یادداشت تحلیلی درباره کنشگری در شبکه‌های اجتماعی:

مبارزه از زیر لحاف چیست؟

اسلکتیویسم، Slacktivism واژه‌ای ترکیبی از دو واژه Slacker و Activism، به معنای «مبارزه از زیر لحاف» می‌باشد. واژه‌ای تحقیرآمیز برای توصیف کنش در شبکه‌های اجتماعی که به فرد احساس رضایت کاذب می‌دهد.

مبارزه از زیر لحاف چیست؟
23750

محمد مهدی مهدوی، پژوهشگر در حوزه علوم شناختی و ارتباطات و دانشجوی دکتری علوم ارتباطات در صفحه توئیتری خود یادداشتی نوشته است که به تحلیل اتفاقات اخیر کشور در شبکه های اجتماعی می پردازد.

محمد مهدی بابایی نوشت:” اسلکتیویسم، Slacktivism واژه‌ای ترکیبی از دو واژه Slacker و Activism، به معنای «مبارزه از زیر لحاف» می‌باشد. واژه‌ای تحقیرآمیز برای توصیف کنش در شبکه‌های اجتماعی که به فرد احساس رضایت کاذب می‌دهد.بسیاری، اسلکتیویست‌ها را افرادی می‌دانند که مشارکت‌شان در یک کمپین یا یک فعالیت اجتماعی در حد حضور در شبکه‌های اجتماعی بوده و سعی می‌کنند کمترین هزینه‌ ممکن را برای آن بپردازند و از حضور فعال در صحنه واقعی اجتماع برای حمایت از آن هدف به‌خصوص، اجتناب کنند. در کل؛ حمایت کردن از یک جریان با انجام ساده‌ترین کارها در صورتی که افراد درواقع درگیر قضیه نیستند و نیت قلبی برای ایجاد یک تغییر ندارند را مبارزه چریکی از زیر پتو می‌نامند. مثال‌های اسلکتیویسم بسیار زیاد هست مثل: توییت و ریتوییت کردن برای حمایت از یک کمپین، دنبال و لایک کردن پیج موسسات خیریه بدون کمک مالی کردن به آنها و یا تغییر دادن عکس پروفایل جهت حمایت از یک موضوع. برخی معتقد بودند فعالیت‌ در شبکه‌های اجتماعی کنش تاثیرگذاری نیست و تنها محدود به شبکه‌های اجتماعی مجازی می‌باشد و این نوع مبارزه برای دستیابی به اهداف مختلف کارساز نیست و منجر به نتیجه نخواهد شد چرا که برای دستیابی به اهداف مختلف اجتماعی نیاز به حضور میدانی و دادن هزینه است. این نوع نگاه به کنش در شبکه‌های اجتماعی مجازی بیشتر در سال‌های ۱۹۹۵ و سال‌هایی که شبکه‌های اجتماعی مجازی در حال شکل‌گیری بود، وجود داشت. اما با گذشت زمان و با بلوغ شبکه‌های اجتماعی و رخنه این شبکه‌ها در بین بدنه‌های اجتماعی مختلف، قضیه کمی متفاوت شد. حال شبکه‌های اجتماعی مجازی شکل‌دهنده شبکه‌های اجتماعی حقیقی هستند و دیگر مجاز و واقعیت فضاهای دور از هم تعریف نمی‌شوند و این شبکه‌ها هستند که #قدرت را ایجاد می‌کنند. بعد از کمپین‌هایی مثل BlackLivesMatter که در آمریکا به‌شدت فراگیر شد، نگاه‌ها نسبت به کنش در شبکه‌های اجتماعی تغییرات بسیاری کرد. حال نظریه‌پردازان این حوزه بر این عقیده‌اند که حضور در شبکه‌های اجتماعی برای نشان دادن اعتقادات خود یک راه عالی برای شروع یک جنبش اعتراضی است و در مدتی می‌توان آن را به یک جنبش تمام عیار تبدیل کرد. از سال‌های ۲۰۰۶ به بعد اعتراضات بزرگ زیادی وجود داشته که از رسانه‌های اجتماعی سرچشمه می‌گیرد. اما نکته قابل توجه این است که برای تبدیل جنبش‌های مجازی به جنبش‌های حقیقی نه تبدیل شدن آن به اسلکتیویسم، مرز باریکی وجود دارد. هدف ابتدایی این کمپین‌ها، جریان‌ها، کنش‌ها و حرکت‌ها اطلاع‌رسانی است. این اطلاع‌رسانی در بازه زمانی کوتاهی ایجاد می‌شود و برای افراد زیادی دغدغه ایجاد می‌کند و باعث تبدیل آن به موضوع اول جامعه می‌گردد حال در این مرحله اگر رهبران کمپین مورد نظر نتواند از پتانسیل ایجاد شده برای ایجاد جنبش واقعی استفاده کنند، این حرکت به مبارزه از زیر لحاف تبدیل می‌شود که سطح دغدغه در حد پست گذاشتن، استوری، توییت و… باقی خواهد ماند و در عمل شاهد هیچ حرکتی نخواهیم بود. رشته‌ توئیت زیادی شد اما الان به‌راحتی میشه روند رخداد وقایع اخیر در کشورمون رو در شبکه‌های اجتماعی تحلیل کرد”