«بیخودی برای مشارکت کم مردم در انتخابات علت درست نکنیم، مشکلات اقتصادی دلیل اصلی کاهش مشارکت نبوده است.» این صحبت‌های حسن روحانی در جلسه امروز هیات دولت است. روحانی به صراحت نقش مشکلات اقتصادی و ناکارآمدی دولت خود در کاهش مشارکت را منکر شده است. این درحالی است که معتبرترین نظرسنجی‌ها که اتفاقا نزدیک به دولت هستند بر اساس بررسی‌های علمی این نتیجه را رد می‌کنند.
بر اساس نظرسنجی‌ها و بررسی‌های ایسپا از صد درصد کسانی که در سال 1396 به حسن روحانی رای داده‌اند حدود شصت درصد در انتخابات ریاست جمهوری شرکت نکرده‌اند. این جمعیت حدودا 15 میلیون نفره از حامیان حسن روحانی در مدت چهار سال نه تنها از رای دادن به رئیس بانک مرکزی دولت روحانی یعنی عبدالناصر همتی ابا داشته‌اند که حتی عملکرد دولت منتخبشان باعث شده به کلی از مشارکت در انتخابات گریزان باشند.
نکته قابل توجه اینکه از بین چهل درصد کسانی که در سال 96 به حسن روحانی رای داده‌اند و تصمیم به مشارکت داشته‌اند حدود شصت درصد در سال 1400 به سیدابراهیم رئیسی رای داده و صرفا پنج درصد از آنها به همتی اقبال نشان داده‌اند.
این درحالی است که نزدیک به 80 درصد کسانی که سال 96 به سیدابراهیم رئیسی اعتماد کرده بودند بر نظر خود ثابت مانده و حتی بر این تعداد افزوده شده بود.
طبق این نظرسنجی نزدیک به دولت با توجه به وضعیت اقتصادی خانواده، میزان تمایل افراد به مشارکت در انتخابات تفاوت معناداری دارد و با کاهش توان اقتصادی خانواده‌ها میزان تمایل به مشارکت قطعی در انتخابات کاهش پیدا می‌کند. بیشترین میزان تمایل به مشارکت قطعی بین افراد دارای پس‌انداز است که ۴۷.۹ درصدشان گفته‌اند قطعاً در انتخابات شرکت می‌کنند. ۴۶.۸ درصد افرادی که درآمد خانواده کفاف هزینه‌هایشان را می‌دهد اما پس‌اندازی ندارند گفته‌اند قطعاً در انتخابات شرکت خواهند کرد و کمترین میزان مشارکت با ۴۱.۴ درصد مشارکت قطعی به افرادی اختصاص دارد که درآمد خانواده کفاف هزینه‌هایشان را نمی‌دهد.
همچنین در یکی از نظرسنجی‌هایی که فروردین ماه(اوج روزهای کرونایی) برگزار شده بود مردم پس از کرونا بیشترین نگرانی خود را مسائل اقتصادی معرفی کرده بودند. از شهروندان بالای ۱۸ سال کشور در قالب سوالی باز و بدون گزینه پرسیده شده است «درحال حاضر مهمترین دغدغه و نگرانی شما چیست؟»۴۰.۷ درصد از پاسخگویان به کرونا، ۳۱.۱ درصد به مسایل اقتصادی و ۱۱.۸ درصد به مسایل فردی و خانوادگی اشاره کردند. ۱۲.۵ درصد گفتند دغدغه ای ندارند و ۲.۳ درصد به سایر موارد اشاره کردند.
به طور واضح مشخص است که در اردیبهشت و به خصوص خردادماه و فروکش کردن موج کرونا، مسائل اقتصادی رتبه اول نگرانی‌های مردم و ناامیدی را به خود اختصاص داده است.هرچند نمی‌توان کاهش مشارکت را تک عاملی دانست اما بنابر نتایج آمایش‌های علمی و قابل اعتماد و حتی نزدیک به دولت ناکارآمدی دولتمردان نقش مهمی در این کنش مردم دارد.
با وجود چنین آمارهای روشنی اما دولتمردان سهم بالای خود در این اتفاق را نادیده گرفته و مانند سایر مسائل رنج آور برای مردم همچون ضعف‌های ساختاری برجام و مشکلات ایجاد شده، افزایش قیمت بنزین و حامل‌های انرژی و… از مردم عذرخواهی نمی‌کنند.
