یادداشت تحلیلی کارشناس سیاست بین الملل؛

عضویت بریکس موفقیت دولت سیزدهم در حوزه دیپلماسی/ در مسیر تغییر نظم جهانی

اکبر معصومی در یادداشتی نوشت: همزمان با سفر رئیسی به ژوهاسبورگ در آفریقای جنوبی و موفقیت ایران در عضویت دائمی گروه بریکس تغییری در مسیر نظم جهانی ایجاد می‌شود.

عضویت بریکس موفقیت دولت سیزدهم در حوزه دیپلماسی/ در مسیر تغییر نظم جهانی
616

همزمان با سفر رئیس جمهور کشورمان به ژوهاسبورگ در آفریقای جنوبی، جمهوری اسلامی ایران به عضویت کامل گروه بریکس در آمد. این گروه در نشست خود اعلام کرد پنج کشور به همراه جمهوری اسلامی ایران از اول ژانویه 2024 به عضویت دایم گروه بریکس در خواهند آمد. 
ارزیابی شرایط پیش آمده برای جمهوری اسلامی ایران در مرحله نخست نشان دهنده موفقیت دولت سیزدهم در حوزه دیپلماسی می باشد. در واقع عضویت ایران در بریکس که در زمان کوتاهی اتفاق افتاد، بیانگر موفقیت در سیاست نگاه به شرق می باشد که سالها در حوزه سیاست خارجی ما مغفول مانده بود. 
تغییر در نظام جهانی
اعضای بریکس که متشکل از گروهی از اقتصادهای نوظهور از جمله چین، روسیه، برزیل، هند و آفریقای جنوبی است و با اضافه شدن شش کشور دیگر بدنبال ائتلاف بزرگ برای تغییر در نظم جهانی می باشد. 
چین پس از آمریکا دومین اقتصاد جهان به شمار می آید و سهم این کشور از اقتصاد جهانی روند افزایشی دارد. روسیه   در جریان جنگ اوکراین تحت تحریم‌های شدید غرب  قرار گرفت و از آن زمان توانست روابط تجاری خود را توسعه دهد. هند هم یکی از کشورهای پیشرو در حوزه فناوری است. برزیل نیز  ششمین قدرت اقتصادی جهان است و اغلب تجارت خود را با اعضای گروه بریکس تعریف کرده است. آفریقای‌جنوبی نیز در مسیر توسعه‌یافتگی قرار دارد و اغلب تجارت خود را با اعضای این گروه خلاصه کرده است. با این وضعیت جمهوری اسلامی ایران می تواند از لحاظ اقتصادی و سیاسی با اعضای بریکس همکاری نزدیکتری داشته باشد. 
نقش عضویت بریکس در کاهش آثار تحریمی غرب
  در شرایطی که نزدیک به چهار دهه است ایران از رویکردهای استعماری غرب آسیب دیده است. عضویت ایران در این گروه می تواند سهم تهران از تجارت ممکن را به حداکثر ممکن برساند و اثر تحریم های آمریکا و اروپا را به حداقل ممکن برساند. 
انتظار  می رود نزدیکی دیدگاه جمهوری اسلامی ایران با اعضای گروه بریکس مبنی بر تغییر شرایط بین المللی سبب شود که رابطه بین ایران و بریکس هر روز ارتقا یابد. عضویت ایران در بریکس باعث خواهد شد، که شاهد تقویت بریکس در مقابل بلوک غرب باشیم. 
بدون شک بریکس در تحولات جهانی از جمله در اقتصاد جهانی، امنیت بین المللی و رویکردهای سیاسی  نقش تعیین کننده خواهد داشت. قرار گرفتن 43 درصد از جمعیت جهان،30 درصد از مساحت کره زمین،  رشد 70 درصد GDP از 2012 تا 2020 در گروه بریکس نشان دهنده تاثیر گذاری بالای این گروه در تحولات جهانی است.
رقابت با گروه ۷
 ارزیابی ها نشان میدهد که در شرایط کنونی بریکس، مهم‌ترین گروهی به شمار می آید که قادر به رقابت با گروه ۷ است که ۶۰درصد از ثروت جهانی را به خود اختصاص داده است. البته در سال‌های اخیر سهم بریکس در اقتصاد جهانی به ۳۱.۵درصد رسیده که بیش از سهم ۳۰.۷درصدی گروه۷ است.
دلار زدایی در تجارت
تلاش برای اصلاح عملکرد سازمان ملل و تغییر اعضای دائم شورای امنیت و تلاش برای ایجاد نظم جهانی عادلانه تر و افزایش همکاری ارزی و بانکی از طریق ایجاد بسترهای لازم برای کاهش وابستگی اقتصاد جهانی به دلار ازجمله اهداف  دیگر بریکس است که انتظار می رود این اهداف شرایط کنونی جامعه جهانی را تغییر دهد. 
از آنجایی که کشورهای عضو در بریکس درک درستی از رفتار سیاسی و اقتصادی آمریکا و اتحادیه اروپا دارند و به خوبی دریافته‌اند که آمریکا تلاش می‌کند نه ‌فقط در جنبه‌های سیاسی و امنیتی بلکه از بعد اقتصادی نیز به این کشورها آسیب وارد کند، همکاری نزدیکی با هم خواهند داشت تا شرایط را تغییر دهند.
صادرات انرژی به بریکس
این موضوع فرصت مناسبی برای ایران ایجاد میکند که با همکاری نزدیک با تک تک کشورهای عضو بریکس بتواند میزان دشمنی غرب با مردم ایران را به حداقل ممکن برسانند. البته باید توجه کرد که از آنجایی که عضویت ایران بر قدرت انرژی گروه بریکس افزود، فرصت مناسبی برای صادرات انرژی ایران به اعضای بریکس از جمله چین و هند فراهم کرده است که خارج از اختیارات غرب خواهد بود. 
البته در پایان نیز باید به چالش های پیش روی بریکس نیز اشاره کرد. آمریکا و اروپا تلاش خواهند کرد در رویه بریکس مانع ایجاد کنند.  ارتباط نزدیک غرب با برخی از کشورهای اعضای بریکس باعث می شود که آنها به طور غیر مستقیم موانعی را بر بریکس ایجاد کنند. البته انتظار می رود اعضای گروه با درک این موضوع، رفتارهای آمریکا و غرب را با حساسیت دنبال کنند.