به گزارش جهت ، مقامات وزارت امور خارجه ایران و دیگر کشورهای عضو توافق هستهای با هدف بررسی امکان و چگونگی بازگشت آمریکا به توافقنامه برجام و تعهد تمامی طرف ها بر حراست و تقویت برجام برگزار شد ، طی روز جمعه 13 فروردین از طریق ویدئو کنفرانس، به مذاکره پرداختند.
همچنین سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه 13 فروردین ماه پس از برگزاری نشست مجازی معاونان وزرای خارجه کشورهای عضو “برجام” از ادامه یافتن گفتگوها در هفته جاری و برگزاری یک نشست جدید در وین روز 17 فروردین خبر داد؛ خبری که از سوی مقامات ایرانی هم تایید شد.
علاقه مفرط آمریکا به مذاکره برای چیست؟/ قدیس سازی از آمریکای بایدن
سیاست خارجی آمریکا تابع گفتمان و سیاستی خاص است که تغییرات ناگهانی در آن عملاً بعید است. دولت بایدن در این ظرایط و برخلاف لافهایی که ماهها قبل زده بود، از بازگشت فوری به برجام عاجز مانده است و شاید هم دلیلی برای این کار نمیبیند.
از سوی دیگر، بدقول شدن بایدن سبب خواهد شد تا چهره آمریکای بایدن، همچنان در اذهان مردم دنیا باقی بماند. به همین سبب آمریکا نیازمند رفتارهای نمایشی از قبیل مذاکره مستقیم با ایران است. تا به نوعی تصویر مخدوش و خارج از قاعدهای که ترامپ از آمریکا در قالب معادله برجام ساخته را کمرنگ، و حتی خود را در این زمینه مشتاق نشان دهد.
از سوی دیگر قابل پیشبینی است که آمریکا از کانال های مختلف سعی می کند تا بر طرف ایرانی از طریق متحدان خود فشار وارد کند و تا جای ممکن مواضع مذاکرهکنندگان ایرانی را به سمت اهداف مطلوب خود سوق دهد. از این منظر، موضع گیری اخیر “جواد ظریف” وزیر خارجه و “عباس عراقچی” معاون وزیر خارجه کشورمان در پافشاری بر ضرورت بازگشت بی چون و چرای آمریکا به توافق برجام و لغو تحریم ها علیه کشورمان، کاملا صحیح است که میتواند قدرت چانه زنی آمریکا را به حداقل برساند، هرچند خطر سوءاستفاده آمریکا را رفع نمیکند.
خطر در کمین اندوختههای ایران
تلاش ایران برای اقدام متقابل در برابر بدعهدی آمریکا و انجام فعالیتهای جدید هستهای از یک سو و تفاهمنامه اخیر با چین سبب شده است که جایگاه کشورمان در مذاکره با آمریکا، قویتر از قبل باشد. جایگاه یکه به سادگی میتواند با مذاکرات رودرو، مجدداً تضعیف شود.
بازی دوگانه دولتیها
به موازات پررنگ شدن بحث مذاکرات، موضوع FATF نیز بار دیگر به دغدغه رسانههای حامی دولت تبدیل شد. گمانهزنی درباره سرانجام FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام، گره زدن سرانجام تفاهمنامه 25 ساله ایران و چین به تایید یا عدم تایید FATF توسط ایران و برخی شیطنتهای رسانهای دیگر، نشان مدهد که یک جریان مشخص میخواهد در فضای غبارآلود ناشی از مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا، فشارها جهت نهایی شدن اجرای FATF را بالا برده و ضربه نهایی را وارد کند.
همزمان با این جریانات، شاهد تغییراتی در فضای بازار و اقتصاد ایران هستیم، کاهش اندک در نرخ دلار و سقوط چند صدهزار تومانی در نرخ سکه شاید یکی از بارزترین نمونههای تغییرات مثبت اقتصادی باشد که علیالقاعده نمیتواند حاصل فعالیت با رشد اقتصادی باشد بلکه حاصل تمهیدات زودگذر از سوی مراجع اجرایی و تنظیمکنندگان مبادی اقتصادی کشور است.
غوغای FATF و همزمان با آن، بازی با برگ برنده اقتصاد و معیشت مردم، روشی قدیمی برای موجه جلوه دادن مذاکره با طرف آمریکایی محسوب میشود که قبلا نیز امتحان خود را پس داده است.
شرط و شروط آمریکایی
نماینده آمریکا در امور ایران به تازگی گفته است: «از طریق شرکای اروپایی به دنبال مشخص کردن گامهایی هستیم که برای بازگشت ایران و آمریکا به برجام مشخص شود. آماده بازگشت دوجانبه به برجام هستیم».
وی همچنین افزدوه است که: «ایران باید از مزایای توافق بهرهمند شود. در صورتی که تهران تمامی گامهایی که برخلاف برجام بوده را بازگرداند، دولت بایدن باید تمامی تحریمهایی را که برخلاف توافق هستند، لغو کند».
این حجم از تغییر رویکر در میان سیاستمداران آمریکا، قاعدتاً با پشتوانه بعضی پالسهای مثبت از سوی طرف مقابل در حال روی دادن است. حال باید دید چه ماجراهایی برای روند مذاکرات، از سوی دستگاه سیاست خارجی ایران و سایر طرفها در نظر گرفته شده است.
منتظر سورپرایز دیپلماتها باشیم یا نباشیم؟
دولتیها نشان دادهاندکه مذاکره با آمریکا را از صمیم قلب دوست دارند. تماس تلفنی اوباما با حسن روحانی در بازگشت از سفر نیویورک، قدم زدم «ظریف» با «کری» وزیر خارجه اسبق آمریکا و موارد مختلف دیگر نشان از نگاه مثبت دولت اعتدال به مذاکره با آمریکا دارد.
تیم مذاکره کننده ایرانی، قبل از برجام تاکید داشتند که خطوط قرمز نظام و رهبری را رعایت خواهند کرد اما پس از برجام اعتراف کردند که از بعضی خطوط گذشتهاند.
اکنون نیز اعضای همان تیم موکداً از عدم انجام مذاکرات مستقیم سخن گفته و هرگونه بحث با آمریکا طی مذاکرات روز سه شنبه را، غیرمستقیم دانستهاند.
حال اگر برجام و قولهای آقایان را از خاطر نبرده باشیم، چرا و چگونه باید به حرفهای اخیر آنها اعتماد کنیم و مطمئن باشیم که مذاکرات مستقیم، در برنامه انها نیست؟
اگر مذاکرات مستقیم صورت گرفت، چه اطمینانی وجود دارد که عقبنشینیهای بیشتری رخ ندهد؟
هشدار برای مذاکرات
اعضای تیم مذاکرهکننده ایرانی نباید از خاطر ببرند که اروپائیان نیز در بدعهدی آمریکا شریک بوده و ا زاین رهگذر، هر گونه مذاکره در قالب برجام، به نوعی گذشتن از خطوط قرمز است. براساس فرمایشات مقام معظم رهبری بنا بر این بود که تحریمها از سوی آمریکا لغو شود و پس از راستیآزمایی از سوی ایران، کشورمان تعهدات برجامی را مجددا اجرا کند.
حال اما مذاکراتی گنگ، با دستور جلسهای نامفهوم برای روز 17فروردین در نظر گرفته شده است که مانند مذاکرات قبلی، میتواند مستعد گذر از خطوط قرمز بیشتر و دادن امتیازات مختلف به آمریکا و متحدانش باشد. این حقیقت هشداری برای تیم مذاکرهکننده ایرانی محسوب میشود که امید است، مورد توجه قرار گیرد.