به گفته عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات امسال بر اساس برنامه یک میلیون گوشی اقتصادی زیر 100 دلار تولید می‌شود و آنها در این زمینه با وزارت صمت در حال همکاری هستند. بنابر اعلام زارع‌پور و طبق مصوبه دولت، وزارت صمت مکلف شده تا روی تجهیزاتی که سیستم عامل دارند از سیستم عامل مورد تأیید وزارت ارتباطات استفاده شود. گفتنی است تولید گوشی بومی و بحث استفاده از سیستم عامل‌های مورد تأیید وزارت ارتباطات، مباحثی هستند که در آیین نامه حمایت از تولید دانش‌بنیان حوزه ICT توسط هیئت وزیران مصوب شده‌اند.

اوایل خرداد ماه امسال نیز رئیس سازمان فناوری اطلاعات اعلام کرد تولید یک میلیون گوشی هوشمند داخلی را در دستور کار قرار داده‌اند. به گفته خوانساری، امسال حداقل 500 میلیارد تومان تسهیلات اشتغال‌زایی برای این امر در نظر گرفته شده است. تولید گوشی هوشمند داخلی موضوعی است که از سوی شورای عالی فضای مجازی مطرح شده است. این شورا طی مصوبه بهمن‌ماه 1398، بر دستیابی به 20 درصد از سهم بازار گوشی هوشمند با استفاده از محصولات بومی تأکید کرده است.

اما پس از انتشار اخبار پیرامون آغاز تولید موبایل داخلی، به یکباره هجمه ها علیه موبایل تولید داخل و اندروید داخلی آغاز شد. رسانه های فعال حوزه فناوری اطلاعات به نقد این تصمیم دولت پرداخته و سبب افزایش نگرانی ها پیرامون این موضوع شدند. مخالفان طرح صیانت نیز این تصمیم دولت را طرحی بدتر از طرح صیانت خواندند چرا که احتمالا دست دولت را برای اعمال محدودیت ها بیشتر باز خواهد کرد. علی رغم این هجمه ها علیه تولید موبایل و اندروید داخلی، موضوعی که شاید کمتر به آن پرداخته شد این بود که طرح تولید موبایل و اندروید داخلی از کجا آمد؟

دولت دوازدهم و طرح تولید موبایل و اندروید داخلی

عملیاتی‌شدن طرح تولید موبایل داخلی از وزارت ارتباطات دولت دوازدهم در دستور کار قرار گرفت. خردادماه 1400، معاون فناوری و نوآوری وقت وزارت ارتباطات از طرح 5 ساله این وزارتخانه برای تولید بیش از 14 میلیون تلفن همراه خبر داد. پیش تر از این، محمدجواد آذری جهرمی تیر ماه 1398 در حساب توییتر خود ویدیویی را منتشر کرد که حکایت از عزم جدی وزارت ارتباطات برای توسعه اندروید ایرانی داشت؛ ویدیویی که در آن اعلام می‌شود «اندروید داخلی طراحی شد».

جهرمی تلویحا در توییت خود عنوان داشت که این‌کار برای جلوگیری از دخالت گوگل در فعالیت کسب‌وکارهای ایرانی و حذف اپلیکیشن‌های آنها انجام شده است. وزیر ارتباطات با کنایه به تحریم کاربران ایرانی از سوی گوگل می‌نویسد: «سال‌ها قبل، در محله‌امان، کاسبی بود که تنها بقالی محل بود، روزهایی بی‌دلیل لجش می‌گرفت و همسایه‌ها را در فهرست سیاه فروش می‌گذاشت، بالاخره همسایه دیگری هم یک مغازه زد و فهرست سیاه‌، عملاً پَر! بنده خدا، دیگه هر وقت لجش می‌گرفت، با پسرش دعوا می‌کرد.»

مخالفان طرح صیانت، طراحان اندروید داخلی؟

بنای طرح تولید موبایل و اندروید داخلی در دولت دوازدهم نهاده شد و با روی کار آمدن دولت سیزدهم، تکمیل طرح مذکور ادامه داده شد. محمدجواد آذری جهرمی به عنوان یکی از مخالفان کلیدی طرح صیانت که بارها علنا مخالفت خود را نسبت به قانونمند سازی فضای مجازی کشور عنوان کرده است، خود یکی از طراحان و حامیان اصلی طرح اندروید داخلی است! طرحی که به زعم عده‌ای امکان اعمال محدودیت ها بر فضای مجازی را افزایش می‌دهد. این تناقض میان مخالفت با طرح صیانت و موافقت با اندروید داخلی را میتوان نشات گرفته از تعارض منافع به علاوه نوعی عوام فریبی دانست؛ طرحی که (طرح نظام تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی) اگر تصویب می‌شد احتمالا از عزم جدی دولت در حمایت از تولید موبایل و اندروید داخلی می‌کاست.

احمد کارآمد، مدیر مسئول پایگاه خبری جهت پرس نیز در واکنشی به این موضوع در توییتر نوشت : «الان که بحث گوشی تولید ملی و اندروید داخلی داغ شده و افرادی مثل این پسرکِ موبونیوز(مهدی شجاری) راه افتادن و میگن چیزی بدتر از صیانت در انتظار مردمه، لازم دونستم بگم که اتفاقا آذری جهرمی که بابای مخالفای طرح صیانت بود، پایه‌گذار اندروید داخلیه! ضمنا صیانت نه تصویب شده و نه اجرا!»