مهدی پناهی، روزنامه نگار اقتصادی درباره افزایش قیمت دلار در دولت سیزدهم نوشت: یادداشت زیر درباره عوامل موثر بر قیمت دلار است، بخوانید و بگویید چه باید کرد؟

۱.الان همه خواهان ارزانی آن هستند ولی چه عددی برسد خوب است؟ مثلا ۴۲۰۰ یا ۲۵۰۰۰؟

۲.اصولا قیمت ارز چگونه کشف و محاسبه می‌شود؟ مثلا این گونه است که دولت بگوید ایکس و همان بشود؟

قیمت دلار  مثل سایر موارد، تابع عرضه و تقاضاست.
۱.درآمدهای نفتی و ۲.صادرات غیرنفتی دو عامل عرضه دلار و واردات و سایر مصارف همچون ارز مسافرتی یا خروج سرمایه متقاضی دلار هستند.
طی سال‌های اخیر صادرات غیرنفتی بسیار بیشتر از درآمدهای نفتی دولت بوده است.(ارز صادراتی برنمیگردد)

بنابراین قیمت دلار با بهم خوردن عرضه و تقاضا افزایشی یا کاهشی میشود.
مثلا اگر فروشنده دلار کم یا خریدار دلار زیاد شود، دلار هم گران میشود.
از سوی دیگر یکی از عوامل موثر بر تقاضا  دلار میتواند نقدینگی باشد، یعنی ریال موجود در جامعه که از مردم عادی تا سرمایه‌دار را شامل میشود

انتظارات تورمی عاملی است که منجر به گسیل نقدینگی برای خرید دلار می‌شود.(اثر آن افزایش قیمت است)
یعنی اگر دارندگان ریال معتقد باشند که همه چیز گران می‌شود یا تحت تاثیر اخبار تصور کنند که اگر دلار بخرند، ارزش ریالشان بیشتر می‌شود، برای خرید دلار تلاش می‌کنند.

افزایش قیمت‌ها بویژه دلار در کانال‌های تلگرامی به همان عامل انتظارات تورمی دامن می‌زند؛ یعنی شاید با چند معامله صوری بتوان به طور واقعی قیمت‌سازی کرد. اتفاقی که در بازارهای مختلف از بورس تا مسکن و … رخ می‌دهد. این جا اثرگذاری جنگ روانی و رسانه‌ای کاملا مشخص و واضح است.

پس عوامل کاهش عرضه دلار توسط دولت و بخش خصوصی یا بخش خصولتی و یا افزایش تقاضا به واسطه واردات(مثلا خودرو با موبایل) یا خروج سرمایه یا انتظارات تورمی بر قیمت دلار اثر گذارند، گاهی همزمان و گاهی به صورت تصاعدی. گاهی مثل یک دومینو عوامل افزایش  قیمت دلار  پشت سرهم می‌شوند.

در اقتصاد باثبات، قیمت ارز هم متاثر از تورم میتواند و باید گران شود و سرکوب قیمت معنا ندارد اما این گرانی مستمر و با برنامه باید باشد نه ناگهانی و با شوک.
لذا
الف: اغتشاشات و ناامنی اخیر باعث بی‌ثباتی اقتصاد با مصادیق افزایش قیمت دلار شد.
ب: تحریم هم مثل گذشته اثر میگذارد.

تحریم بخشی از جنگ اقتصادی علیه ایران است و جنگ اقتصادی در کنار براندازی و اتفاقات اخیر بخشی از جنگ ترکیبی علیه ایران است.
مصداق دیگر جنگ اقتصادی که باعث افزایش قیمت دلار آنهم به طور ناگهانی شده، اخلال امارات(لنگرگاه ارزی ایران برای مبادله با جهان) برای فشار بر تهران است.

در کاهش همزمان ارزش ریال در تهران و ارزش دینار عراق در بغداد(برای فشار بر دولت همسو با ایران) امارات نقش دارد.
حالا که تقریبا همه عوامل موثر بر قیمت دلار تشریح شد، بجای فحش دادن به این سوال و پاسخش فکر کنید:
دولت برای کنترل بازار دلار چه باید بکند؟ و آیا کار ساده‌ای است؟