محمد رستم پور: سه محور عمده روایت رسانه‌های مطرح انگلیسی‌زبان جهان از نخستین نشست خبری سید ابراهیم رئیسی عبارت بود از خیر گفتن او به دیدار با بایدن، عدم مذاکره دولت او در موضوع موشک‌های بالستیک و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران و موضوع سابقه او به ویژه در برخورد با عناصر منافقین در سال 67. توصیفاتی همچون «تندرو» و «محافظه‌کار» در تمامی روایت‌ها آمده است. و به ویژه ایرانیان حامی تحریم جمهوری اسلامی ایران که در اندیشکده‌ها و مؤسسات و خبرگزاری‌های خارجی عضویت دارند یا فعالیت دارند، در تشدید و حتی برجسته‌سازی این پیرنگ نقشی اساسی دارند. به صورت مشخص باید از کسری ناجی و علیرضا نادر سخن گفت.
موضوع مهم رسانه‌های آمریکا، از واشنگتن‌پست و نیویورک‌تایمز گرفته تا سی‌ان‌ان و ان‌پی‌آر، سرنوشت برجام است. این رسانه‌ها از سویی طراح و معمار مذاکرات را رهبر معظم انقلاب می‌بینند و از سویی دیگر تصریح می‌کنند به دلیل تصریح سید ابراهیم رئیسی به عدم مذاکره در موضوعات موشکی و منطقه‌ای، امکان چانه‌زنی و پیشبرد مذاکرات بر سر مکمل‌های برجام که دولت بایدن خواستار آن است، کاهش یافته است. این رسانه‌ها تأکید دارند اصول سیاست خارجی ایران ثابت است اما لحن و تعامل پذیری ایران متناسب با رویکرد دولت‌ها تغییر می‌کند. با این حال عمده آنان تصریح می‌کنند رئیسی در شرایطی به قدرت می‌رسد که ایران با دشواری‌های متعدد اقتصادی و سیاسی روبروست و آخرین نشانه این دشواری هم توقف فعالیت‌های تنها نیروگاه هسته‌ای ایران است. با این حال، دو رسانه نیویورک‌تایمز و ای‌بی‌سی نیوز میگویند رئیسی بیش از آنکه در مورد اقداماتش صحبت کند، در مورد آنچه انجام نخواهد داد، سخن گفت.
رسانه‌های اسرائیلی همچون تایمز اسرائیل و هاآرتص و البته رسانه‌هایی همچون رویترز و الجزیره انگلیسی بیش از موضوع برجام به سابقه قضایی رئیس جمهور منتخب اشاره دارند و کوشش می‌کنند پیچیدگی روابط ایران و آمریکا به دلیل مسائل حقوق بشری که اتفاقاً سید ابراهیم رئیسی به خاطر آن تحریم شده، زیر ذره‌بین ببرند. این رسانه‌ها ماجرای اعدام‌های 67 را توضیح داده‌اند و پاسخ او را ناشی از یک اعتمادبه‌نفس و استحکام دانسته‌اند. ان‌بی‌سی نیوز می‌نویسد او هنگام پاسخگویی در مورد پرسش از اعدام‌ها لحن غم‌انگیز یا شرمنده‌ای نداشت و این نخستین باری بود که یکی از تاریک‌ترین وقایع تاریخ ایران به محکمه پاسخگویی کشانده می‌شد.
اشاره به شرایط انتخابات که از نظر رسانه‌های انگلیسی‌زبان، رئیسی را بدون چالش و رقیب کرده بود و همچنین توجه جدی به موضوع آرای باطله نیز از دیگر محورهای مورد بررسی رسانه‌ها بوده است. اما تخصصی ترین و چه بسا تحلیلی ترین یادداشت این رسانه‌ها را سی‌ان‌بی‌سی داشت که اختلافات ایران و آمریکا در مذاکرات وین مورد بررسی قرار داده بود. این یادداشت همچنین تأکید دارد بازارهای جهانی نفت منتظر پیام‌های ارسالی دولت جدید ایران هستند. تولید بالاتر نفت ایران مانند یک اهرم کاهش قیمت جهانی نفت عمل می‌کند و ممکن است کشورهای حاشیه خلیج فارس را مجبور کند سیاست‌های انقباضی پیش گیرند.
مجموع این روایت‌ها نشان می‌دهد تصویر رسانه‌های انگلیسی‌زبان از دولت سیزدهم مبتنی بر دو رکن «سابقه قضایی شخص رئیس جمهور» و «برآمدن او از یک انتخابات محل تردید» خواهد بود و کوشش فراگیر برای اجماع علیه ایران ضدحقوق بشر به تلاش‌هایی که برای احیای اجماع علیه ایران هسته‌ای انجام می‌گیرد، اضافه خواهد شد. این مهم به ویژه با حاکم بودن دموکرات‌ها در آمریکا که در چنین مسائلی، توانسته‌اند زمینه و اعتباری برای خود دست و پا کنند، موضوع را پیچیده‌تر می‌کند.
این سوی میز اما دو فرصت اساسی برای دولت سیزدهم می‌تواند ناکارآمدی تحریم اقتصادی و گردش به شرق برای جبران لطمات اقتصادی چند سال اخیر باشد. نباید از یاد برد که دست برتر و موضع بالاتر ایران در موضوع حقوق بشر و تکیه بر تناقض‌ها و فجایع حقوق بشری آمریکا و اروپا که در نشست خبری رئیس جمهور منتخب آمد، باید با پیوست تبیینی مبتکرانه‌ای اولویت نخست دیپلماسی عمومی ایران قرار گیرد.
