به گزارش جهت پرس؛ این روزها بحث بر سر انتخابات و صلاحیت نامزدهای انتخاباتی بسیار است از فرصت کم تایید و احراز هویت و صلاحیت افراد تا چرایی عدم ورود احزاب در این امر که می توانست بار بسیاری از دوش مولیان و شورای نگهبان بردارد. برای بررسی این موضوع جهت پرس با حمیدرضا ترقی، عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی گفتگویی داشته که در ادامه می خوانید.
*نقش احزاب را در بررسی صلاحیت‌های نامزدهای انتخاباتی چطور بررسی می‌کنید؟
چون نظام جمهوری اسلامی نظامی حزبی نیست که دولت حزبی باشد و یا ساختار قدرت مبتنی بر تحذب شکل بگیرد. به همین علت به طور طبیعی نقش احزاب در بررسی صلاحیت ها کمترین نقش را دارد.
در حالی اگر نظام نظام حزبی باشد و شاکله قدرت در اختیار احزاب باشد به طور طبیعی احزاب موظف هستند که برای اداره کشور هم کادرسازی کنند و هم مسئولیت صلاحیت فردی را که به مردم معرفی می‌کنند که به عنوان نماینده یا رئیس جمهور صاحب رأی شود می‌پذیرند و پاسخگوی عملکرد نامزد انتخاباتی هستند و باید مراقبت بر حسن انجام وظیفه نامزد هم داشته باشند.
بنابراین چون نظام حزبی نیست این مسئولیت به دستگاههای مورد نظر از جمله شورای نگهبان و دستگاه قضایی و غیره واگذار می‌شود که بررسی صلاحیت های افراد را چه به لحاظ شرایط اختصاصی و یا شرایط عمومی انجام دهند.
با توجه به سیاست‌های مقام معظم رهبری در مورد انتخابات که تا کنون به صورت کامل قانونمند نشده است جایگاه احزاب در فرایند ورود افراد به عرصه انتخابات تا انتخاب شدن مشخص شود احزاب می‌توانند بخشی از بررسی های اولیه را که شورای نگهبان یا هیئت های اجرایی می‌خواهند انجام دهند لن بخش را احزاب انجام دهند و بعد از اینکه صلاحیت‌های اولیه را احزاب تعیین کردند و دقت های لازم را داشتند می توانند معرفی کنند به دستگاههای اجرایی انتخابات تا نسبت به تطبیق شرایط اختصاصی بررسی های لازم را انجام دهند.
در شرایط کنونی نقشی برای احزاب در بررسی صلاحیت ها ایجاد و پیش بینی نشده است.
*یکی از چالش ها تعداد زیاد داوطلبین برای کاندیدای مجلس به دلیل سهولت در ثبت نام است، در مقایسه مدل حزبی در کشورهای دیگر نبود احزاب چه ضربه‌هایی می تواند به سپهر سیاسی کشور وارد کند؟
احزاب به طور طبیعی نمی‌توانند بدون بررسی و شناخت و ارزیابی افرادی را معرفی کنند که مسئولیتی را در بخش اجرا یا قانون گذاری بپذیرد. بنابراین وقتی که مرجعی و جایگاهی مانند احزاب در کشور نباشد که مراقبت‌ها و آموزشهای اولیه را برای کسانی که می‌خواهند مسئولیت بپذیرند اجرایی نکند نتیجه این می شود که افرادی با تبلیغات دروغین صاحب رأی می‌شوند و دستگاههای اجرایی بیشتر به دست کسانی سپرده می‌شود که می‌توانند با تبلیغات و چاپلوسی این جایگاه و فرصت را به دست بیاورند.
به طور طبیعی در دراز مدت باعث می‌شود که با جهل الرجال در جامعه مواجه می شویم و کارهای جامعه به دست افراد فرصت طلب سپرده می شود و طبیعی است که باعث نارضایتی عامه مردم می شود و موجب ناکارآمدی دستگاههای اجرایی می‌شود که در دراز مدت می تواند یک نظام و دولت را ساقط کند.
*دیده می شود بعضا افرادی هم که از طریق احزاب ورود پید می کنند تعهدی نسبت به حزب خود نداشتند و حتی خارج شدند و فردگرایی را سرلوحه خود قرار می‌دهند چرا چنین معضلی وجود دارد آیا از تجربیات کشورهای دیگر می‌شود در راستای اصلاح این شرایط و استفاده از احزاب در راستای تحول آفرینی با توجه به بیانات رهبری استفاده کرد؟
قطعا بله می شود استفاده کرد و اصل مهم این است که جایگاه تحزب در نظام مبتنی بر ولایت فقیه مشخص شود که در چه جایگاهی و در چه سطحی وجود دارد.
به طور قطع در سطح سیاست گذاری از جمله در مجمع تشخیص مصلحت نظام احزاب نمی‌توانند کمک کنند اما در بخش اجرا و قانون گذاری طبیعتا میدان برای فعالیت احزاب وجود دارد که بتوانند در یک رقابت سالم و سبقت در خدمت بهتر خودشان را عرضه کنند.
در درجه اول نیازمند این هستیم که تحزب به ارزش تبدیل شود نه تبدیل به ضد ارزشی شود به نحوی که فردی که مسئولیت می‌پذیرد مهمترین شعارش این است که وابسته به هیچ حزب و گروهی نیست. در صورتی که فردی که وابسته به هیچ حزب و گروهی نیست هویت فرد مشخص نیست و وقتی که هویت فرد مشخص نبود معلوم هم نیست که در کجا تربیت سیاسی و تربیت تخصصی پیدا کرده و آیا تراز انقلاب و نظام هست یا خیر و چه کارآمدی‌هایی دارد و چه کسانی کارامدی او را تأیید می‌کنند و جنین فردی فرد ناشناخته‌‌ایی است که با زرق و برق و شعار می‌تواند مرئدم را فریب دهد و مسدولیت را به دست بگیرد. اگر ساختار رسیدن به قدرت اصلاح شود می تواند خیلی از این مشکلات را حل کند.
کشورهایی که حزبی اداره می‌شوند یک نمونه آن کشور چین است که افراد برای رسیدن به درجه مثلا ریاست جمهوری باید دوره‌های مختلف و آموزشهای مختلف زیادی را ببیند و نظام حزبی چین تا فرد اول بهدار نباشد بخشدار نمی‌تواند بشود و تا بخشدار نباشی نمی‌توانی فرماندار شوی و فرماندار تا فرماندار یرا آموزش و تمرین نکرده باشد و عملا مدت تجربه را انجام نداده باشد نمی تواند معاون استاندار شود.
همه سلسله مراتب در چین مستلزم کار قبلی است که فرد از پایین رشد کند ت به ریاست جمهوری و وزارت برسد و در آنجا هم به طور مرتب هر از چند گاهی برای بروزرسانی توانممدی‌های فرد برنامه ریزی می‌کند و یک فرصت مطالعاتی در حین خدمت به وزیر و رئیس جمهور و دیگر مسئولین می‌دهد که اطلاعات خود را به روز کنند و از نظر عقیدتی بازسازی شوند در حالی که در نظام غیر حزبی چنین قوانینی وجود ندارد.
برای همین است که در کشور چین سرعت توسعه به گونه‌ایی است که رشد اختصاصی حداقل هشت درصدی به طور مستمر دارد و ان هم کشوی که جمعیت یک میلیارد و 300 میلیونی دارد
اما در کشورهایی مانند ما که نظام حزبی نداریم و مسیر و فرآیند رسیدن افراد به مسئولیت هیچ برنامه‌ایی نداریم و از پشت میز دانشگاه بدون داشتن هیچ تجربه کاری فرماندار و استاندار می‌شود طبیعی است که به مدیریت کشور و حکمرانی کشور آسیب می‌زند.
وابستگی افراد را به تحزب‌های متعهد و قدرتمند که توان آموزش و کادرسازی را داشته باشند احزاب قوی احزابی هستند که هر روز مسایل کشور را تحلیل دارند و بررسی می کنند و برای هر موضعی حرف دارند و برای هر مشکلی راه حل دارند بخش های مطالعاتی دارند برنامه ریزی دارند رصد سیاسی دارند چنین حزبی وقتی که امکانات داشته باشد و قدرت داشته باشد در مدیرت کشور خیل یمی تواند تأثیر مناسبی داشته باشد.
متأسفانه در کشور ما چون هنوز چنین فرهنگی نداریم نتوانستیم حزبی بزرگ و قوی داشته باشیم و مجبوریم به علت قوی نبودن احزاب به دنبال جبهه‌ها و ائتلاف ها برویم که 10 الی 30 حزب را دورهم جمع کند تا بتوانند حرکت و کنش سیاسی مناسبی را در انتخابات از خودشان بروز و ظهور بدهند در حالی که اگر همه اینها زیر یک تشکیلات حزبی قوی جمع شوند و با برنامه کار کنند و پیش روند می توانند نقش مؤثری در روند رسیدن به حکمرانی مطلوب را در کشور پدید بیاوریم و اجازه ندهیم که افراد بی تجربه و افراد فاقد آموزش های لازم به مسند مسئولیت بدون طی مراحل برسند.
