یادداشتی به بهانه افتتاح ابربیمارستان غدیر و تکمیل قطعه دوم آزادراه تهران شمال

کوچک‌نمایی دستاوردهای ملی با مرغ 100 هزار تومانی و دروازه بان 100 میلیاردی

مرغ ۱۰۰ هزارتومانی یا دروازه‌بان ۱۰۰ میلیاردی همانند همان نظریه پنجره شکسته است که می‌گوید دیدن یک پنجره شکسته در یک کارخانه به شما این پیام را می‌دهد که در آن مکان اوضاع به سامان نیست و نظمی وجود ندارد.

کوچک‌نمایی دستاوردهای ملی با مرغ 100 هزار تومانی و دروازه بان 100 میلیاردی
3353

مهدی پناهی، کارشناس علوم ارتباطات اجتماعی نوشت: طی ماه‌های اخیر دستاوردهای متعددی در سطح ایران و جهان برای کشورمان رقم خورده است که برای هرکدام می‌توان ساعت‌ها قلم زد اما افکار عمومی در مواجه با این اقدامات مثبت مقاومت زیادی می‌کند؛ یا به‌راحتی از آن عبور می‌کند یا آن را پس میزند و حتی به‌عنوان یک نقطه امید هم نمی‌پذیرید؛ اما چگونه این وارونگی افکار عمومی رقم می‌خورد؟
معمولاً افکار عمومی را رسانه‌ها می‌سازند یا درواقع افکار عمومی برساخته رسانه‌هاست. رسانه‌ها در مواجه با یک خبر استراتژی‌های چهارگانه‌ای (سکوت، واقع‌نمایی، بزرگنمایی، کوچک نمایی) دارند که گاهی مکمل هم هستند.
رسانه‌ها با برجسته ساختن برخی از موضوع‌ها و پوشش برخی خبرها بیش‌ازحد و اندازه واقعی آن‌ها، می‌توانند بر اطلاعات مردم تأثیر بگذارند. به‌عبارت‌دیگر رسانه‌ها گرچه نمی‌توانند به‌طور دقیق تعیین کنند که مخاطبانشان چه طور بیندیشند اما می‌توانند تعیین کنند که چه موضوع‌هایی مهم هستند و درباره آن‌ها بیندیشند.
اما منظور از این رسانه، به‌طور عمده شبکه‌های اجتماعی است که با ارسال انبوه خبر موج سازی می‌کنند، موجی که باعث می‌شود مخاطبان منفعل را هم همراه کند و بدون آن‌که بدانند در پشت پرده این موج چیست، به تشدید موج بپردازند و از سوی دیگر با ایجاد مارپیچ سکوت، جلوی هر اظهارنظر مخالف موج را بگیرند. به‌طور نمونه در ماجرای مهسا امینی، طرفداران انقلاب به‌اصطلاح زن زندگی آزادی به بسیاری از چهره‌ها حمله مجازی می‌کردند که به نفع این اغتشاشات اظهارنظر کنند و اگر چهره‌ها خلاف انقلاب به‌اصطلاح زن زندگی آزادی حرف می‌زدند، روزگارش را در فضای مجازی با خاک یکسان می‌کردند.
طی چند ماه خیر چه اتفاقاتی افتاده که رسانه‌های معاند در فضای مجازی با تکنیک بزرگنمایی سایر خبرها درصدد کوچک نمایی آنها بودند؟
۱- آزادی «اسدالله اسدی» دیپلمات ایرانی در بلژیک بعد از پنج سال مبارزه مدنی در زندان که یک دستاورد دیپلماتیک و سیاسی بزرگ برای ایران و عقب‌نشینی اروپا بود
۲- بازرسی از کمپ منافقین در آلبانی توسط پلیس این کشور با اتخاذ استراتژی موازنه تهدید
۳- افتتاح پروژه‌های عمرانی بزرگ همچون افتتاح دو ابر بیمارستان حضرت مهدی (عج) و غدیر در تهران که بعد از انقلاب بی‌سابقه بوده است یا تکمیل قطعه دوم آزادراه تهران – شمال که همواره رسانه‌های معاند تلاش می‌کردند آن را به‌عنوان ناکارآمدی جمهوری اسلامی معرفی کنند.
۴- ابتکارات بسیار مهم در حوزه انرژی در جهت افزایش تولید و فروش نفت و گاز که یک مورد اخیر آن افتتاح فاز ۱۱ پارس جنوبی است که در مرزی‌ترین منطقه این حوزه دریایی و در مجاورت قطر انجام شد و طی یک عملیات فنی پیچیده یک سکوی دریایی استخراج نفت از فاز ۱۲ به این منطقه منتقل شد و شرکت‌های ایرانی مجری آن در معرض تحریم قرار گرفتند.
کنار این اتفاقات دیگری هم رخ‌داده است که در این مجال نمی‌گنجد اما فضای مجازی برای کوچک نمایی این اتفاقات سراغ بزرگ‌نمایی موضوعاتی همانند مرغ ۱۰۰ هزارتومانی( درمقایسه با مرغ مصوب ۷۳ هزارتومانی) و دروازه‌بان ۱۰۰ میلیاردی می‌روند. موضوعاتی که ناشی از بی‌تدبیری‌هاست و فرصتی برای کوچک نمایی دستاوردهای ملی فراهم می‌کند. مرغ ۱۰۰ هزارتومانی یا دروازه‌بان ۱۰۰ میلیاردی همانند همان نظریه پنجره شکسته است که می‌گوید دیدن یک پنجره شکسته در یک کارخانه به شما این پیام را می‌دهد که در آن مکان اوضاع به سامان نیست و نظمی وجود ندارد.
درواقع اعضای جامعه درباره مسائل کلی توسط مسائل جزئی قضاوت و داوری می‌کنند. مثلاً ساخت ابر بیمارستان را با مرغ ۱۰۰ هزارتومانی مقایسه می‌کنند که به خاطر به هم خوردن عرضه و تقاضا (جوجه ریزی کم و نابسامانی توزیع) است و چه‌بسا چند وقت دیگر به‌طور معکوس شاهد مازاد مرغ هم باشیم. اتفاقات بزرگی در کشور در حال رخ دادن است اما مرغ ۱۰۰ هزارتومانی و دروازه بان ۱۰۰ میلیاردی به دنبال کوچک‌نمایی از آن‌هاست.