مصطفی خوش چشم کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با جهت درباره علل کمرنگ شدن دستیابی به توافق در پرونده هسته‌ای ایران و چشم‌انداز مذاکرات وین، اظهار کرد: در پی آخرین ابتکار عملی که ایران ماه گذشته انجام داد، آمریکایی‌ها به دنبال کسب امتیازات بیشتر در جنگ اراده با ایران بودند و از ابزارهای گوناگون در یک جنگ ترکیبی استفاده کردند. آمریکایی‌ها با به‌کارگیری روش‌هایی همچون پروپاگاندا و جنگ رسانه‌ای باهدف ترغیب شورش و اغتشاش در داخل ایران، به راه انداختن جنگ سایبری، استفاده از اسراییل برای ترور و خرابکاری، اعمال تحریم‌ها، دستور توقیف محموله نفتی ایران و همین‌طور استفاده از انواع فشارهای سیاسی و دیپلماتیک در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌ویژه در زمان تصویب قطعنامه به‌منظور افزایش فشارهای دیپلماتیک بر کشورمان، ازجمله این اقدامات است.

خوش چشم ادامه داد: هدف از این اقدامات، کسب امتیاز از ایران در مذاکرات وین است. به عبارتی مذاکرات را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد: بخش اول در اتاق مذاکره و بخش دوم استفاده از انواع ابزارهای تروریستی برای کسب امتیاز از ایران است، در واقع همان‌طور که رهبری هم قبلاً فرمودند جنتلمن‌های پشت میز مذاکره همان تروریست‌های فرودگاه بغداد هستند. ما در ماه‌های گذشته در یک جنگ اراده با طرف آمریکایی قرارگرفته‌ایم که طرف ایرانی نیز با توقیف دو نفت‌کش در مقابل محموله ضبط‌شده در سواحل یونان نشان داد مصرانه عزم خودش را برای اقدام متقابل جزم کرده است. چنانکه این عزم را می‌توان به‌وضوح نسبت به ماجرای قطعنامه ضد ایران نیز مشاهده کرد، بدین ترتیب طرف ایرانی مصرانه به دنبال احقاق حقوق مردم و برداشته شدن تحریم‌هاست و عقب‌نشینی نخواهد کرد.

بازارهای غربی رو به وخامت است
این کارشناس مسائل سیاست خارجی افزود: این در حالی است که از سوی دیگر نیز شرایط داخلی و خارجی برای آمریکا وضعیت ناخوشایندی رقم زده است. با افزایش قیمت انرژی در جهان و با طولانی شدن جنگ اوکراین پیش‌بینی می‌شود با نزدیک شدن به ماه‌های پاییز و تقاضای بیشتر برای خرید نفت، قیمت حامل‌های انرژی در جهان بالاتر برود؛ بنابراین وضعیت بازارهای غربی رو به وخامت بیشتری خواهد گذاشت و دراین‌بین زمان به نفع ایران است. درعین‌حال طرف آمریکایی از تمامی ابزارهای خود در این جنگ ترکیبی استفاده می‌کند و پیش‌ازاین نیز بهره برده است اما باید گفت دوران اوج اثرگذاری چنین ابزارهایی گذشته است؛ اما در مقابل طرف ایرانی اهرم‌های فشار خود را در حوزه هسته‌ای، منطقه‌ای، موشکی و مهاجرین دارد و می‌تواند از این‌ها به‌صورت حداکثری در برابر طرف غربی استفاده کند تا در جنگ اراده‌ها پیروز شود.

جنگ اراده‌ها تا اواسط تیر و مرداد ادامه دارد
وی همچنین گفت: پیش‌بینی می‌شود وضعیت مذاکرات در هفته‌های آتی در همین جنگ اراده‌ها سپری شود و احتمالاً از اواسط تیر یا مردادماه بهتر بتوان نتیجه اراده‌ها را دید؛ اما با توجه به انتخابات میان‌دوره‌ای در آمریکا از یکسو و از سوی دیگر تداوم جنگ اوکراین و نزدیک شدن به فصل پاییز و افزایش تقاضا برای نفت، آمریکایی‌ها به‌خوبی متوجه‌اند که زمان زیادی برای دستیابی به توافق با ایران ندارند. همچنین بایدن رئیس‌جمهور آمریکا تنها مستمسکی که در حوزه سیاست خارجی دارد تا از آن به‌عنوان برگ برنده خود در انتخابات استفاده کند، توافق قابل‌اعتنا با ایران است. کشورمان هم به‌خوبی نسبت به این موضوع آگاه است و می‌داند هرچه زمان بگذرد فشار برطرف غربی بیش از گذشته خواهد شد؛ بنابراین باید تا هفته‌های آتی و حداکثر یک ماه آینده صبر کرد تا نتیجه به‌کارگیری ابزارها و سیاست‌های دو طرف را در جنگ اراده‌ها دید.

آمریکایی‌ها تمام تحریم‌های ممکن را اعمال کردند
خوش چشم معتقد است: اعمال و به‌کارگیری تحریم‌های بیشتر در حوزه اقتصادی ضعیف است و آمریکایی‌ها تمام تحریم‌هایی که می‌توانستند در بخش‌های مختلف را اعمال کنند به کار گرفته‌اند. این در حالی است که حتی در بسیاری موارد تحریم‌های مشابهی را چندین بار تکرار کرده‌اند و همین مسئله نشان می‌دهد حوزه‌ای باقی نمانده است که آمریکایی‌ها با تحریم آن بتوانند فشار بیشتری بر ایران بیاورند. البته ممکن است به‌صورت نمادین تحریم‌ها و محدودیت‌هایی را نسبت به فرد یا نهادهای غیر مرتبط در نظر بگیرند اما در واقعیت هیچ نهاد اقتصادی یا بخش مالی باقی نمانده که اعمال تحریم آن موجب تشدید فشارها بر ایران باشد. در واقع یکی از دلایلی که بایدن در حال حاضر تحت‌فشار قرار دارد، همین واقعیت است که هیچ اسلحه جایگزین و ابزار استفاده‌نشده‌ای را باقی نگذاشته است تا با استفاده از آن بتواند در جنگ اراده‌ها پلن ب برای خود بسازد.

آمریکا تظاهر می‌کند که پلن ب دارد/ از تمام اهرم‌ها را در چارچوب فشار حداکثری استفاده کرده است
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل تصریح می‌کند: بدین ترتیب گرچه آمریکایی‌ها با فشارهای ظاهری و نمادین و نمایشی درصددند ایران را به عقب برانند تا به توافق موردنظرشان در وین دست یابند، اما در حقیقت پلن ب برای ادامه مسیر ندارند. آمریکا برای داشتن پلن دوم و طرح جایگزین نیازمند اهرم‌های فشار است اما قبلاً تمام اهرم‌ها را در چارچوب کمپین فشار حداکثری استفاده کرده و شکست‌خورده است؛ بنابراین ابزاری باقی نگذاشته است تا بتواند طرح جایگزین ارائه کند. به همین خاطر اگر هدفشان اقدام نمایشی نبود، هنگام ارائه قطعنامه به شورای حکام بجای اینکه به سمت مکانیسم ماشه بروند بایستی به سمت مکانیسم ماشه می‌رفتند. بااین‌حال، هرگز از مکانیسم صحبت نکردند و تنها به سمت صدور قطعنامه در شورای حکام رفتند، زیرا به‌خوبی می‌دانستند در بدترین شرایط و با ارجاع پرونده به شورای امنیت نیز بلافاصله با وتوی چین و روسیه مواجه خواهند شد.

چرا آمریکا از مکانیسم ماشه استفاده نکرد؟
وی ادامه داد: درواقع مشخص بود آمریکایی‌ها با این اقدام به دنبال نابودی برجام و مسیر توافق نیستند، درحالی‌که اگر به دنبال این موضوع بودند مکانیسم ماشه راه‌حلی کوتاه‌تر و راحت‌تر بود. در حقیقت، هدف آمریکایی‌ها از قطعنامه شورای حکام اعمال فشار بر ایران به‌منظور عقب‌نشینی از مواضع خود در مذاکرات وین بود.
خوش چشم بیان کرد: در چنین شرایطی، وقتی ایران هشدار داد پاسخ متقابل به این اقدام آمریکایی‌ها را خواهد داد طرف آمریکایی پیامی را باواسطه برای کشورمان فرستاد که لحن قطعنامه شورای حکام بسیار نرم خواهد بود و تلاش خواهد کرد ایران دست به پاسخ و اقدام متقابل نزند. در همین راستا سعی کرد اراده کشورمان را تضعیف کند تا امکانی برای پاسخ متقابل ایران فراهم نشود، زیرا نگران بودند وضعیت از کنترل خارج‌شده و مسیر مذاکرات نابود گردد. تمام اقدامات طرف آمریکایی باهدف کسب امتیاز در مذاکرات وین صورت می‌گیرد و اظهارنظر درباره به بن‌بست رسیدن مذاکرات نیز در راستای اولتیماتوم دادن به ایران است تا با فشار سیاسی بیشتر بگویند فرصت اندک است و درنهایت ایران را مجبور به عقب‌نشینی کنند.

هدف آمریکا از ساخت تصویر بن‌بست در مذاکرات
وی تأکید کرد: درواقع آمریکایی‌ها سعی دارند مسیر مذاکرات را بن‌بست نشان دهند نه اینکه واقعاً بن‌بستی وجود داشته باشد. البته ایران در دولت کنونی با رویکرد نمایش قدرت و پاسخ متقابل به‌هیچ‌عنوان عقب‌نشینی نخواهد کرد و با و بازی طرف آمریکایی در طول این سال‌ها آشناست. مقامات کشورمان به‌خوبی آگاه‌اند که بایستی روشی متفاوت از سیاست مماشات دولت قبلی اتخاذ کنند و به همین خاطر تلاش می‌کنند طرف آمریکایی را با سیاست نمایش قدرت و پاسخ متقابل در جنگ اراده‌ها به عقب برانند.