به گزارش جهت پرس؛ به‌تازگی حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق ایران، در گفت‌وگویی با رسانه‌ها عنوان کرده است که در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ، امکان حل مسئله برجام از طریق مذاکره مستقیم با آمریکا وجود داشته، مشروط بر آنکه او با ترامپ دیدار کند. روحانی گفته است:

«من گفتم بگذارید ملاقات کنم، اگر هم خراب شد من خراب می‌شوم، به خاطر کشور و ملت به عهده می‌گیرم، به‌هرحال آن زمان نشد.»

او در بخش دیگری از صحبت‌هایش نقش اسرائیل و نخست‌وزیر وقت آن، بنیامین نتانیاهو، را در تحریک ترامپ برای خروج از برجام پررنگ دانست و همچنین به حوادث داخلی سال ۱۳۹۶ به‌عنوان زمینه‌های تأثیرگذار اشاره کرد.

روحانی همچنین مدعی شد که در سال‌های ۱۳۸۲ و ۱۳۹۲ کشور تا مرز جنگ پیش رفته بود و مدیریت دولت او مانع از وقوع درگیری نظامی شد.

تحلیل

این سخنان از چند جهت محل تأمل جدی است. نخست، آن‌که تقلیل یک تصمیم راهبردی مانند حفظ یا خروج از برجام به «یک ملاقات سیاسی» نه‌تنها سطحی‌نگری در دیپلماسی بین‌المللی است، بلکه نشان‌دهنده ضعف در تحلیل ساختار پیچیده تصمیم‌سازی در واشنگتن نیز هست. تصور اینکه با یک ملاقات شخصی می‌شد خروج آمریکا از برجام را مهار کرد، نوعی ساده‌سازی مسئله‌ای عمیق و چند‌بعدی است.

دوم، روحانی در روایت خود نوعی نگاه فردمحور به سیاست خارجی اتخاذ کرده؛ گویی حل‌وفصل بحران‌های ملی، صرفاً به تصمیم یک شخص وابسته بوده است. این در حالی است که در نظام جمهوری اسلامی، سیاست خارجی به صورت شورایی و با هماهنگی نهادهای فرادولتی همچون شورای عالی امنیت ملی پیگیری می‌شود.

سوم، تأکید بر نقش اسرائیل و ناآرامی‌های داخلی در کنار گذاشتن نقش ضعف‌های تیم مذاکره‌کننده دولت دوازدهم، نوعی فرافکنی محسوب می‌شود. هرچند اسرائیل بی‌تردید در تحریک آمریکا نقش داشته، اما نادیده گرفتن ناکارآمدی در تضمین منافع ملی ایران در برجام، نادقیق است.

در نهایت، سخن گفتن از «مرز جنگ» بدون سند و گزارش رسمی می‌تواند موجب نگرانی بی‌مورد افکار عمومی و ارسال پیام ضعف به دشمنان شود. مسئولیت‌پذیری در سیاست یعنی تحلیل جامع، نه روایت‌های فردی برای بازسازی چهره سیاسی در دوران پسادولت.

–