سومین مجمع گفتگوی تهران (TDF ۲۰۲۲) صبح امروز -دوشنبه ۲۸ آذر- در مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه برگزار شد.
«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امورخارجه، عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر پیشین عراق، دنیس مونکادا وزیر امورخارجه نیکاراگوئه و کمال خرازی سخنرانان نشست هستند. مقامات سیاسی شماری از کشورهای همسایه، منطقه و جهان از سخنرانان نشست آغازی مجمع هستند.
پیام امیرعبداللهیان از مجمع گفتوگوی تهران به همسایگان
حسین امیرعبداللهیان روز دوشنبه در سومین مجمع گفتگوی تهران با قدردانی از سخنرانان، مهمانان و برگزارکنندگان نشست، گفت: امیدواریم با تبادل دیدگاه‌ها بتوانیم آخرین تحولات منطقه‌ای و بین المللی چالش های منطقه و فراروی جهان را مورد واکاوی قرار دهیم.
امیرعبداللهیان برگزاری موفق جام‌جهانی فوتبال به معاون وزیر خارجه قطر تبریک گفت و از همراهی این کشور با تیم ملی فوتبال ایران تشکر کرد.
وزیر امور خارجه مجمع تهران را مجمعی برای گفتگو، اشتراک گذاری و ایجاد فضای مفاهمه دانست و گفت: در این نشست صاحبنظران سخن می‌گویند و امیدوارم این گفتگوها برای ایجاد منطقه‌ای آرام و با ثبات‌تر و جهانی صلح‌آمیزتر داشته باشیم.
وی افزود: این مجمع در سال جاری با مفهوم محوری سیاست همسایه محور ایران با رهیافتی به سوی دوستی و اعتمادسازی برگزار می‌شود تا یادآوری کند دولت ایران مفهوم همسایگی را محور سیاست خود قرار داده و با تمام توان به اعتماد سازی و تقویت پایه‌های دوستی در منطقه می‌اندیشید و با قوت گام برمی‌دارد.
امیرعبداللهیان گفت: در غرب آسیا که تحولات آن پرچالش و تاثیر گدار بوده ما همسایگان خود را که اشتراکات تمدنی، فرهنگی و دینی داریم، برادر خود می‌دانیم، امنیت آنها را امنیت و رفاه آنها را امینت و رفاه خود می‌دانیم.
وی با بیان اینکه ایران همواره از پایه‌های ثبات در منطقه و در خط مقدم مبارزه با تروریسم داعش به عنوان تهدیدی مشترک برای منطقه و کل بشریت بوده است، افزود: ایران همواره در خط مقدم مبارزه با انواع تروریسم در منطقه و جهان بوده است و مایلم در آستانه سالگرد ترور جنایتکارانه آمریکایی و به شهادت رساندن دو قهرمان بزرگ مبارزه با تروریسم شهید ابومهدی المهندس و شهید سردار قاسم سلیمانی از آنها یاد کرده و خاطره آنها را که قهرمان بزرگ حافظ امنیت ایران و عراق و منطقه و جهان بودند بودند، گرامی بدارم.
وزیر امور خارجه گفت: آماده اعتمادسازی و همکاری در همه ابعاد و سطوح با همسایگان در منطقه و حوزه خلیج فارس هستیم تا یکبار برای همیشه تفکر تامین امینت از خارج منطقه کنار رفته و با همیاری کشورهای منطقه امنیت پایداری در منطقه به وجود آید.
امیر عبداللهیان تامین امنیت پایدار در منطقه غرب آسیا و توسعه روابط همسایگی را از سیاست های اصولی جمهوری اسلامی ایران برشمرد و گفت: دولت و رئیس جمهور آیت‌الله رئیسی از ابتدای کار خود دست همسایگان را به گرمی فشرده است و آمادگی داریم از مسیر گفت‌وگو و همکاری‌های سازنده و روبه‌جلو در گام‌های عملی هرچه بیشتر در مسیر توسعه همه‌جانبه همکاری‌های دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی بیش از پیش تمرکز یابیم.
در مسئله جنگ اوکراین حل مناقشه با گفتگو است
امیرعبداللهیان به موضوع جنگ اوکراین اشاره کرد و گفت: سیاست جمهوری اسلامی ایران از ابتدای بحران تاکنون پیوستگی و تداوم داشته است؛ سیاست اصولی ما نفی توسل به زور تاکید بر حل و فصل مناقشه از طریق سیاسی بوده است ما از ابتدای این بحران با اتخاذ بی طرفی فعال در این موضوع تاکید کرده‌ایم که نگرانی‌های امنیتی مشروع طرفین باید در نظر گرفته شود از طریق گفتگو حل و فصل شود.
وی ادامه داد: اعتقاد داریم که نگاه تک بعدی به این بحران پاسخگو نیست و باید به ریشه های بحران، اقدامات برخی کنشگران ایجاد زمینه‌های بحران و دامن زدن به آن و همچنین تحریک و تهییج یکطرفه بحران نیز پرداخته شود.
وزیر امور خارجه ادامه داد: امروز شاهد هستیم اروپا دارد بهای هزینه سیاست های ایالات متحده را که دور از محدوده بحران ایستاده است، می پردازد.
امیرعبداللهیان ضمن تاکید مجدد بر بی‌پایه و اساس بودن ادعای ارائه تسلیحات و پهپاد از سوی جمهوری اسلامی ایران به یکی از طرف‌های بحران اظهار داشت: تاکید می کنیم هیاهو درباره ارسال تسلیحات در شرایطی که میلیاردها دلار انواع سلاح از کشورهای غربی برای تداوم جنگ وارد اوکراین شده است، هدفی جز سرپوش گذاشتن بر روی روند دمیدن غرب در آتش جنگ در خشونت در اوکراین ندارد.
وی در ادامه به مسئله اتصالات منطقه‌ای و اهمیت انرژی اشاره کرد و گفت: ما معتقد به هم افزایی و ایفای نقش مثبت و سازنده همه کشورها در مناطق پیرامونی غرب آسیا و پیوند دادن آن و تکمیل ظرفیت های مختلف آن هستیم.
وی افزود: امنیت موضوعی متقابل است و با این منطق امنیت زمانی فراهم است که امنیت همه فراهم باشد. آنگاه امنیت انرژی نیز در عالی‌ترین سطح خود را هم خواهم خواهد بود.
وزیر امور خارجه بیان کرد: در افغانستان شاهدیم که ۲۰ سال حضور اشغال‌گران هیچ ثمری از نظر ایجاد امنیت و زیرساخت‌های اقتصادی و رفاهی برای مردم صبور این کشور در بر نداشت و اکنون مردم افغانستان در شرایط کاملاً نامناسب و نگران کننده‌ای به سر می‌برند.
امیرعبداللهیان گفت: آمریکا از افغانستان رفته اما با دورایستایی و استفاده ابزاری از گروه‌های تروریستی به دنبال تداوم حضور خود در این کشور و ایجاد چالش برای کشورهای منطقه از این طریق است. ما مردم افغانستان را که به آنان اشتراکات تاریخی، تمدنی، فرهنگی و دینی و زبانی داریم چون مردم خود می‌دانیم و خلاف مدعیان دروغین حقوق بشر نسبت به سرنوشت آنها مسئولانه عمل می‌کنیم.
وی عنوان کرد: در یک سال و نیم اخیر ایران پذیرای خیل عظیم آوارگان افغانستانی بوده در حالی که در کشورم در شرایط سخت‌ترین تحریم‌ها به سر می‌برد با سخاوتمندی آنها را پذیرفته است. ما اعتقاد داریم راه ثبات و امنیت پایدار در افغانستان از مسیر خاص و تصمیم مردم این کشور و با تشکیل دولتی فراگیر می‌گذرد.
تاکید بر حفظ خطوط ژئوپولوتیک در منطقه قفقاز
وزیر امور خارجه در ادامه درباره سیاست ایران در موضوع قفقاز نیز گفت: ما بر تقویت اتصالات منطقه ای بر ضرورت حفظ خطوط ژئوپولوتیک در منطقه قفقاز تاکید داشته و بر آن پای می فشاریم هستیم؛امنیت زمانی فراهم می شود که امنیت همه فراهم باشد که آنگاه امنیت انرژی در عالی ترین سطح خود فراهم خواهد بود.
تاکید بر تداوم همکاری راهبردی با چین
وزیر امور خارجه در ادامه به توسعه روابط با چین اشاره کرد و اظهار داشت: تهران و پکن در سال‌های اخیر سطح همکاری های خود را به سطح بالایی ارتقاء داده‌اند؛ ما در این فضای همکاری انتظار نداشتیم که بیانیه سال ۲۰۱۴ کشورهای منطقه کپی و پیست و تکرار شود.
امیرعبداللهیان ضمن تاکید بر تداوم همکاری راهبردی با چین در مورد تمامیت ارضی ایران هیچ تعارفی نداریم.
آمریکا از هر ابزاری برای مداخله در ایران انجام داده است
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران از ابتدا یک نظام متکی به پویش مردمی بوده است و تحولات داخلی کشور ها نباید مورد سوء استفاده کشورهای دیگر و تصفیه حساب های سیاسی قرار گیرد.
امیرعبداللهیان افزود: آمریکا از طریق جنگ شناختی و ابزار سیاسی هرگونه تلاشی را برای مداخله در مسائل داخلی ایران و اغتشاشات اخیر انجام داده است.
آمریکا باید از سیاست ریاکارانه در مورد توافق و بازگشت به برجام دست بردارد
وزیر امور خارجه در ادامه با اشاره به موضوع مذاکرات هسته ای ایران اظهار داشت: آمریکا باید از سیاست ریاکارانه در مورد توافق و بازگشت به برجام دست بردارد.
سومین مجمع گفتگوی تهران (TDF ۲۰۲۲) با حضور ۷۰ اندیشمند از ۳۶ کشور در مرکز مطالعات وزارت امور خارجه آغاز به کار کرد؛ «سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران، رهیافتی به دوستی و اعتماد سازی» مهم‌ترین محور مجمع امسال است. دور اول و دوم مجمع گفتگوی تهران سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ برگزار شد و نقش برجسته‌ای در گردهمایی و تعامل مقامات سیاسی و اندیشمندان حوزه مطالعات بین‌المللی و منطقه‌ای بویژه در حوزه منطقه غرب آسیا داشت.
تحلیل مشاور رهبر انقلاب از اعتراضات ایران /جنگ هیبریدی بود
کمال خرازی در جریان افتتاحیه «مجمع گفتوگوی تهران» گفت: قاعدتا شما مهمانان در زمان ورود به ایران ادراکات دیگری داشتید و تصور داشتید که الان شهر تهران صحنه درگیری است ولی می‌بینید که چنین نیست. چرا چنین ادراکاتی برای کسانی که در خارج از ایران هستند پدید می‌آید؟ این مساله به دلیل بمباران خبری و سازمانی که دستگاه‌های اطلاعاتی غرب دارند، است تا از جهات مختلف علیه ایران به بهانه‌هایی که همواره ممکن است اتفاق بیفتد به وجود بیاورند.
وی ادامه داد: این بمباران خبری شاهد بودید که از سوی شبکه‌های خبری و اجتماعی غرب و ورود اسلحه به کشورمان از نقاط مرزی سازماندهی نیروهای تروریستی در خارج از ایران و ورودشان به کشور با این مجموعه توانستند اغتشاشاتی را در کشور به وجود بیاورند. البته طبیعی است که اعتراض حق هر شهروندی است و ایرانیان هم باید از این حق برخوردار باشند اما طبیعتا اغتشاش قابل قبول نیست. هیچ کشوری اجازه نمیدهد امنیت کشورش با خطر مواجه شود و با اقتدار جلوی اغتشاش را می‌گیرد. شما در فرانسه و آمریکا و سایر کشورها دیده‌اید با اغتشاش چگونه برخورد می‌کنند و ایران هم خارج از این قاعده نیست.
وی افزود: آنچه در ایران رخ داد یک جنگ هیبریدی بود. که در آن جنگ سیستم خبری و عملیات تروریستی و هم دستگاه‌های سیاسی کشورها و اطلاعاتی کشورها در آن درگیر بودند و این طراحی و آتش را برافروزند که متاسفانه فوت مرحومه امینی این بهانه را به دست آن ها داد و چنین اغتشاشی را سامان داد.
وزیر امور خارجه پیشین کشورمان در بخش دیگری از سخنانش گفت: ما به همت دانشمندانمان دسترسی کامل به تکنولوژی هسته‌ای پیدا کردیم. زمانی که وزیر امور خارجه بودم صحبت از تضمین عینی می‌کردند که باید تضمین عینی بدهید که به دنبال سلاح هسته‌ای نمی‌روید. تضمین عینی از منظر غرب اساسا نداشتن غنی سازی است. با مقاومت ایران و همت دانشمندان به حدی رسیدیم که ۱۹ هزار سانتریفیوژ را در چرخش داشتیم. غربی‌ها ناچار به مذاکره شدند تا مساله هسته‌ای ایران را حل کنند و برجام مذاکره شد. با این حال دیدید که باز غربی‌ها تعهدات خود را اجرا نکردند و به خروج امریکا از برجام منجر شد.
وی ادامه داد: امروز از توانایی‌های بالا برخورداریم و هر روز سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر و تولید بالاتر را اعلام می‌کنیم. توانایی را داریم ولی قصد تولید بمب را نداریم. ما تولید بمب را حرام و از نظر راهبردی راهگشا نمی‌دانیم چرا که اگر ایران به سمت سلاح هسته‌ای برود کشورهای منطقه هم در مسابقه تسلیحاتی قرار می‌گیرند و می‌خواهند با کمک دیگران سلاح هسته‌ای تولید کنند و به این دلیل است که ما از دهه ۱۹۷۰ خواهان منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای هستیم و به همین دلیل هم است که می‌گوییم اسرائیل که در این منطقه سلاح هسته‌ای دارد باید سلاح هسته‌ایش نابود شود و به پادمان بپیوندد.
وی افزود: الان ایران آمادگی دارد به تعهدات برجامی خود بازگردد و مسائل بسیاری از معضلاتی که در مذاکرات بوده حل شده و الان تنها مسئله پادمان است و مسائل از گذشته که در اختیار آژانس است و امیدواریم سفری که کارشناسان آژانس به ایران دارند این مسئله حل شود و برجام به نتیجه برسد.
خرازی در رابطه با موضوعات منطقه نیز گفت: منطقه ما احتیاج به گفت‌وگو دارد و کشورهای منطقه باید از طریق گفت‌وگو مسائل و مشکلات خود را برطرف کنند. همواره از گفت‌وگو استقبال کردیم و هیچگاه به کشور دیگر تجاوز نکردیم. از ۲۰۰ سال پیش تا الان ایران هیچگاه متجاوز نبوده است و امروز هم مخالف تجاوز هستیم. به کشورهای دیگر کمک کردیم و آن جزو دستور کار ماست و مردمی که در منطقه بیدار شدند و می‌خواهند حقوق خود را استیفا کنند طبیعی است به آنها کمک کردیم در سوریه و لبنان در راه استیفای حقوقشان چنین کردیم. شرط موفقیت گفت‌وگو عدم تجاوز، عدم دخالت بیگانگان و ایجاد زمینه برای گفت‌وگو است و ما برای این کاملا آمادگی داریم.
چینی‌ها باید خطای صورت گرفته را جبران کنند
خرازی در ادامه درباره خطای چینی‌ها گفت: اخیرا رئیس جمهور چین از منطقه دیدار داشت و ما از این دیدارها استقبال می‌کنیم که در جهت طرح جاده و کمربند سرمایه‌گذاری بیشتری در این کشورها صورت و منطقه ما توسعه بیشتری یابد ولی خطایی که رخ داد ورود به مباحث سیاسی و تمامیت ارضی کشورمان بود البته آنها سعی کردند این خطا را جبران کنند. ولی این خطا به مثابه این بود که ما هم بیاییم راجع به وضعیت تایوان که جزو خاک چین است اظهارنظر کنیم. امیدواریم چنین خطاهایی دیگر رخ ندهد و به صورت کامل جبران شود.
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی گفت: ما از ابتدا مخالف پیدایش جنگ اوکراین بودیم ولی می‌دیدیم که کشورهای غربی روسیه را به سمت جنگ اوکراین هدایت می‌کنند. حرکت ناتو به سمت مرزهای روسیه تحریک آمیز بود و آمریکا و غرب با عنایت خاص این تلاش را می‌کردند که روسیه را وادار به چنین جنگی کنند. جنگ امر مطلوبی نیست و امروز هم معتقدیم جنگ اوکراین باید از طریق گفت‌وگو پایان بپذیرد و ایران آمادگی دارد وسیله چنین گفت‌وگویی را فراهم کند.
مشاور مقام معظم رهبری در رابطه با تحولات عراق نیز گفت: عراق در سال‌های گذشته با مصیبت‌های زیادی روبرو بود و در یکی دو سال گذشته نابسامانی زیادی را مشاهده کرده است. امروز خوشبختیم دولت عراق شکل گرفته و امیدواریم در سامان دادن به مسائل عراق و جلوگیری از گسترش تروریسم و حفظ تمامیت ارضی عراق موفق باشد و آمادگی داریم در این مسائل به دولت عراق کمک کند. ایران در این خصوص کمک کرده و جان عزیزانش از جمله شهید سلیمانی را تقدیم کرده است.
خرازی در پایان سخنانش نیز گفت: افغانستان همسایه ماست و می‌تواند تاثیر زیادی بر امنیت ما داشته باشد. توصیه ما به طالبان که اکنون حاکم بر افغانستان است این است که باید با تروریسم مقابله کرده و اجازه ندهند تروریسم در خاک افغانستان توسعه یابد و از ورود نیروهای بیگانه به خاک افغانستان جلوگیری کنند. اجازه ندهند آمریکا به بهانه‌های مختلف وارد خاک افغانستان شود و باید حکومتی را تشکیل دهند که فراگیر باشد و همه اقوام و مذاهب افغانستانی در آن مشارکت داشته باشند. یک قوم نمی‌تواند در کشور چند قومی حکومت کند و شانس بروز درگیری و مخالفت بالاست. امیدواریم طالبان و رهبران آنها با این نگاه به آینده توجه کنند.
عادل عبدالمهدی: جنگ اوکراین غرب را مجبور به پذیرش اوپک پلاس کرد
عادل عبدالمهدی در سومین نشست مجمع گفتوگوی تهران که در محل مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه برگزار شده است در بخشی دیگر از صحبت‌های خود با اشاره به رشد اقتصادی چین در سال‌های اخیر گفت: بر اساس آمار ، سرانه تولید ملی چین در سال جاری میلادی حدود ۳۰ تریلیون دلار بوده است که این رشد بیشتر از رشد سرانه تولید آمریکا و اتحادیه اروپا است.
وی با اشاره به اثرات جنگ اوکراین بر تحولات بین المللی گفت: این جنگ بار دیگر اهمیت انرژی از جمله نفت و گاز را در عرصه جهانی مطرح کرد و کشورهای غربی را مجبور کرد اهمیت موضوعاتی چون اوپک پلاس را بپذیرند و یا گفت وگوهایی را با ونزوئلا انجام دهند که از منابع انرژی این کشور استفاده کنند .
نخست وزیر پیشین عراق گفت : در قرن ۲۱ شاهد انتقال کانون قدرت از غرب به سمت آسیا ، آفریقا و آمریکای لاتین هستیم .
عادل عبدالمهدی گفت : ما مخالف مردم غرب نیستیم بلکه مخالف سلطه و یکجانبه گرایی هستیم. این مقام سابق عراقی گفت : نظام سلطه ، یک نظام مادی و حریص است که بیشترین استفاده را از نیروی انسانی دارد و از این نیرو برای سلطه استفاده می کند .
عادل عبدالمهدی گفت: رژیم صهیونسیتی همچنان از مهم ترین عوامل ایجاد بحران در خاورمیانه و عرصه بین المللی است.
معاون وزیر خارجه قطر: گفت‌وگو آفت‌زدا است
محمد بن عبدالعزیز الخلیفی، معاون وزیر خارجه قطر در سخنرانی خود در سومین نشست مجمع گفتوگوی تهران اظهار کرد: از سوی خود و وزیر امور خارجه به شما به خاطر برگزاری این مجمع گفت‌وگو تبریک می‌گویم؛ قطر جدا از منطقه نیست و همواره تلاش می‌کند تا باب گفت‌وگو را باز نگه دارد.
این دیپلمات ارشد قطری تصریح کرد : قطر معتقد است که گفت‌وگو بهترین وسیله برای آفت زدایی در روابط بین کشورهاست؛ من از برگزاری موفق این برنامه تشکر می‌کنم.
معاون وزیر خارجه ونزوئلا: نقش سازنده ایران، مهم است
معاون وزیر خارجه ونزوئلا نیز در سخنان کوتاهی در این نشست گفت : معتقدیم نقش سازنده ایران در این لحظه نقش مهمی است. کارلوس مارتینز در سخنانی در این نشست گفت: از جانب دولت ونزوئلا از دعوت شما قدردانی می‌کنم؛ ما معتقدیم نقش سازنده ایران در این لحظه نقش مهمی است؛ ما همبستگی خود را با مردم ایران اعلام می‌کنیم.
معاون وزیر خارجه ونزوئلا ادامه داد : امیدواریم گفت و گوها و صلح متجلی در چندجانبه‌گرایی شود و در حوزه آمریکایی لاتین نیز باید صلح را نهادینه کنیم. وی تصریح کرد : ما می‌دانیم که بحران‌ها موجب بی‌ثباتی و جنگ در سطح بین‌الملل می‌شود و باید بحران ها را با گفت‌وگو و رایزنی حل کنیم.
وزیر خارجه نیکاراگوئه: در برابر سلطه‌گری مقاومت می‌کنیم
دنیس مونکاد، وزیر خارجه نیکاراگوئه صبح امروز در مراسم افتتاحیه سومین مجمع گفتوگوی تهران، در اظهاراتی گفت: از برگزاری این نشست تشکر می‌کنم؛ شعار امسال سیاست همسایگی ایران، رویکردی به سمت دوستی و همکاری برای یک نظم جهانی جدید و استقلال کشورها بر مبنای حقوق بین الملل با تاکید بر روابط براساس برابری است.
این مقام ارشد نیکاراگوئه ای افزود: دولت آمریکا از کشورهای اتحادیه اروپا و اوکراین به عنوان ابزاری برای هجمه علیه روسیه استفاده کرده است.
وزیر خارجه نیکاراگوئه تصریح کرد : این کشور با نقض حقوق بین الملل، صلح بین المللی را به مخاطره انداخته است. دولت آمریکا، ناتو و اتحادیه اروپا می‌خواهند از اوکراین برای توجیه یک جنگ جهانی سوم استفاده کنند.
مونکاد در ادامه با اشاره به نقش منفی امپریالیسم و سلطه گری آمریکا که با مقاومت نیکاراگوئه و کشورهای دیگر شکست خورده است، گفت: ایران و نیکاراگوئه دوست و برادر هستند؛ ما در برابر سلطه گری مقاومت کرده و پیروز می‌شویم؛ ما اعتماد به ساخت دنیایی بهتر، چند قطبی و همه شمول بر اساس احترام به کشورها داریم.
