مهدی پناهی – روزنامه نگار اقتصادی: وضعیت بحرانی انرژی در اروپا و تحریم گازی روسیه کشورهای این قاره را با بحران بزرگ انرژی روبرو کرده است، موضوعی که نه‌تنها زندگی عادی مردم بلکه اقتصاد این قاره و تولید صنعتی کشورهای توسعه‌یافته را نیز به خطر انداخته است. حتی آلمان به‌عنوان قطب صنعتی اروپا و مهم‌ترین کشور در تولید مواد شیمیایی در اروپا با بحرانی بی‌سابقه روبرو شده است و شاهد کاهش شدید تولید مواد شیمیایی و همچنین مواد انرژی بر نظیر فولاد، شیشه و سرامیک است.
طبق بررسی موسسه «اس‌اند پی موبیلیتی» بحران انرژی اروپا تا پایان سال ۲۰۲۳ در بدترین حالت می‌تواند تولید خودروها را تا حدود ۴۰ درصد کاهش دهد. رویترز هم در گزارشی با عنوان «زمستان در حال فرارسیدن است» به همین موضوع اشاره کرده است.
افزایش هزینه‌های خودرو در اروپا بر تأمین‌کنندگان کوچک قطعات و فناوری این صنعت فشار بیشتری آورده است، با مراجعه به رسانه‌های جهانی به‌راحتی می‌توان تحلیل‌های مشابه را یافت که تنها از بخشی از بحران بزرگ صنایع اروپا روایت می‌کنند.
صنایعی مثل فولاد به‌واسطه انرژی بر بودن یکی از حوزه‌هایی هستند که به‌شدت از بحران جنگ اوکراین ضرر کرده‌اند. صنایع فولاد اروپا پیش‌ازاین به‌واسطه کرونا با کاهش تولید نسبت به سال 2021 روبرو بودند و بعدازآن هم به‌واسطه بحران انرژی ادامه داشته است.
طبق گزارش انجمن جهانی فولاد(تصویر شماره یک در ضمیمه) تولید ماهانه فولاد اروپا با نزدیک شدن به شروع زمستان 2023 کاهش شدید داشته است (حدود 18 تا 25 درصد) و همچنین کاهش 10 درصدی تولید فولاد و تداوم کاهش تولید فولاد اروپا نسبت به سال 2021 گزارش‌شده است.
یا به گفته انجمن بین‌المللی کود، بیش از نیمی از تولید آمونیاک اروپا (یک عنصر کلیدی در کودها) بسته‌شده و با واردات جایگزین شده است. همچنین صنایع اروپایی به فکر انتقال به چین و آمریکا برای بهره‌مندی از سوخت ارزان‌تر (یک‌پنجم سوخت اروپا) هستند. همچنین شرکت‌های تولید مواد شیمیایی در آلمان قطب تولید مواد شیمیایی اروپا نیز در حال انتقال تولید به خارج از این کشور هستند.
همه این داده‌ها و آمارهای تولید در صنعت اروپا، به‌خوبی بیانگر وضعیت بغرنج صنعت اروپا در مواجهه با بحران انرژی است. این وضعیت و تداوم آن؛ صنعت‌زدایی از این قاره، کاهش شدید مزیت‌های صادراتی به همراه از دست دادن بازارهای صادراتی و همچنین خروج سنگین سرمایه‌گذاری صنعتی به سمت چین یا آمریکا باقیمت گاز یک‌پنجم قیمت گاز اروپا را به دنبال خواهد داشت. در رابطه بازمستان سخت صنایع اروپا با دو تن از اعضای کمیسیون انرژی مجلس به گفتگو پرداختیم که در ادامه خواهید خواند.

تفاوت بحران انرژی اروپا با ناترازی مقطعی ایران
مصطفی نخعی عضو کمیسیون انرژی مجلس در مورد مقایسه شرایط ایران و اروپا از لحاظ تأمین گاز گفت: شرایط ایران با اروپا کاملاً متفاوت است؛ نمی‌توان ایران را با اروپا به این شکل مقایسه کرد زیرا ما تولیدکننده گاز هستیم و اروپا مصرف‌کننده گاز؛ شباهت ما با اروپا نیز در مصرف گاز است. بسیاری از صنایع و نیروگاه‌ها و همین‌طور بخش خانگی و تجاری ما متکی بر همین گاز است یعنی در سبد سوخت کشور گاز بسیار نقش تعیین‌کننده‌ای را دارد و در سبد انرژی اروپا نیز گاز بسیار مهم است اما تنوع سبد انرژی نیز دارند ولی عمده گرمایش ما متکی به گاز است.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: عمدتاً در سبد انرژی خیلی از کشورهای اروپایی، دیگر حامل‌ها ازجمله برق بیشتر تعیین‌کننده است. چون ایران تولیدکننده گاز است اما اروپا تولیدکننده نیست، بنابراین نمی‌توان باهم مقایسه کرد.
وی ادامه داد: اروپایی‌ها همین‌الان هم برای تهیه گاز با مشکلات جدی برخورد کرده‌اند و بخش زیادی از گاز مصرفی اروپایی‌ها عمدتاً متکی بر ال ان جی (گاز طبیعی مایع) شده است. ال ان جی را از کشورهای مختلف خریداری می‌کنند یا گاز طبیعی را که وارد می‌کنند مثلاً از روسیه و کشورهای دیگر وارد می‌کنند و این را تبدیل به ال ان جی می‌کنند؛ بنابراین معمولاً صنایع نیروگاه‌ها و بخش‌های مصرفشان را با ال ان جی پوشش می‌دهند در همین مدت با توجه به تحریم‌های روسیه خیلی از کارخانجات ال ان جی اروپا تعطیل یا ورشکسته شده‌اند بنابراین این‌طور نیست که اروپا تحت تأثیر این شرایط قرار نگرفته باشد. آن‌ها هم به‌شدت متأثر از این شرایط هستند و آسیب‌های را دیدند و این مشخص است.
وی تصریح کرد: این‌طرف قضیه هم ما با توجه به اینکه در بخش بالادست در سنوات گذشته کمتر سرمایه‌گذاری کردیم و توجهاتی که باید صورت می‌گرفت انجام نشد پروژه‌های مثل ال ان جی و ذخیره‌سازی گاز در کشور عملیاتی نشد ما هم امروز با چالش گاز مواجه هستیم اما چالش ما با چالش آن‌ها متفاوت است ما شرایط خودمان را داریم آن‌ها نیز شرایط خودشان را دارند و اصلاً قابل قیاس نیست. بحران انرژی در اروپا قرار دارد و ما دچار ناترازی مقطعی هستیم و حتی در فصول گرم سال گاز نیز صادر می‌کنیم.