شاید یکی از داغ‌ترین اخبار این روزهای فضای بین‌الملل خبر افشای جاسوسی بدافزار «پگاسوس» باشد؛ نرم‌افزاری ساخت اسرائیل طراحی‌شده در شرکت نرم‌افزاری «ان‌اس‌او» که با هدف جاسوسی از افراد شاخص و بزرگان و سران نظامی و سیاسی و امنیتی و حتی روزنامه‌نگاران دنیا و به عبارتی خلاصه «کنترل دنیا» توسط اسرائیلی‌ها ساخته‌شده و از فرانسه تا خاورمیانه را درگیر کرده است. طوری که حتی آنکلا مرکل نخست‌وزیر آلمان و امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه هم از آسیب آن در امان نمانده و بعد از افشای کاربرد آن گوشی و خط تلفن خود را عوض کرده‌اند.

خبرها حاکی از آن است که افراد و شخصیت‌های بسیاری هدف این نرم‌افزار قرارگرفته‌اند و حتی برخی کشورها همانند عربستان سعودی و دست‌کم ۱۰ کشور دیگر خدمات پگاسوس را برای جاسوسی از روزنامه‌نگاران و اپوزیسیون به خدمت گرفته‌ و بعدها در افشای اطلاعاتی اسرائیل به‌عنوان متهمان ردیف اول استفاده از آن معرفی خواهند شد. به گزارش گاردین دولت سعودی با بهره‌گیری از این ابزار جاسوسی جمال خاشقچی و نزدیکانش را پیش و پس از قتل وی در اکتبر 2018 در سفارت سعودی در استانبول ترکیه زیر نظر داشته است.

قربانیان پگاسوس چه کسانی هستند؟/ 1000 نفر از 50 کشور
هر چند این دولت‌ها استفاده از این جاسوس‌افزار را انکار می‌کنند اما «عبدالبارئ عطوان» سردبیر روزنامه «رأی الیوم» طی یادداشتی در خصوص رسوایی مربوط به استفاده برخی کشورهای عربی از این جاسوس‌افزار می‌نویسد: «باوجود انکارها و محکومیت‌ها تل‌آویو به‌زودی اسرار بسیاری را از دوستان خود برملا خواهد کرد، باید همیشه به یاد داشته باشیم که «متحد» اسرائیلی راز نگه نمی‌دارد و اولین کسی است که اسرار دوستان خود را فاش می‌کند.»

 عنوان می‌شود اسامی بیش از ۱۰۰۰ نفر در بیش از ۵۰ کشور جهان در میان افراد هدف این جاسوس اسرائیلی شناسایی‌شده‌اند که شامل اعضای خاندان‌های سلطنتی عرب، حداقل ۶۵ مدیر بازرگانی، ۸۵ فعال حقوق بشری، ۱۸۹ روزنامه‌نگار و بیش از ۶۰۰ سیاستمدار و مقام دولتی، رئیس دولت و نخست‌وزیر بوده‌اند. از شخصیت‌هایی که هدف این بدافزار جاسوسی قرارگرفته‌اند می‌توان به «محمد ششم» پادشاه مراکش، «سعد الدین العثمانی» نخست‌وزیر مراکش، اعضای خاندان حاکم مراکش، «عمران خان» نخست‌وزیر پاکستان، «سعد حریری» نخست‌وزیر سابق لبنان، «برهم صالح» رئیس‌جمهور عراق، «مصطفی الکاظمی» نخست‌وزیر این کشور و چند تن دیگر از شخصیت‌های عالی‌رتبه آن اشاره کرد. تازه‌ترین خبرها عنوان می‌کند که نام ۴۰۰ شهروند مسلمان انگلیسی هم در فهرست جاسوسی پگاسوس قرار دارد.

روزنامه گاردین هم گزارش داد، شماره بیش از ۱۸۰ روزنامه‌نگار در این داده‌ها ذکر شده است، از جمله خبرنگاران، سردبیران و مدیران فایننشال تایمز، سی.ان.ان، نیویورک‌تایمز، اکونومیست، آسوشیتدپرس و رویترز.
البته این اسامی تنها بخشی از لیستی هستند که بعدها افشا خواهند شد و باید گفت این اخبار از میزان جامعه هدف این جاسوس‌افزار و دولت‌های استفاده‌کننده از آن، این روزها فضای بین‌الملل را به چالشی امنیتی کشانده و ثابت می‌کند که دیگر زمان جاسوس‌های فیزیکی که با هزار مکافات اطلاعات سرقت شده را به کارفرمای خود می‌رساندند گذشته است و حالا جاسوس‌ها آن‌چنان با تبحر و بدون هیچ ردپایی همراه می‌شوند و در صدم ثانیه اطلاعات را سرقت و مخابره می‌کنند که حتی تصورش را هم نمی‌کنی!

پگاسوس چگونه جاسوسی می‌کند؟
اما پگاسوس چیست و چه می‌کند؟ و اصلاً چطور توانسته بدون آنکه کسی متوجه حضورش شود به حریم افراد و شخصیت‌ها نفوذ کرده و به شنود اطلاعاتی بپردازد؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد پگاسوس همانند ویروسی در تلفن‌های مورد هدف کاشته می‌شود و از طریق دوربین‌ها و دستگاه‌های ضبط خود گوشی، تمام تحرکات صاحبان خود را حتی در اتاق‌های بسته کنترل می‌کند. این بدافزار به‌محض ورود به گوشی کار خود را آغاز می‌کند و بی‌آنکه ردی از خود برجای بگذارد 24 ساعته رصد می‌کند، پیام‌ها را می‌خواند، از دوربین گوشی برای فیلم‌برداری جاسوسی و از ضبط آن به‌عنوان شنود بهره می‌برد و می‌تواند هرلحظه بفهمد شما کجا هستید؟ کجا بوده‌اید؟ چه می‌کنید و با چه کسانی ملاقات داشته‌اید و چه گفته‌اید! تا جایی که «آلن وودوارد»، استاد امنیت سایبری در دانشگاهی در بریتانیا گفته است: «پگاسوس احتمالاً یکی از توانمندترین ابزارهای دسترسی از راه دور است.»

کارشناسان معتقدند نسخه‌های ابتدایی این بدافزار برای اولین‌بار در سال ۲۰۱۶ شناسایی‌شده‌ و از پیام‌های متنی تله‌گذاری شده برای نصب روی تلفن‌های هدف استفاده می‌کرده است و بعدها با لو رفتن این روش‌ها ارتقا یافته و از راه‌های دیگری مانند یک تماس ساده و حتی پاسخ داده نشده از طریق پیام‌رسان‌هایی همچون واتساب به تلفن هدف خود وارد و اقدام به شنود اطلاعاتی کرده است چنانچه در سال 2019 واتساب از شرکت «ان‌اس‌او» شکایت و اعلام می‌کند که از یکی از نقاط آسیب‌پذیر در سیستم‌عاملش، برای نصب نرم‌افزارهای جاسوسی روی حدود ۱۴۰۰ تلفن استفاده‌شده است.

واکنش‌های بین‌المللی
خبر جاسوسی چراغ خاموش پگاسوس واکنش‌های بسیاری در فضای بین‌المللی به دنبال داشته است و نخست‌وزیر آلمان و رئیس‌جمهور فرانسه به‌عنوان قربانیان این جاسوس‌افزار ازجمله سیاستمدارانی بودند که خواستار محدودیت فروش این بدافزار شده‌اند. در چندین کشور ازجمله هند و از سوی کاربران فضای مجازی در سراسر دنیا نیز اعتراضات بسیاری علیه این جاسوس‌افزار شده و اتحادیه اروپا نیز به‌شدت از فروش آن انتقاد کرده است.

سازمان عفو بین‌الملل هم خواستار توقف فعالیت‌های مرتبط با نظارت سایبری تا زمان تعیین یک چارچوب قانونی برای استفاده از این نوع فن‌آوری نوین شده است؛ به اعتقاد عفو بین‌الملل حریم خصوصی و حقوق شهروندانِ جهان با تهدیدهای جدی روبرو شده است. این سازمان در بیانیه‌ای تأکید می‌کند که افشاگری‌های انجام‌شده در خصوص بدافزار جاسوسی پگاسوس «بحران نقض حقوق انسان‌ها در سطح جهان» را آشکار می‌کند و درخواست کرده فروش و استفاده از نرم‌افزارهای نظارت سایبری تا زمان اجرایی شدن چارچوب نظارتی قانونی تعلیق شود.

کارنامه سیاه رژیم اشغالگر اسرائیلی در جاسوسی
هرچند شرکت اسرائیلی «ان اس او» مدعی است که نرم‌افزار توسعه‌یافته توسط پگاسوس متخصصان این گروه جز با هدف به دست آوردن اطلاعات از «شبکه‌های جنایتکار و یا تروریستی» طراحی و ساخته نشده است اما همین ادعا نیز جای سؤال دارد چراکه از منظر اسرائیل هر دولت، کشور و گروهی که خلاف افکار و منافع آن‌ها باشد تروریستی خوانده می‌شود! و این امر بر کسی پوشیده نیست که اسرائیل کارنامه سیاهی از جاسوسی بین‌المللی به شکل سازمانی دارد.

سازمان جنایتکار و تروریست «موساد» تنها با همین منظور در سال 1951 توسط نخست‌وزیر وقت اسرائیل، داوید بن گوریون تأسیس شد و هدف از تشکیل آن را این‌گونه عنوان کرد: «برای کشور ما که از ابتدای تأسیس تحت‌فشار دشمنانش قرار داشته است، اطلاعات به‌عنوان خط مقدم دفاع ضروری است و ما باید به‌خوبی بیاموزیم و بدانیم که در اطرافمان چه می‌گذرد!» این سازمان مخوف اسرائیلی که دفتر اصلی‌اش در تل‌آویو قرار دارد با 7 هزار کارمند بیش از 70 سال است که با شکل‌های مختلف مأمور عملیات مخفیانه و جاسوسی در خارج از خاک اسرائیل است و حالا از جاسوسی‌های فیزیکی به جاسوسی‌های اینترنتی و جاسوس‌افزار رسیده است.

 این دولت اخیراً روش‌های تازه‌ای برای جاسوسی در پیش‌گرفته و آن ترساندن دولت‌ها و بازاریابی برای فروش نرم‌افزارهای جاسوسی به آن‌ها است و از این طریق به‌منظور خود برای جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات اطراف خود راحت‌تر دست می‌یابد و هزینه‌اش را هم تأمین می‌کند.

پیش‌ازاین استاکس نت، فلیم و کاندیرو که توسط اسرائیل طراحی و منتشرشده بودند، ثابت کرده است که با یک رژیم تروریست در حوزه فضای مجازی روبه‌رو هستیم.

استاکس نت به دنبال خرابکاری در تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم نطنز و ایجاد یک فاجعه هسته‌ای در کشورمان بود. فلیم (شعله) نیز توسط اسرائیلی طراحی و به سمت کشورمان روانه شد تا به اهداف خود برسد اما این بار توسط نرم‌افزار ضدویروس کسپراسکی شناسایی شد. شرکت کاسپرسکی عقیده داشت این ویروس با توجه به پیچیدگی و مکان جغرافیایی رایانه‌های آلوده احتمال ساخته یک ملت-دولت است و نه یک شرکت و موسسه خصوصی یا گروهی از هکرها.

همین چند ماه پیش نیز گروه مایکروسافت در گزارشی اعلام کرد که یک گروه وابسته به رژیم صهیونیستی به نام کاندیرو نرم‌افزاری را برای نفوذ به سیستم‌عامل ویندوز در کشورهایی از جمله ایران، به فروش رسانده است.

زنگ هشدار امنیت سایبری در ایران
حالا مسئله اساسی بعد از تمام این ماجراها آلوده بودن یا نبودن یا میزان این آلودگی به پگاسوس در ایران است چنانچه به گفته «آلن وودوارد» توسعه‌ دهندگان پگاسوس «بهتر و بهتر در پنهان کردن» تمام ردپای نرم‌افزار عمل می‌کنند و تأیید اینکه آیا یک تلفن خاص درگیر شده یا نه دشوار است.

اما از آنجایی که ایران همیشه از اهداف اصلی جاسوسی اسرائیل محسوب می‌شود آلودگی به این جاسوس‌افزار امری بدیهی است چراکه ایران از قانون و مقررات منسجمی هم برای کنترل فضای مجازی بهره نمی‌گیرد که بتواند راه را برای ورود چنین بدافزارهایی به فضای مجازی کشور ببندد.

«علیرضا آل داوود» کارشناس و پژوهشگر فضای مجازی در صفحه توییتر خود می‌نویسد: «نکته مهم در خصوص جاسوس‌افزار پگاسوس مخفی کردن میزان آلودگی در ایران و جبهه مقاومت از سوی اسرائیل است. مطمئناً حجم آلودگی باوجود فضای مجازی ول و مسئولان فعلی امنیت سایبری ایران در دولت روحانی که کشور را با شرایط رهاشدگی محض در این حوزه روبرو کرده‌اند، بسیار بالا خواهد بود.»

این اظهارنظر به‌مثابه زنگ خطری برای ایران و دیگر کشورهای منطقه است که اسرائیل از افشای اطلاعاتی در رابطه با جاسوس‌افزارش برای آن‌ها به‌شدت امتناع می‌کند اما این امر حساسیت‌های بیشتری را نسبت به عمیق‌تر بودن فاجعه جاسوسی اینترنتی در ایران توسط پگاسوس ایجاد می‌کند و بیش از گذشته ضرب العجل ساماندهی به فضای مجازی و دغدغه‌های رهبری را روشن می‌سازد.