مهدی پناهی، روزنامه‌نگار اقتصادی: نظم نوین جهانی عینک تحلیلی جدی است که از دریچه آن می‌توان به تحولات داخلی و خارجی متفاوت نگاه کرد. بعد از درگیری روسیه در اوکراین که به‌طور مشخص با تحریک آمریکا و طراحی ناتو رقم خورد، آشوب‌های ایران نیز باهدف بستن دروازه ورودی چین به دریای مدیترانه و اروپا آغاز شد و اکنون هم خود چین هم درگیر اعتراضات مردمی شده است. هرچند نمی‌توان تعمیم داد و آن را گسترده دانست اما اعتراض‌هایی که به‌سرعت از اعتراض درباره قرنطینه کرونا به سمت سرنگونی حکومت چین و شعار آزادی تغییر پیدا کرد.
اعتراضات اخیر چین از غرب این کشور یعنی استان سین‌کیانگ آغاز شد اما این منطقه چه ویژگی دارد که محمل ناآرامی‌های اجتماعی چین شده است و به سایر نقاط همچون پایتخت هم (ولو محدود) سرایت کرده است؟ سین‌کیانگ غربی‌ترین نقطه و آخرین منطقه هدف برای توسعه اژدهای زرد به لحاظ داخلی است (مسیر ساحل شرق چین به غرب کوهستانی).
با توسعه سین‌کیانگ بخشی از پروژه کمربند راه ابریشم نو رقم می‌خورد و چین از مسیرها مختلف به ایران و روسیه به‌عنوان دو کریدور اصلی متصل می‌شود تا خود را به قلب اروپا یعنی آلمان برساند. این که چرا چین تلاش دارد خود را به قلب اروپا و آلمان برساند و نه مثلاً انگلستان یا فرانسه به ویژگی این کشورها از قدیم‌الایام بازمی‌گردد که محل بحث فعلی نیست.
نکته‌ای که نگارنده بر آن تأکید دارد، توجه به ریشه اصلی ماجرا یعنی نظم نوین جهانی است. آمریکا به‌عنوان ابرقدرت فعلی جهان و روبه‌زوال (به لحاظ تک‌قطبی بودن در جهان) در چهار محور به اژدهای زرد فشار می‌آورد تا سرعت رشد این کشور را کاهش بدهد و درواقع جلوی ابرقدرت شدن چین را بگیرد.
۱- دریای چین جنوبی: اگرچه اختلافات بر سر جزایر و آب‌های این منطقه قدیمی است اما با دخالت آمریکا این منطقه محل نزاع نظامی آمریکا، چین و سایر کشورهای مدعی همچون تایوان، ژاپن، کره جنوبی و … شده است.
۲- صنعت نیمه‌هادی‌ها: تراشه‌های نیمه‌هادی یکی از ضروری‌ترین و زیرساختی‌ترین قطعات سایر صنایع همانند وسایل الکترونیکی مدرن، از اتومبیل تا لوازم‌خانگی و تجهیزات مخابراتی همانند تلفن همراه و حتی ماهواره‌هاست که عمده تولید آن در منطقه تایوان انجام می‌شود.
۳- انرژی: نیاز چین به نفت و گاز جهان یکی دیگر از محورهای نزاع چین و آمریکاست. پرونده ایران در آمریکا ذیل این موضوع نیز مطرح می‌شود؛ یعنی تحریم‌های نفتی ایران نه صرفاً برای مهار ایران بلکه برای مهار چین هستند.
۴- مسائل حقوق بشری اویغورهای مسلمان و استان سین‌کیانگ: استان سین‌کیانگ و اویغورهای مسلمان یکی از شکافه‌ای اجتماعی چین است که آمریکا بر روی آن دست گذاشته، چه با ژست حقوق بشری ظلم به مسلمانان چین و چه با پروژه انتقال داعش بیخ گوش ایران، چین و روسیه! چینی‌های ترک‌تبار باسابقه تکفیری و حضور درنبرد سوریه طعمه خوبی برای احیای داعش‌اند.
زمانی که ایران علیرغم فشار افکار عمومی و جریان غرب‌گرا، قدرت گرفتن طالبان در افغانستان را پذیرفت، هدف خنثی کردن توطئه آمریکا برای انتقال داعش به افغانستان بود (ظرافت ترسیم مرزها توسط انگلیسی‌ها را ببینید که یا یک نوار باریک، افغانستان را با چین و ایران هم‌مرز می‌کند).
تحولات برای شکل‌گیری نظم نوین جهانی سریع در حال رقم خوردن است و ایران با تمام اجزایش بایستی تصمیم فوری برای آینده خود بگیرد اما برخی همچنان در توهم انقلاب زن زندگی آزادی هستند و گمان می‌کنند مشکل ناکارآمدی با آزادی (آن‌هم با شیوه ۶۰ روز اخیر!) حل می‌شود. تحولات منطقه و جهان نشان می‌دهد که پروژه به آشوب کشیدن ایران توسط غرب دیر یا زود کلید می‌خورد! این آشوب قرار بود با شایعه درباره سلامت رهبری آغاز شود اما فوت مرحومه مهسا امینی باعث سزارین پروژه آشوب در ایران شد. کلید حل ناکارآمدی‌ها در نظم نوین جهانی است نه صرفاً آزادی …