از شب گذشته همزمان با آغاز عملیات بی سابقه «وعده صادق» توسط جمهوری اسلامی ایران برخی رسانه ها و جریان های اقتصادی تلاش کردند که با دمیدن بر انتظارات تورمی، برای آشفته نشان دادن وضعیت اقتصادی کشور ناشی از حمله ایران با اخباری مانند افزایش قیمت دلار و منفی شدن بورس تلاش کردند.
اهمیت و دستاوردهای این عملیات بی سابقه نظامی علیه رژیمی که به هیچ قاعده و قانونی پایبند نیست، در حوزه سیاسی و روابط بین الملل دارای اهمیت است و به طور طبیعی نوسانات اقتصادی در اولویت بعدی ست اما به طور کلی بازارهای مالی در مواجهه با وقایع و رویدادهایی که به طرق مخالف امنیت سرمایه گذاری را با تهدید مواجه میکنند با حساسیت باالیی واکنش نشان میدهند. طبیعتا بازار سهام در ایران نیز از این قائده مستثنی نیست. به بیانی دیگر، بازارهای سهام عموما به تمامی اتفاقاتی که میتواند به نوعی ریسک یا ابهامی را به بازار تحمیل کند واکنش نشان میدهد؛ جنگ و درگیری‌های نظامی و منطقه‌ای، کاهش یا افزایش قیمت دلار، انتخابات، تصمیمات شبانه اقتصادی، گمانه‌زنی‌های پیرامون تغییر نرخ فرمول‌ها و مواردی از این دست می‌توانند حرکت کلی بازار سهام را تحت تاثیر خود قرار دهند.
نکته مهم در این میان این است که پس از برطرف شدن ریسک یا تنش ایجاد شده در عموم مواقع روند بازارهای سهام به پیش از زمان وقوع درگیری یا تنش باز میگردند.
هرچند هیچ پیش بینی در اقتصاد قطعی نیست اما با بررسی واکنش بازارهای سهام کشورهای مختلف و همچنین بورس تهران به اتفاقات اخیر و وقایع مشابه سالهای گذشته میتوان امیدوار بود که طی روزهای آینده اگر معادلات سیاسی و جهانی تغییر نکند، بازار به ثبات بهتری برسد.
افت معنادار بازار سهام رژیم صهیونیستی در ساعات پایانی روز جمعه 24 فروردین
روز جمعه 24 فروردین و پس از انتشار اخباری مبنی بر نزدیک بودن حمله ایران به رژیم صهیونیستی بازارهای مالی دنیا دچار ریزشهای سنگینی شد. در این بین 3 بورس اصلی آمریکا و همچنین بورس رژیم صهیونیستی افت معناداری را تجربه کردند. با توجه به تداوم نگرانی صهیونیستها، در صورت باز بودن بازار سهام رژیم صهیونیستی در روز شنبه و یکشنبه 25 و 26 فروردین ماه، افت مذکور ادامه مییافت. نمودار زیر روند شاخص بورس این رژیم را طی چند هفته اخیر، 6 ماه گذشته و پس از واقعه 7 اکتبر نشان میدهد.
ریزش 4.5 درصدی داودجونز در 2 هفته اخیر
شاخص داوجونز آمریکا که طی 4 ماه اخیر روندی صعودی را در پیش گرفته بود پس از افزایش ریسک جنگ و درگیری میان ایران و رژیم صهیونیستی ریزش 4.5 درصدی را تجربه کرد. این ریزش پس از ترور فرماندهان ایرانی در کنسولگری ایران در سوریه آغاز شد. اگرچه نگرانی‌ها پیرامون افزایش تورم هم عامل دیگری است که در هفته‌های اخیر بر این شاخص اثرگذار بوده است.
ریزش 2.5 درصدی شاخص اس اند پی 500
شاخص اس اند پی 500 نیز همچون شاخص داوجونز آمریکا در حالی که طی 4 ماه اخیر روندی کامال صعودی را در پیش گرفته بود پس از افزایش ریسک جنگ و درگیری میان ایران و رژیم صهیونیستی با ریزش 2.5 درصدی مواجه شد.
واکنش شاخص کل بورس تهران در اتفاقات مختلف
در این بین ایران هم از این قاعده مستثنی نبود و در بورس تهران نیز این عدم اطمینان و نگرانی از سطح درگیری ایران و رژیم صهیونیستی باعث توقف روند صعودی آغاز شده از اوایل اسفند 1402 شد و موجب شد تا شاخص کل بورس تهران افت 2.3 درصدی را تجربه کند.
نگرانی عمومی سهامداران پس از اقدام حماس علیه اسرائیل و عواقب آن در معاملات روز شنبه ۱۵ مهرماه خود را نشان داد و شاخص در همان روز حدودا ۱ درصد ریزش را تجربه کرد اما روز بعد (یکشنبه 16 مهرماه) با توجه به روشن شدن ابعاد این حمله و ظهور نشانه های پاسخ متقابل رژیم صهیونیستی، واکنش در بازار سرمایه به اوج خود رسید و شاخص کل بورس 2.5 درصد افت کرد تا در مجموع و در 2 روز کاری حدودا 3.4 درصد ریزی را ثبت کرده باشد؛ با این وجودهرچه هیجانات این واقعه کمتر شد بازار سهام به تدریج به روند متعادل خود بازگشت.
پس از ترور شهید سلیمانی بازار سهام و مشخصا شاخص کل بورس تهران طی 4 روز کاری ریزشی حدودا 8درصدی را تجربه کرد که در نوع خود اتفاقی نادر به شمار میرفت. پس از گذشت چند روز از آن واقعه و رفع نگرانی سهامداران بورس تهران مجددا روند قبلی خود را ادامه داد.
در روزهای آتی بازار سرمایه چه رفتاری دارد؟
به طور قطع پیش بینی اقتصادی بدون توجه به عوامل سیاسی و جهانی امکان پذیر نیست اما یه طور کلی میتوان اینگونه برداشت کرد که بازارهای سهام در کشورهای مختلف حساسیت فوق العاده ای به وقایعی همچون جنگ، درگیری و نااطمینانی سیاسی داشته و عموما افت معناداری را تجربه میکنند اما پس از برطرف شدن این نگرانی اغلب بازارها به روند تعادلی یا پیشین خود بازمیگردند.
هرچند امروز و تا لحظه تنظیم گزارش بازار بورس ریزشی شده است اما برخی تدابیر امکان مدیریت بازار را بیشتر میکند. به طور نمونه سازمان بورس و اوراق بهادار امروز صبح اعلام کرد که دامنه نوسان کلیه نمادهای سهام و حق تقدم سهام قابل معامله در بازارهای بورس و فرابورس برای مدت سه روز متوالی به مثبت و منفی ۱ درصد و دامنه نوسان صندوق‌های سهامی نیز به مثبت و منفی دو درصد محدود گردد.
البته بایستی این نکته را هم در نظر گرفت که انتظارات تورمی در ایران یک مقوله پیچیده است که به تنهایی میتواند روی بازار اثر بگذارد. از سوی دیگر به طور مشخص جریان دلال و سوداگر از نوسانی بودن بازار سود میبرند اما نبود زیرساخت های مالی و اقتصادی موثر برای جلوگیری با اقدامات تخریبی آن ها نیست؛ در واقع بدون وجود ابزارهای حکمرانی مدیریت بازار سخت است.
