد سرمایه‌گذاری صنعتی در تحقق توسعه صنعتی موفق اظهار کرد: تحقیق و توسعه (R&D) و رشد سرمایه‌گذاری صنعتی دو پارامتر کلیدی هستند که برای توسعه اقتصادی و صنعتی، بسیار مهم هستند. به‌عنوان یک ایجادکننده شغل، جذب سرمایه و بهبود فناوری، توسعه سرمایه‌گذاری صنعتی و افزایش سطح تحقیق و توسعه، در بسیاری از کشورها به جایگاه ویژه‌ای دست‌یافته‌اند. یکی از عواملی که می‌تواند در تحقیق و توسعه و رشد سرمایه‌گذاری صنعتی تأثیرگذار باشد، اعتبار مالیاتی است.
وی ادامه داد: سیاست اعتبار مالیاتی به‌عنوان یک امکانات مالی مهم برای شرکت‌ها و صنایع، اعتباری است که برای ایجاد مشوق مالیاتی به شرکت ها اعطا می‌شود تا به تحقیق و توسعه بپردازند و هزینه‌های بنگاه را به سمت توسعه زنجیره ارزش و تولید کالای باارزش افزوده بالاتر ببرند. با اعطای اعتبار مالیاتی به شرکت ها، این شرکت‌ها می‌توانند در تحقیق و توسعه محصولات و فناوری‌های جدید سرمایه‌گذاری کنند. همچنین، اعطای اعتبار مالیاتی به شرکت ها، می‌تواند به عنوان یک امکانات مهم برای جذب سرمایه به بخش صنعت کمک کند.
این کارشناس اقتصادی در ادامه با اشاره به جذابیت اخذ اعتبار مالیاتی برای صنایع مختلف کشور و افزایش فعالیت‌های دانش بنیانی صنایع اظهار کرد: اعطای اعتبار مالیاتی به شرکت ها، می‌تواند به عنوان یک انگیزه و هزینه معافیت برای تحقیق و توسعه فعالیت شرکت‌ها را افزایش دهد. به‌عنوان‌مثال، اعطای اعتبار مالیاتی به شرکت‌ها می‌تواند موجب بهبود تحقیق و توسعه فعالیت‌های آن‌ها و ارتقای کیفیت محصولات و خدمات آن‌ها شود. در بسیاری از کشورها، اعتبار مالیاتی به‌عنوان یک امکانات مهم برای تحقیق و توسعه، بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. در این کشورها، اعطای اعتبار مالیاتی به شرکت ها، به‌عنوان یک محرک و امکانات اساسی برای تحقیق و توسعه، مشهود است.
بهزادی بخش در پایان گفت: با توجه به این که تحقیق و توسعه، از مهم‌ترین عواملی هستند که برای صنایع جهت توسعه صنعتی و اجتماعی قابلیت ارتقا دست یافتند، اعطای اعتبار مالیاتی به شرکت ها این امکان را می‌دهد که علاوه بر توسعه زنجیره ارزش و افزایش ارزش‌افزوده در اقتصاد در میان مدت، نرخ سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در توسعه اقتصادی کشور نیز افزایش یابد.
