به گزارش جهت، این روزها زمزمه‌ حذف مناظرات انتخاباتی ریاست ‌جمهوری شنیده می‌شود. مناظراتی که در چند دوره اخیر ریاست‌ جمهوری توانست هم موجب آگاهی و هم شور انتخاباتی شود و شاید یکی از دلایل افزایش مشارکت نیز باشد. اما حالا در سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری، شائبه حذف این مناظرات ایجاد شده است. البته در مورد علت آن بر مبنای گمانه‌زنی‌ها، میتوان به شیوع کرونا و عده‌ای نیز نگرانی از طرح برخی مباحث در مناظرات را علت این امر می‌دانند.

نقش مناظرات انتخاباتی
مناظره‌های انتخاباتی که ازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در سال 88 برگزار شد تا انتخابات سال 96 نشان داد می‌تواند محلی برای گفتگوی بی‌پرده و بدون روتوش شخصیت‌هایی باشد که گاهی سال‌ها در نظام سیاسی دارای رتبه و مقام بودند اما هیچگاه به شفافی مناظرات با مردم سخن نگفتند. آن‌ها در این مناظرات به مسایل جاری و بحران‌های اساسی کشور می‌پردازند و از طرفی نیز ناگزیر به ارائه راهبردها و برنامه‌های خود می‌شوند. آنچه که شاید فرصتش در موقعیت‌های دیگر آن هم بدین شفافی کمتر دست دهد. همین موجب می‌شود تا زمینه مقایسه نامزدها بر اساس اولویت‌دهی به مسایل کشور و برنامه‌های پیشنهادی فراهم شود.

هر چند تجربه چند دوره گذشته به ویژه سال 88 و برخی پرده‌دری‌ها در این مناظرات موجب رنجش برخی نیروهای سیاسی و مردم شده اما این مناظرات در تشویق نیروهای اجتماعی به ویژه بخش خاکستری برای مشارکت و انتخاب یک گزینه دلخواه مؤثر بوده است. علاوه بر این، این مناظرات در شناساندن شخصیت نامزدها، آشکار شدن نقطه نظرات، نشان دادن توانایی گفتگو، تعامل و اقناع نامزدها تا حدودی تاثیرگذار است.همچنین مناظرات انتخاباتی، وجهی شوربخش نیز دارند که انتخابات هم نیازمند آن است. در واقع شور و هیجان یکی از اضلاع انتخابات سالم است.

مناظرات انتخاباتی را جدی بگیریم
مناظره‌های انتخاباتی یکی از ارکان و ملزومات انتخابات است. به خصوص پس از برگزاری چند دوره، حذف آن‌ها می‌تواند آسیب جدی به انتخابات بزند. آن هم در دوره‌ای که طبق شواهد موجود به دلیل مشکلات موجود احتمال کاهش مشارکت جدی است و اغلب فعالان سیاسی نسبت به این موضوع و اقداماتی چند درباره برگزاری انتخاباتی پرشور هشدار دادند. در شرایط موجود حذف مناظرات می‌تواند یک خلأ بزرگ در فضای انتخاباتی ایجاد کند و بر سردی فضای انتخاباتی بیفزاید. هرچند در این سال‌ها شبکه‌های اجتماعی رونق زیادی پیدا کردند اما این ابزار نمی‌تواند جای گفتگوی مستقیم و بی‌پرده نامزدهای انتخاباتی با یکدیگر را آن هم در صدا و سیما بگیرد.

اگر قرار باشد مشارکت حداکثری که دغدغه اصلی مقام معظم رهبری در ادوار مختلف انتخابات است تحقق یابد و بهانه‌ای به دست مخالفان نیفتد باید در برگزاری انتخابات به هر عاملی که بتواند بر شور و مشارکت انتخاباتی بیفزاید اندیشید و آن را جدی گرفت. فضای انتخاباتی این دوره که تحت تاثیر شیوع کرونا و تاثیرات آن و از سویی مشکلات اقتصادی هنوز هم گرم نشده و تنها کمتر از سه ماه دیگر فرصت باقی است تا بتوان کمی فضا را تغییر داد.

در این میان نقش سیاستگذاران و مجریان انتخاباتی و تصمیم‌های آن‌ها بسیار برجسته است. تصمیم به حذف مناظرات انتخاباتی از سوی متولیان امر، می‌تواند خطایی استراتژیک باشد که علاوه بر کمک به سردی فضای انتخاباتی بهانه تخریب و سیاه‌نمایی به مخالفان نظام را فراهم آورد. این‌که پس از برگزاری چندین دوره مناظرات انتخاباتی که مخاطبان بسیاری داشت و به سنت پسندیده انتخاباتی بدل شده بود کنار گذاشته شود لطمه‌ای به اعتبار نظام انتخابات کشور و نظام سیاسی است.

آن هم در صورتی که شفافیت به یک مطالبه جدی بدل شده است. اهمیت این موضوع در این است که این مناظرات تاحدودی به شفاف شدن عرصه رقابت‌های سیاسی منجر می‌شد و کنار گذاشتن آن، در دوره‌ای که شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های رقیب در این زمینه گوی سبقت را از رسانه‌های رسمی گرفتند واگذاری عرصه به رقباست. به نظر می‌رسد باید حداقل درگاه فراهم شده برای جذب مخاطبان ناراضی رسانه‌های رسمی به وِیژه صداو سیما و توده دلسرد و سرخورده از مشارکت اجتماعی را در این بزنگاه جدی گرفت و مناظرات را به عنوان لازمه یک انتخابات پرشور به رسمیت شناخت و آن را به کار گرفت.