یادداشت تحلیلی در پاسخ به هشتگ نه به اعدام

چگونه عفو عمومی خشونت‌طلبان در آغاز بحران سوریه، زمینه‌ساز تشکیل گروه تکفیری جیش‌الاسلام شد؟ + تصاویر

در ابتدای بحران سوریه، بخشی از حاکمیت این کشور به اشتباه گمان می‌کرد می‌تواند با امتیاز دادن به آشوب‌گران و تکفیری‌ها بر بحران فائق آید، آیا این اتفاق در ایران هم تکرار می‌شود؟

چگونه عفو عمومی خشونت‌طلبان در آغاز بحران سوریه، زمینه‌ساز تشکیل گروه تکفیری جیش‌الاسلام شد؟ + تصاویر

وحید خضاب در کانال تلگرامی خودش نوشت: در ابتدای بحران سوریه، بخشی از حاکمیت این کشور به اشتباه گمان می‌کرد می‌تواند با امتیاز دادن به آشوب‌گران و تکفیری‌ها بر بحران فائق آید. در حالی که مخالفین به دنبال سرنگونی نظام بودند و هرگونه امتیازدهی نظام را نشانۀ ضعف (و نه نشانۀ خویشتنداری) تلقی می‌کردند و به این نتیجه می‌رسیدند باید گام بعدی را برای سرنگونی، شدیدتر و بلندتر برداشت.
یکی از همین اشتباهات، اعلام فرمان «عفو عمومی» در آغاز آشوب‌ها در سوریه بود که صغیر و کبیرِ مخالفین رژیم را از بند رهاند. یکی از آزادشده‌ها، زهران علّوش بود که از یک سال پیش و به جرم تلاش برای اقدامی تروریستی در بازداشت به سر می‌برد. علّوش از تکفیری‌های دوما (در غوطۀ شرقی دمشق) و پدرش از روحانیون معروف سلفی آن منطقه بود.
زهران علّوش پس از آزادی به سرعت گروه مسلح جیش الاسلام را تأسیس کرد که تبدیل به مهم‌ترین گروه مسلحِ نزدیک به عربستان در سوریه شد. حضور این گروه تکفیری در غوطۀ شرقی دمشق و تسلط بر این منطقه، پایتخت را در برهه‌ای تا آستانۀ سقوط پیش برد و پس از آن نیز، بخش مهمی از توان ارتش سوریه و گروه‌های مقاومت، صرفِ حضور در دمشق (و خصوصا مرزهای غوطۀ شرقی) و محافظت از پایتخت در برابر حملات این گروهک تکفیری وابسته به عربستان می‌شد. همین تمرکز بر دمشق، زمینه‌ای فراهم کرد تا دیگر گروه‌های تکفیری (از قبیل داعش و النصرة و …) زمینه‌ای برای قدرت‌گیری و رشد در دیگر مناطق سوریه بیابند.
در همان دوران فیلمی از علّوش منتشر گردید که در کنار خرابۀ کاخ عبدالملک بن مروان (خلیفۀ مشهور اموی) وعدۀ برپایی مجدد خلافت امویان را می‌داد. فیلم دیگری هم از او منتشر شد که در یک کنفرانس رسمی مطبوعاتی خطاب به ایرانی‌ها و «همۀ رافضی‌های جهان» می‌گفت «سر تمامی شما را که به سوریه بیایید خواهیم برید.»
یک نمونه از جنایت‌های معروف علّوش، در قفس قرار دادن زنان محجبهّ و مردان اسيری (که تنها به جرم «طرفداری از نظام سوریه» در اسارت او به سر می‌بردند)  و گرداندن آنها در خیابان‌های غوطه بود. این کار، تهدیدی به شمار می‌آمد مبنی بر این که اگر نظام، به حملات هوایی به مواضع این گروهک ادامه دهد، این افراد «سپر انسانی» خواهند بود.
علّوش نهایتا در دسامبر 2015 (دی 1393) به هلاکت رسید و با تضعیف گروه تکفیری تحت امر او و سپس آزادسازی غوطۀ شرقی پایتخت از حضور این تکفیری‌ها، زمینۀ بهتری برای پیروزی‌های جریان‌های مقاومت در سوریه فراهم آمد.
اگر نظام سوریه در روزهای نخست بحران به دوستی‌های خرس‌خاله‌ای عده‌ای بزدل گوش نمی‌داد و تروریست‌های واجب القتل از قبیل علّوش را آزاد نمی‌کرد، مردم سوریه و منطقه چنین بهای گزافی نمی‌پرداختند.