به گزارش جهت پرس؛ مشروعیت رهبر انقلاب، برخاسته از نظریه‌ی ولایت فقیه و آموزه‌های دینی است؛ جایگاهی که امتداد ولایت الهی و استمرار سنت علوی در عصر حاضر محسوب می‌شود. در این چارچوب، سبک زندگی و رفتار ایشان نه تنها «انتخاب شخصی»، بلکه نشانه‌ای از پایبندی به یک نظام فکری و اعتقادی ریشه‌دار است.

با این حال، برای فهم و تحلیل اثرگذاری چنین رفتاری در عرصه‌ی عمومی، می‌توان از ابزارهای علوم ارتباطات نیز بهره برد. رولان بارت در نظریه‌ی نشانه‌شناسی توضیح می‌دهد که هر نماد و جزئیات کوچک، می‌تواند حامل معنای عمیق باشد. وقتی رهبر انقلاب با آستینی ساده و انگشتری با حک «العزة لله» ظاهر می‌شود، این نشانه‌ها، معنایی فراتر از ظاهر پیدا می‌کنند: پیام ساده‌زیستی، تواضع و عزتی که ریشه در بندگی خدا دارد.

ماکس وبر در بحث «اقتدار کاریزماتیک» می‌گوید مشروعیت رهبر تنها از ساختار حقوقی یا ثروت نمی‌آید، بلکه از شخصیت، باور و سبک زندگی او سرچشمه می‌گیرد. اگرچه مشروعیت رهبر انقلاب مبتنی بر ولایت فقیه است، اما در سطح ارتباطات اجتماعی و افکار عمومی، همین ساده‌زیستی و استمرار سنت علوی، اقتدار معنوی و اعتماد مردم را تقویت می‌کند.

در ارتباطات سیاسی نیز نظریه‌ی قاب‌بندی به ما نشان می‌دهد که رهبران چگونه با رفتار و نمادهایشان، چارچوب‌های معنایی متفاوتی می‌سازند. ترامپ با زبان تهدید و تحریم و عملیات روانی علیه ملت ایران سخن می‌گفت، اما رهبر انقلاب با زبان ایمان، صداقت و مقاومت، چارچوبی متضاد ارائه می‌داد؛ چارچوبی که در جنگ معناها، پیام قوی‌تر و ماندگارتری دارد.

هربرت شیلر هم در نظریه‌ی «هژمونی فرهنگی» بیان می‌کند که سلطه‌ی غرب بر پایه‌ی تحمیل ارزش‌ها و سبک زندگی است. اما درست در همین نقطه، ساده‌زیستی رهبر انقلاب به یک بدیل فرهنگی تبدیل می‌شود؛ الگویی متفاوت که نشان می‌دهد می‌توان بی‌نیاز از تجملات، عزتمند و در عین حال اثرگذار بر معادلات جهانی بود.

پس آن آستین ساده، آن انگشتر با یاد خدا و آن رفتار متواضعانه، فقط جزئیات شخصی نیستند؛ بلکه بخشی از یک گفتمان ارتباطی قدرتمند هستند. گفتمانی که با ریشه در ولایت فقیه و سنت اسلامی و با بهره‌گیری از نشانه‌های ساده اما پرمعنا، توانسته در برابر شیادی رسانه‌ای و عملیات روانی غرب بایستد.

پیامی که منتقل می‌شود روشن است:
عزت نه از زر و زور، بلکه تنها از خداست؛ و همین اتکا به خدا، رمز پیروزی رهبر انقلاب در میدان جنگ روایت‌ها و عملیاتاست.

به قلم محمدرضا علیخانی