به گزارش خبرنگار جهت، « گروه ویژه اقدام مالی» (Financial Action Task Force – FATF) در سال 1989 به ابتکار کشورهای عضو گروه «جی 7» تشکیل شد تا بررسی‌هایی درباره وضعیت قوانین مبارزه با پول‌شویی در بازارهای مختلف مالی را در سرتاسر جهان انجام دهد. اما باید توجه داشت که FATF یک قرارداد نیست، یک سازمان بین دولتی است.

حامیان اجرای FATF در کشور مدعی هستند که با پذیرش دستورات این سازمان، از لیست سیاه خارج شده و زمینه مبادلات بانکی فراهم می‌شود؛ اما برخلاف این ادعا، با توجه به سازوکار اجماعی تصمیم‌گیری در FATF و عضویت آمریکا، عربستان و رژیم صهیونیستی (به عنوان ناظر) در این کارگروه، برخورد با ایران سیاسی بوده و امکان خروج از لیست سیاه نیست.

بانک‌هایی که با پذیرش FATF هم تحریم شدند

طی روزهای گذشته آمریکا تحریم های جدیدی علیه ایران وضع کرده است که بر اساس آن 18 بانک و موسسه مالی تحریم شده اند. بر همین اساس برخی از موافقان مدعی شده اند که در صورتی که FATF در ایران اجرایی می شد، آمریکا تحریم های بانکی را علیه ایران وضع نمی کرد.

در همین راستا برخی از رسانه های دولتی و هم‌راستا با دولت از این فرصت برای محکوم کردم مخالفان FATF بهره برداری کرده و اعلام کرده اند که تحریم این بانک ها به خاطر عدم پذیرش FATF در ایران است.

این ادعا در حالی است که به گفته کارشناسان همه این بانک ها و موسسات مالی پیش از این تحریم شده بودند و با این تحریم ها در عمل اتفاق جدیدی برای سیستم مالی کشور نخواهد افتاد. چرا که 16 بانک و موسسه مالی که در لیست تحریم‌های اخیر آمریکا اعلام شدند، در طول 40 سال گذشته بارها و بارها مورد تحریم قرار گرفته بودند و این تحریم ها را نباید موضوع جدیدی قلمداد کرد.

نکته مهم‌تر در این ماجرا این است که حتی اگر FATF را بپذیریم و بانک‌های دنیا هم مراودات بانکی در کشور ما را تأیید کنند باز هم مشکلات بانکی کشور و همچنین مراودات بانکی ما آسان نخواهد بود.

تقدم تحریم‌های خزانه داری آمریکا بر معاهدات FATF 

به عبارت دیگر اگر کشور ایران قوانین مبارزه با پول‌شویی و ضوابط بین‌المللی درباره جرائم سازمان‌یافته را هم قبول کند، باز هم آمریکا تحریم‌هایی را بر بانک های کشور اعمال کرده است که به خاطر آنها، بانک‌های سراسر دنیا حاضر نخواهند بود بر اساس آن با ایران مراودات مالی داشته باشند چرا که در صورت انجام مراودات مالی، بر خلاف سیاست‌های تحریمی وزارت خزانه داری آمریکا عمل کرده و از همین جهت باید منتظر عواقب سنگین از سوی آمریکا باشند.

در همین راستا غلامرضا مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هم که طی یک سال گذشته بررسی‌های زیادی بر روی FATF انجام داده است می‌گوید: با پیوستن‌به FATF هم بانک‌های کشورهای دیگر با ما همکاری نمی‌کنند؛ زیرا از تحریم‌های آمریکا می‌ترسند.

وی همچنین معتقد است که تصور عدم همکاری بانک‌های بین المللی با بانک های ایرانی به خاطر نپذیرفتن FATF یک توهم است چرا که باز هم تحریم‌های بانکی آمریکا جایی برای مراودات بانکی باقی نگذاشتند.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین به نظر دولتمردان درباره FATF اشاره کرده و گفته است: از وزرای اقتصاد، امورخارجه و رئیس بانک‌مرکزی سوال کردیم که آیا درصورت تصویب CFT و پالرمو، اوضاع بهتر می‌شود؟ گفتند ما چنین تضمینی نمی‌دهیم!

اذعان مشاور وزیر جنگ آمریکا به دام FATF برای ایران

در حقیقت وضع تحریم های جدید نشان داد که پذیرش FATF نمی تواند گشایشی در امورات بانکی کشور ایجاد کند در همین راستا پذیرش FATF حتی می تواند مسیرهای دستیابی کشورهای متخاصم به مراودات مالی و روش های دور زدن تحریم در ایران را بیشتر از قبل برای آنها عیان کرده و در این صورت باید شاهد وضع محدودیت ها و تحریم های جدید و هوشمندانه باشیم.

در حقیقت با وجود تحریم های بانکی که بسیاری از آنها از قبل وجود داشته و برخی نیز اخیراً به آنها اضافه شده است پذیرفتن یا نپذیرفتن FATF معنایی برای کشور ندارد چرا که بانک ها به جهت کنترل مراودات مالی خود، تحت هیچ شرایطی حاضر به مراوده مالی با ایران نخواهند بود حتی اگر ایران ضوابط پولشویی و … را هم رعایت کند.

سید یاسر جبرائیلی، کارشناس اقتصاد سیاسی کشور در همین راستا می گوید: هزاران استدلال و استشهاد و استناد وجود دارد که با اجرای توصیه‌های این نهاد، به دست خودمان مسیرهای انتقال ارز به داخل کشور را محدود و مسدود کرده‌ایم و یکی از اصلی‌ترین دلایل وضع امروز ارز را باید در اجرای توصیه‌های FATF به عنوان نهاد مکمل تحریم‌های آمریکا دید.

وی در اثبات این ادعای خود همچنین می‌گوید: باید اعترافی بالاتر از این در موضوع بحث نباشد که خوان زاراته مشاور وزیر جنگ اقتصادی (خزانه‌داری) آمریکا در کتابش می‌گوید برای تکمیل نقشه تحریم مالی، استانداردهای FATF را ارتقاء می‌دادیم.

این کارشناس اقتصاد سیاسی همچنین تصریح می کند که در چنین شرایطی، وقتی در لیست سیاه FATF قرار داریم و وضعمان بدتر از این نخواهد شد، آیا عقل سلیم حکم نمی‌کند که با یک فرمان رئیس‌جمهور اجرای برنامه اقدام FATF متوقف شود تا راه تنفس ارزی کشور باز گردد؟ آیا جز تعلق و تعصب ایدئولوژیک به مسیر غرب است که مانع آزمودن طریق دیگر می‌شود؟

باید توجه داشت در شرایط تحریمی، نمی توان با پذیرش معاهدات بین المللی که خروجی برای کشور ندارند، محدودیت های بیشتری برای کشور فراهم کرد، در همین راستا بهتر است یک بار برای همیشه پرونده FATF در کشور برای همیشه بسته شود و مسئولان شهامت به خرج داده و همانگونه که در جلسات محفلی و خصوصی خود به بی اهمت بودن FATF در شرایط تحریمی اعتراف می کنند این موضوع را برای افکار عمومی هم بازگو کنند.