به گزارش جهت پرس؛ عطیه فکری _  دولت سیزدهم و منتسب به شهید رئیسی در حالی به پایان رسید شیب تورم کاهش یافته بود و حتی پژوهشکده‌های آمریکایی هم ایران را در مسیر رشد و توسعه اعلام کرده بودند چراکه تمام شاخصه‌های توسعه اقتصادی در این 3 سال فراهم شده بود، در عین حال که بدهی عظیم دولت قبل هم طبق روال و به مرور پرداخت می‌شد و نسبت سال‌های قبل انباشت بدهی کمتری وجود داشت.

با همه این تفاسیر مردم با مشکلات اقتصادی و معیشتی زیادی دست به گریبان بودند و توقع داشتند دولت چهاردهم با کرشناسان زبده اقتصادی مسیر هموارتری برای مردم و جامعه فراهم کند اما هر چه جلوتر می‌رویم شاهد این موضوع هستیم که اقتصاد اولویت اول دولت نیست و معیشت مردم را به اولویت بعدی موکول کرده و خودش با حواشی سرگرم کرده است اتفاقی که مردم ا به شدت ناراحت و عصبانی می‌کند ولی دستشان به جای بند نیست و اعتراضات آن‌ها اثری ندارد.

وزیر اقتصاد دولت چهاردهم عامل افزایش قیمت دلار!

همتی به عنوان وزیر اقتصاد دولت چهاردهم و یکی از کارشناسان اصلی پزشکیان برای درمان این اقتصاد بیمار در حال حاضر با عملکرد و اظهاراتش خود عاملی برای قیمت دلار و افزایش تورم شده است.

در شرایطی که این روز‌ها دلار در حال ثبت رکورد‌های جدید است، قاعدتاً انتظار می‌رود وزیر اقتصاد به عنوان متولی سیاستگذاری‌های پولی و مالی و همچنین بانک مرکزی به عنوان نهاد ناظر توضیحاتی منطقی درباره چرایی آن بدهد. صحبت‌های همتی در خصوص نرخ دلار ۷۳‌ هزار تومانی و به نوعی به رسمیت شناختن این نرخ، در شرایطی است که پیش از این در دولت سیزدهم، او انتقادات زیادی را به سیاست‌های ارزی دولت و افزایش قیمت‌ها وارد دانسته بود.

همتی در پیامی در صفحه شخصی خود نوشته بود: «جناب آقای رئیسی، آنچه در بازار ارز  و سکه می‌گذرد، برخلاف نظر شما، فعالان اقتصادی را خیلی هم نگران کرده است و شکی در تأثیر مستقیم منفی آن در زندگی و معیشت مردم نیست.»

او همچنین در پیامی دیگر با انتقاد از سیاست‌های ارزی دولت سیزدهم گفته بود: «با ادعای تثبیت اقتصادی، نرخ ارز ترجیحی را در ۲۸ هزار و۵۰۰ تومان و نرخ نیما را در محدوده ۳۸‌ هزار تومان برای هر دلار ثابت نگه داشتید… نتیجه چه شد؟ در ماه‌های پایانی سال و ابتدای سال ۱۴۰۳ کل عقب‌ماندگی نرخ ارز بازار ناشی از تزریق دلار با نرخ پایین‌تر، با جهش ۳۰‌درصدی به ۶۵‌ هزار تومان رسید. تداوم چنین سیاستی موجب تحریک حرکت‌های سفته‌بازانه، خروج سنگین سرمایه و فاصله گرفتن نرخ بازار با نرخ‌های تثبیتی می‌شود.»

روزنامه وطن امروز هم در گزارشی با عنوان «کیش وزیر به بازار» نوشت: در حالی که امیدواری برای کاهش قیمت دلار از محدوده 76 هزار تومان به مرز 70 هزار تومان افزایش یافته بود، عبدالناصر همتی با اعلام اینکه در سال‌های گذشته قیمت سرکوب شده است، سیگنال جدیدی به دلالان داد و باعث شد قیمت دلار از ۷۶ هزار تومان به بیش از ۷۸ هزار تومان برسد.

دولت در حالی مجوز افزایش قیمت ارز در بازار آزاد را با اجرای نرخ‌گذاری ارز توافقی داده که همچنان بسیاری نگران فاصله بین درآمدها و هزینه‌ها هستند. با از سرگیری معاملات ارز توافقی، قیمت دلار بازار آزاد 3 آذر به محدوده 76 هزار تومان رسید که با در نظر گرفتن قیمت 57 هزار تومان ارز در مردادماه، نرخ دلار تاکنون رشد 25 درصدی داشته است. به نظر می‌رسد در صورتی که این روند افزایش قیمت اصلاح نشود، دلار به طور قطع به قیمت‌های بالاتر نیز می‌رسد و این موضوع می‌تواند انتظارات تورمی ایجاد کند.

قیمت دلار الان باید ۷۳‌هزار تومان می‌بود

وزیر اقتصاد در نشست کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه اگر شرایط عادی بود قیمت دلار الان باید ۷۳‌هزار تومان می‌بود، گفت: ثابت نگه داشتن نرخ دلار باعث افزایش فساد و کاهش صادرات می‌شود. هر زمان فاصله قیمت دلار در بازار آزاد با نرخ دولتی زیاد می‌شود؛ سفته‌بازی نیز زیاد می‌شود و بانک مرکزی نمی‌تواند بازار را کنترل کند.
همتی با بیان اینکه این تفاوت قیمت بین نیما و بازار آزاد باعث رانت حدوداً ۴۰‌درصدی شده بود، تصریح کرد: در واقع سامانه نیما فقط تبدیل به یک سامانه شده بود و بازار نبود و عملاً ۴ هزارو ۲۰۰ تومان جدیدی بود و چاره‌ای جز اصلاح قیمتی وجود نداشت.
همتی افزود: از ابتدای ۱۴۰۱ تا پایان آذر ۱۴۰۳، بر اساس گزارش بانک مرکزی شاخص قیمت‌ها، ۸/۲ درصد شده بود که اگر تورم امریکا را از آن کم کنیم، شاخص قیمت‌ها حدود ۷/۲ برابر شده است و قیمت دلار که در ۱۴۰۱ حدود ۲۷‌هزار تومان بود، باید الان به حدود ۷۳‌هزار تومان می‌رسید.

نمودار رشد نرخ ارز قبل و پس از حضور عبدالناصر همتی در وزارت اقتصاد

قبل از ورود همتی به دولت، با وجود بیش‌از ۱۰ بحران سیاسی امنیتی از جمله حمله اسرائیل به کنسولگری ما در دمشق، شهادت رئیس‌جمهور و… دلار در ۱۵ ماه کمتر از ۱۴ درصد رشد قیمت را تجربه کرد، اما با ورود همتی به وزارت اقتصاد در ۴ ماه بیش از ۳۲ درصد رشد قیمت داشته است.

چراغ سبز آقای وزیر به تورم

وزیر اقتصاد در حالی نرخ کنونی دلار در بازار آزاد را طبیعی قلمداد کرده و سیاست وزارت اقتصاد و بانک‌مرکزی در جهت رسمیت‌بخشیدن به‌ این نرخ را قابل دفاع می‌کند که این رویکرد بارها طی دهه‌های اخیر در بوته آزمون قرار گرفته و اثراتش در اقتصاد ایران و کیفیت معیشت عموم جامعه هویداست.

سیاست رهاسازی قیمت ارز و تبعیت دولت از نرخ بازاری که هیچ یک ویژگی‌های اصلی یک بازار اصیل را ندارد، از اوایل دهه ۷۰ تا کنون در اقتصاد ایران توسط دولت‌های مختلف پیگیری شده و نتیجه‌اش تشدید تورم و سقوط فاحش کیفیت زندگی عموم مردم بوده است. حتی در مقاطعی این رویکرد به آشوب‌های اجتماعی هم منجر شده اما هیچ‌گاه تلاشی برای بیان آثار نامطلوب این رویکرد نشده و همواره در توجیه آن به بیان مسائلی چون توزیع رانت و ایجاد فساد، افت صادرات و وارد نشدن ارز به کشور پرداخته شده است.

بنا بر نظر برخی از کارشناسان، تورم بیش از آنکه پدیده‌ای پولی در ایران باشد، متاثر از نرخ ارز بوده و از این روست که ارز عاملی بسیار کلیدی در اقتصاد ایران تلقی می‌شود و قیمت کالاها رابطه مستقیمی با آن دارد. بنابراین هر سطحی از افزایش نرخ ارز، تورم را به همراه دارد و بدین ترتیب با اظهارات وزیر اقتصاد و رسمیت‌بخشی وچراغ‌سبز به قیمت‌های افسارگسیخته ارز در بازار آزاد و حتی تبعیت دولت از نرخ‌های آن، می‌توان پیش‌بینی کرد که با روند فعلی در ماه‌های پیش‌رو با تورم فزاینده‌ای مواجه باشیم. این را در کنار افزایش ۱۰ هزار تومانی ارز تخصیص به کالاهای اساسی و تعیین قیمت ۳۸ هزار و ۵۰۰ تومان و همچنین حذف ارز نیمایی و راه‌اندازی ارز تجاری قرار دهیم تا ابعاد گسترده این تورم پیش‌رو، آشکارتر شود.

این سیگنال واضح، علاوه بر تقویت تقاضای هیجانی در بازار ارز، سایر بازار‌های مالی را نیز ملتهب خواهد کرد. به این ترتیب نتیجه نهایی، چیزی جز افزایش قیمت کالا‌ها و کوچک‌تر شدن سفره مردم نیست.

هماهنگی بی‌نظیرِ دولتی‌ها

فرزین، رئیس فعلی بانک مرکزی در یک گفتگوی تلویزیونی پیش چشم همه مردم هفته‌ی قبل گفته بود دلار بالای ۶۵ تومن قابل قبول نیست اما همتی چند روز بعد گفت کف دلار ۷۳ تومن است. این تناقضات و عدم هماهنگی بین کارشناسان دولت نشانه بی‌برنامگی و آشفتگی در بدنه دولت است که اگر به همین وضع ادامه دهند و مردم را بیش از پیش ناراضی کنند قطعا اتفاقاتی میفتد که حتی امنیت مردم را هم به خطر می‌اندازد.

نظر کارشناسان اقتصادی به اظهارات همتی چیست؟

یک استاد دانشگاه کامران رحیمی معتقد است، سهم قابل توجهی از جهش نرخ ارز در ایران، به سیاست‌های پولی و مالی بانک مرکزی برمی‌گردد. حجم عظیم نقدینگی عامل اصلی رشد نرخ دلار و تورم لجام‌گسیخته است. وزیر اقتصاد عملاً با اعلام کف مشخص برای نرخ دلار، به سفته‌بازان و دلالان این پیام را داد که نرخ دلار از ۷۳ هزار تومان پایین‌تر نمی‌آید.

کارشناسان اقتصادی می‌گویند که پاس گل همتی به دلالان و سفته‌بازان، آن هم در شرایطی که مردم زیر بار گرانی با مشکل روبرو شده، تنها عمق بی‌اعتمادی به سیاست‌های اقتصادی دولت و بانک مرکزی را بیشتر می‌کند.

علی قنبری، معاون وزیر جهاد کشاورزی در دولت روحانی، عملکرد تیم اقتصادی دولت را «ضعیف» ارزیابی کرد و افزود: «کارشناسان زیادی هستند که به سیاستگذاری‌های فعلی انتقاد می‌کنند و من هم حق را به آنها می‌دانم زیرا وضعیت کشور به هیچ وجه قابل دفاع نیست و اقدامات صورت گرفته از سوی دولت گاهی تشدید کننده مشکلات هستند. این مهم در شرایطی است که اقتصاد ایران مدتهاست روی خوش به خود ندیده است و برای خروج از این وضعیت نیاز به اقدامات فوری‌ دارد.»

«تصمیم‌گیران دولتی باید بدانند که نمی‌تواند با مشکلات فعلی کشور منفعلانه برخوردار کرد. به زبان دیگر دولت باید اقدامات موثر و کافی را ابتدا برای کاهش تورم در دستور قرار دهد تا بتواند زمینه همکاری بیشتر مردم را فراهم کند. با کنترل و کاهش نرخ تورم، ثبات بیشتری شکل می‌گیرد که این امر می‌تواند به بهبود چشم‌انداز و افزایش سرمایه گذاری منجر شود. ادامه وضع موجود تنها به تعمیق بیشتر مشکلات و بحرانها می‌انجامد.»

قنبری درباره نقش اقدامات دولت در افزایش تورم توضیح داد: «دولت با اقداماتی که انجام داده گاه به افزایش تورم کمک کرده است. اقداماتی انجام شده، مانند حذف سامانه نیما، که به تضعیف بیش از پیش ریال کمک کرده است. امروزه ریال ایران جزو ضعیف‌ترین واحدهای پولی جهان است که بدون تردید نتیجه آن در سال آینده افزایش نرخ تورم است.»

عبدالله گنجی، مدیرمسئول روزنامه همشهری در صفحه شخصی خود درباره همتی نوشت: همتی خودش گفت شبکه ای از خانواده مدیران دولت به من فشار می آورند ارز را گران کنم.چون در کار صادرات هستند.

ابوالقاسم جراره، نماینده مجلس در انتقاد به وضعیت ناترازی ها و افزایش قیمت دلار به رئیس جمهور و وزیران مربوطه گفت: آقای رئیس جمهور مردم روز به روز دارن فقیرتر میشن! میدونید اینها رو؟! افزایش دلار یعنی افزایش نرخ کالاها، یعنی تورم، کوچک شدن سفره مردم و ایجاد نارضایتی مردم!

افشاگری نماینده مجلس از تفکرات مسئولان بانک مرکزی درباره بازار ارز در فضای مجازی مورد توجه کاربران قرار گفت: آقایان اصلا قیمت‌ دلار در بازار آزاد را قبول ندارند.

مردم سرخورده و نگران از آینده اقتصادی ایران

مردم در جامعه بسیار نگران آینده اقتصادی ایران هستند. این نگرانی به حق بابت سرنوشت خود و فرزندانشان است که هر روز بیشتر از روز قبل معشیت مردم دچار مشکل می‌شود.  وضعیت اسفناک دلار و بی‌توجهی دولت چهاردهم بیشتر از قبل مردم عصبی و ناراضی کرده و این تصور در ذهن اکثریت مردم جامعه ایجاد شده که فیلترینگ، حق ماموریت دلاری و نگه داشتن افراد دو تابیعتی در بدنه دولت تا چه اندازه اهمیت دارد؟ آیا بیشتر از سفره کوچک شده مردم مهم است؟ یا اصلا مردم کجای ماجرا قرار دارند؟