جمله‌ای منتسب به امام حسین علیه‌السلام هست که می‌توان گفت کسی نیست آن را نشنیده باشد. ایشان فرمودند: “اگر دین ندارید لااقل آزاده باشید.” این جمله آنقدر در جایگاه‌های مختلف تکرار شده و آنقدر از تریبون‌های متفاوت بیان شده است، که این تکرار باعث کج فهمی و تغییر معنای این حدیث شده است. اگر از مردم در مورد این جمله بپرسید، قطعا از آن به عنوان یک جمله مثبت، روشن و راهی برای رسیدن به رستگاری یاد خواهند کرد! اما آیا در حقیقت اینگونه است؟ آیا امام حسین علیه‌السلام که قیام خود را برای احیای دین پیامبر اکرم صل‌الله علیه و آله و سلم معرفی کردند، بی‌دین‌ بودن را ترویج کردند و برای بی‌دین‌ها راهی برای رستگاری نشان دادند؟

آنچه به فهم رنگ و حقیقت این حدیث کمک می‌کند، توجه به چیز‌هایی است که کمتر به آن پرداخته شده. جایگاه و مخاطبان این سخن از طرف امام حسین علیه‌السلام.

طبق روایت اغلب منابع تاریخی موثق، حضرت امام حسین علیه‌السلام این جمله را زمانی بیان کردند که لشکر دشمن به خیال اینکه امام به شهادت رسیده‌اند؛ به سمت خیمه‌های سپاه ایشان حرکت کردند. در آن هنگام حضرت با سختی به شمشیر خود تکیه می‌دهند و از جا برمی‌خیزند و رو به آنها می‌گویند: اگر دین ندارید لااقل آزاده باشید و تا وقتی من زنده هستم به خیمه‌هایم حمله نکنید.

طبق این روایت، حضرت امام حسین علیه‌السلام این جمله را در سخت‌ترین شرایط ممکن و خطاب به شقی‌ترین افراد زمان خود برای دفاع از حریم خیام اهل‌بیت بیان کردند. پس از آن دشمنان بازمی‌گردند و بعد از به شهادت رساندن حضرت، به خیمه‌ها حمله می‌کنند. پس طبق سخن امام، آنها آزاده بودند! آزاده‌های بی‌دین! یا شاید آزاده‌های بی‌ولایت! آزاده‌هایی دینشان را به دنیا فروختند و تا ابد در آتش دوزح خواهند سوخت!

در نتیجه این سخن، نه سخنی روشن است و نه راهی برای رستگاری در دنیا و آخرت با بی‌دین بودن! کلام امام حسین علیه‌السلام و هیچ کدام از پیامبران و ائمه، بی‌دین بودن را توجیه نمی‌کند و هیچ راه رستگاری‌ای برای بی‌دین‌ها معرفی نمی‌کنند. به نظر شما کسانی که این جمله را به عنوان دست‌آویزی برای توجیه بی‌دینی خود و دیگران به کار می‌برند، چه قصدی دارند و چه عاقبتی در انتظارشان است؟