محمد رستم‌پور کارشناس مسائل سیاسی نوشت: در ده سال اخیر یا به تعبیر دقیق‌تر، پس از التهاب‌های سال ۸۸ بدین سو، هر چهره یا شخصیتی که وجاهتی اجتماعی داشته و به اتهام ارتباط با سرویس‌های جاسوسی بیگانه بازداشت شده، سوژه هشتگ‌سازی کاربرانی در شبکه‌های اجتماعی یا موضوع بیانیه کانون‌ها و اتحادیه‌های صنفی قرار گرفته. مضمون همه این هشتگ‌سازی‌ها یا بیانیه‌نویسی‌ها این بوده که روزنامه‌نگار، استاد دانشگاه یا ورزشکار و معلم، امکان ندارد مزدوری دشمن ملت را بپذیرد. گاهی بحث‌ها فراتر از می‌رفته و خلقیات فرد بازداشت شده با جزئیات، محور زیر سؤال بردن اقدام نهاد قضایی قرار می‌گرفته. در مشهورترین نمونه، احتمال جاسوسیِ نازنین زاغری به دلیل مادری و مهربانی رد شده یا امکان خودکشی کاووس سیدامامی به دلیل طرفداری او از محیط زیست یا کسوت استاد دانشگاهی محل تردید قرار گرفته.

در آخرین نمونه، بازداشت دو خبرنگار زن روزنامه‌های اصلاح‌طلب یعنی نیلوفر حامدی و الهه محمدی و تصریح به کارکرد آنان در تحریک اطرافیان و ارسال اخبار جهت‌دار براساس دوره‌های آموزش‌دیده در بیانیه مشترک وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران از سوی برخی همکاران آنان در توئیتر محل تردید قرار گرفته. مگر شغل یا کسوت، مصونیتی از حیث خیانت یا جهالت پدید می‌آورد؟ اتفاقاً برخی مشاغل به دلیل دسترسی‌هایی که فراهم می‌کند، جذابیت بیشتری برای سرویس‌های جاسوسی دارند و از آن جمله است خبرنگاری، عکاسی و حتی کار در نهادهای امنیتی و انتظامی.  اگرچه این تردیدافکنی و شبهه‌سازی نیز کاملاً  تعمدی و آگاهانه صورت می‌گیرد تا از پشتیبانی اجتماعی برای تخفیف تقصیر آنان بهره‌برداری شود، مرور آنچه سازمان جاسوسی آمریکا در استخدام روزنامه‌نگاران در کشورهای مختلف می‌کند، می‌تواند مفید باشد.

«کارل برنشتاین» خبرنگار تحقیقی واشنگتن‌پست که به همراه باب وودوارد با افشای رسوایی واترگیت، زمینه استعفای ریچادر نیکسون را فراهم کردند، پس از کناره‌گیری از روزنامه واشنگتن‌پست، نزدیک به ۶ ماه در مورد رابطه آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و رسانه‌ها و روزنامه‌ها تحقیق کرد. وی در یک مقاله ۲۵ هزار کلمه‌ای  (https://www.carlbernstein.com/the-cia-and-the-media-rolling-stone-10-20-1977) به مأموریت‌هایی که سیا برای خبرنگاران تدارک می‌بیند، اشاره می‌کند. بیشتر این مأموریت‌ها برای همکاری با نیروهای مستقر در کشورها یا شهرهای مختلف، تطبیق اطلاعات، در اختیار گذاشتن یافته‌ها و تحقیقات، یا مشاوره و ارائه اطلاعات است. 

برخی از این روزنامه‌نگاران از چنان شهرت و اعتباری برخورداربودند که جوایز معتبری همچون جایزه پولیتزر نیز دریافت کرده‌اند. از جمله «جری اُلری» خبرنگاری که در حوزه آمریکای لاتین کار می‌کرد.

در فهرست طولانی بنگاه‌های خبری همکار آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا، به ویژه نام‌ نیویورک‌تایمز، سی‌بی‌اس و تایم به چشم می‌خورد. یک مقام ارشد سیا می‌گوید نیویورک‌تایمز در فاصله سال‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۶ برای ده نیروی سیا در کشورهای مختلف پوشش خبرنگاری ایجاد کرده است. سیا به جز استفاده پوششی از خبرنگاران و رسانه‌ها، معمولاً به آنان اطلاعات غلط اما هدفمند می‌داد تا با آنها مقامات خارجی را گمراه کنند.

سیا هیچ ساختار متصلبی برای استفاده از خبرنگاران نداشت. برخی قرارداد امضاء می‌کردند، برخی دیگر ترجیح می‌دادند رابطه‌شان هیچ جا ثبت نشود. بعضی به صورت مقطعی با سیا همکاری داشتند و بعضی هم به صورت رسمی مأمور سازمان سیا می‌شدند. استوارت لوری، خبرنگار سابق لس‌آنجلس‌تایمز می‌گوید: «استفاده سیا از خبرنگاران آنقدر گسترده بود که هر خارجی که یک آمریکایی با کارت خبرنگاری می‌دید، مطمئن بود یک مأمور سیا دیده است».

نیویورک تایمز، یکی از بهترین و مؤثرترین رسانه‌های سیا در ۵۰ سال اخیر بوده است. رابطه نزدیک «آرتور سولزبرگ» ناشر این مجله نیویورک‌تایمز با آلن دالس، مهم‌ترین دلیل همکاری سیا و نیویورک‌تایمز عنوان شده. علاوه بر این، گستردگی و تعدد نمایندگی‌های این مجله در سراسر آمریکا و کشورهای دیگر، این تعامل را برای سیا معنادار می‌کرد. همچنین مجموعه رادیو تلویزیونی سی‌بی‌اس (CBS) که پوشش‌های متعدد و متنوعی برای نیروهای سیا فراهم کرد. تا جایی که میان مدیر سی‌بی‌اس در دوره‌های مختلف و مدیران سیا، یک خط تلفنی اختصاصی ایجاد شده بود.

با این وصف و به رغم انتشار انبوهی از گزارشات تحقیقی در مورد استفاده سیا از خبرنگاران به ویژه در برهه‌ها و مقاطع حساس و تعیین‌کننده‌ای مانند انتخابات، آشوب یا حتی رویدادهای بین‌المللی مانند اجلاس منطقه‌ای یا مذاکرات سیاسی، انکار ارتباط این دو خبرنگار تنها و تنها به دلیل منش‌ها و خصوصیات اخلاقی مثبت با سرویس‌های جاسوسی، چیزی فراتر از بازیگری است. و عجیب‌تر اینکه همین بازیگران به محض بازداشت افرادی از جناح سیاسی مقابل، همه اخلاق و استانداردهای تحقیقی را کنار می‌گذارند و بی‌محابا دست به ترور افراد می‌زنند. گویی جهل اتفاقاً از لانه دانش، سر باز می‌کند.