ماجرای رفع فیلترها و کودک‌آزارهای توئیتر و تلگرام

فردی به نام «نون» در ایکس متهم به آزار دختران زیر 18 سال است. این موضوع همراه با آزار کودکانه در تلگرام نگرانی‌هایی در مورد حقوق کودکان در فضای مجازی ایجاد کرده است. همچنین، رفع فیلتر واتساپ در ایران سوالاتی درباره امنیت پلتفرم‌ها مطرح کرده است.

ماجرای رفع فیلترها و کودک‌آزارهای توئیتر و تلگرام
222195
به گزارش جهت پرس؛ محمد رستم‌پور فعال رسانه ای نوشت : 3-2 روزی است نویسنده‌ آزارگری که ماجراهای جذاب و خواندنی‌اش در 2 سال گذشته بسیار مورد اقبال قرار گرفت، در رسانه اجتماعی ایکس به یک سوژه جنجالی تبدیل شده. آقای «نون» متهم است ارتباطاتی خارج از عرف و شرع با دختران کمتر از 18 سال برقرار کرده و پیام‌هایی اغواگرانه و فریبکارانه برای آنها ارسال کرده است. هفته پیش هم خانمی از یک کاربر شبکه ایکس با نام «میم» ماجراهایی به استناد تصاویری از گفت‌وگوهای خصوصی با او منتشر کرد که حاوی پیام‌های غیراخلاقی بود. برخی کاربران حتی از ارتباطات بیشتری با این 2 نفر خبر دادند و همگی تصریح کردند به دلیل قرار داشتن در سن نوجوانی، از پیامدهای این ارتباط بدرستی آگاهی نداشته‌اند.
مزاحمت برای دیگر کاربران و نقض حریم خصوصی ایشان و شکل‌گیری ارتباطاتی که در نهایت به مواردی همچون باج‌گیری، آزار یا تعرض منجر می‌شود، همچون برده‌داری جنسی، کودک‌آزاری، خرید و فروش سلاح گرم یا مواد مخدر در پلتفرم‌های مختلف به عنوان خط قرمز یا موارد ممنوع شناخته می‌شود. چندی پیش نیز گزارشاتی درباره یک شبکه آنلاین کودک‌آزاری در تلگرام و انتشار آنلاین فیلم رابطه جنسی با کودکان منتشر شده بود. ناراحت‌کننده اینکه تبادلات مالی این مجرمان از درگاه‌های رسمی و با مشخصات حقیقی بانکی انجام می‌شد. در آخرین جلسه بررسی مسؤولیت‌های پلتفرم‌های مجازی در کنگره آمریکا که فروردین امسال برگزار شد، سناتورهای جمهوری‌خواه آمریکایی در هشدارهای صریحی به مدیران پلتفرم‌ها نظارت و کارایی آنها در تأمین و تضمین حقوق کودکان و نوجوانان را ناکافی دانستند، چرا که بر اساس گزارش واحد اینترنت مرکز «ن‍کمِک» یا مرکز ملی کودکان مفقود و مورد آزار ایالات متحده، سوءاستفاده جنسی از کودکان در فضای اینترنت، از ۴۱۵ هزار مورد در سال ۲۰۱۲ به ۳۲ میلیون مورد در سال ۲۰۲۲ رسیده است. پلتفرم‌ها در تلاشند با 3 روش گزارش کاربران، بررسی واحدهای ایمنی و استفاده از هوش مصنوعی در رصد و پایش محتواهای منتشر شده، نسبت به مواردی از جمله توهین، نفرت‌پراکنی، سرقت داده‌ها، تلاش برای فریب و اغوا، همچنین ارتباط با کاربران زیر سن قانونی اقدام کنند. با این همه به دلایل مختلفی از جمله عدم تعهد صاحبان سکوها نسبت به محتوای منتشر شده که در آمریکا قانونی شده و در ایران به دلایلی همچون فقدان ارتباط و تعهد رسمی دوطرفه میان قدرت سیاسی و شرکت‌های مدیریت این پلتفرم‌ها دچار خلأ است، همچنان نقض تعهد کاربران ادامه دارد. به رغم هشدارها و تذکرات فراوان پلیس فتا در مراقبت از حریم شخصی و اموال و داده‌ها در محیط‌های ارتباطی خارجی، همچنان جرائم سایبری رخ داده در بستر سکوهای خارجی بالاست. شکل‌گیری زندگی مجازی مبتنی بر نقشه ارتباطی سکوها سبب شده تبادلات مالی، خرید و فروش، آموزش، سرگرمی، رسانه و حتی ارتباطات خانوادگی در پلتفرم‌های مجازی به آسانی برقرار شود. در آخرین مورد، رفع مسدودی گوگل‌پلی که درگاه عرضه اپلیکیشن‌های جهانی است، همچنین پیام‌رسان واتساپ با تصویب در شورای عالی فضای مجازی که با جنجال‌ها و سروصداهای سیاسی پرچالشی همراه شد، برخی نگرانی‌ها و پرسش‌هایی را مطرح کرده است.
واتساپ از تولیدات شرکت متاست که فیسبوک و اینستاگرام را نیز در اختیار دارد و برخلاف برخی دیگر از سکوها، ارتباطات بسیار نزدیکی با نهادهای امنیتی ایالات متحده و شرکت‌های جمع‌آوری داده متصل به بنگاه‌های جاسوسی جهانی دارد. ملاحظه بسیاری از پژوهشگران حوزه حکمرانی فضای مجازی درباره این انتخاب این است که با فرض ضروری بودن رفع مسدودسازی برای ساخت یا احیای رگه‌هایی از اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی چرا این اقدام که در نگاه برخی سیاسیون اتفاقا باید تداوم داشته باشد، از واتساپ آغاز شده است؟ واتساپ، بدیل‌های ایرانی موفق و کارآمدی دارد و از نظر محیط گرافیکی، قابلیت‌های فنی و ارتباطی به «بله» و «ایتا» شباهت دارد. علاوه بر این، واتساپ پیش از مسدودسازی یعنی خرداد 1401، تا 71 درصد مصرف جامعه ایرانی را به خود اختصاص می‌داد و بر اساس پیمایش ایسپا، در شهریور 1403 این رقم به 33 درصد رسید. یعنی سیاست مسدودسازی، درست یا غلط، روی استفاده از این پیام‌رسان خارجی تأثیر مستقیم داشت.
با این همه و به رغم تمام مستندات درباره دسترسی طرف ثالث به چت‌ها، جریمه مکرر واتساپ در اتحادیه اروپایی به دلیل نقض حریم خصوصی، شنود کاربران با دسترسی غیرمجاز به میکرفن گوشی و… برخی دیگر از کارشناسان، تصمیم به بازگشایی واتساپ را در مجموعه یک تصمیم رو به جلو می‌دانند، چرا که نشانگر وجود اراده‌ای برای حل‌وفصل موضوعات پیچیده و دیرینه جامعه است. هر یک از این دو سو بایستیم، تصمیم به بازگشایی واتساپ را درست یا غلط بدانیم، در ایران زندگی کنیم یا در آمریکا، شبکه‌های اجتماعی، داخلی یا خارجی، غول‌بچه‌هایی هستند که با اطلاعات و داده‌های شخصی و غیر شخصی ما که خود ما بدان‌ها به رایگان می‌دهیم، قد می‌کشند و بزرگ می‌شوند. هر چه کمتر مصرف کنیم، کمتر مصرف می‌شویم.