به گزارش جهت پرس؛ جنگ غزه که از هفتم اکتبر سال ۲۰۲۳ آغاز شد، اکنون بعد از حدود ۱۵ ماه به آتش بس شده است. یکی از مهم‌ترین موضوعات توافق میان حماس و تل آویو، عقب‌نشینی ارتش رژیم صهیونیستی از گذرگاه های فیلادلفیا و نتساریم است که در مرز غزه و سرزمین‌های اشغالی واقع شده‌اند.

گذرگاه فیلادلفیا

کریدور فیلادلفیا نواری به طول حدود ۹ مایل (۱۴ کیلومتر) و عرض ۱۰۰ متر در امتداد مرز غزه با مصر در گذرگاه رفح است. پس از خروج صهیونیست‌ها از غزه، این منطقه در سال ۲۰۰۵ به عنوان منطقه مرزی غیرنظامی تعیین شد که از دریای مدیترانه تا گذرگاه کرم شالوم (Kerem Shalom) ادامه دارد. طبق قرارداد سال ۱۹۷۹ تل‌آویو اجازه یافت نیروهای مسلح محدود شامل چهار گردان پیاده، تاسیسات نظامی و استحکامات میدانی را به همراه ناظران سازمان ملل در این کریدور مستقر کند. هدف اعلامی این نیروها، جلوگیری از ورود سلاح به غزه از طریق مصر بود. پس از عقب‌نشینی رژیم اشغالگر از غزه در سال ۲۰۰۵، این کریدور تحت کنترل مصر و تشکیلات خودگردان قرار گرفت.

مصری‌ها از این منطقه به عنوان دالان صلاح‌الدین یاد می‌کنند. در سال ۲۰۰۷ که حماس کنترل غزه را به دست گرفت، اداره مشترک این منطقه هم پایان یافت. سه ماه بعد از آغاز جنگ اخیر غزه و در ژانویه ۲۰۲۴، نتانیاهو نخست وزیر رژیم اشغالگر ضمن اعلام اشغال مجدد این منطقه گفت که «کنترل فیلادلفیا باید در دست ما باشد. هر ترتیب دیگری نمی‌تواند غیرنظامی‌سازی مورد نظر ما را تضمین کند.» اسرائیل در می ۲۰۲۳ کنترل سمت فلسطینی گذرگاه رفح و کریدور فیلادلفیا را به دست گرفت. صهیونیست ها مدتی بعد بخش فلسطینی این کریدور را نیز تصرف کردند.

کریدور نتساریم
کریدور نتساریم به طول ۶ کیلومتر است که از وسط غزه می‌گذرد. این کریدور در طول جنگ اخیر توسط ارتش صهیونیستی ایجاد شد و از مرز سرزمین‌های اشغالی با شهر غزه تا دریای مدیترانه امتداد دارد. نام این کریدور از نتساریم یکی از شهرک‌های غیرقانونی صهیونیستی گرفته شده است. برخی معتقدند این نام‌گذاری نشان می‌دهد که رهبران افراطی تل‌آویو در پی ایجاد مجدد شهرک‌های غیرقانونی در این منطقه هستند. صهیونیست‌ها در این کریدور چندین پایگاه نظامی ایجاد کرده‌اند که از آنها برای نظارت و کنترل فلسطینیان بین شمال و جنوب غزه استفاده می‌کنند.

ارتش صهیونیستی دو نقطه دسترسی به این کریدور را به ‌عنوان مناطق ممنوعه تعیین و تهدید کرد افرادی را که به منطقه اطراف جاده صلاح‌الدین در مرکز غزه و شاهراه ساحلی الرشید وارد شوند، هدف قرار خواهد داد. این منطقه محل عبور آوارگان غیرنظامی فلسطینی است. داده‌هایی که اخیرا روزنامه هاآرتص منتشر کرد نشان داد که نظامیان صهیونیست بارها در این محور دست به کشتار خودسرانه فلسطینیان بدون هیچ گونه تایید هویت و وابستگیِ آنها زده‌اند.

رویکرد رژیم صهیونیستی نسبت به کریدورها
بعد از اشغال این دو کریدور، نتانیاهو اعلام کرد که این رژیم کنترل نظامی هر دو کریدور و گذرگاه رفح را حفظ خواهد کرد و این خواسته‌ها را به مذاکرات آتش بس نیز اضافه می‌کند. وی در این باره گفت: «(رژیم) اسرائیل تحت هیچ شرایطی از کریدور فیلادلفیا و محور نتساریم خارج نخواهد شد.»

با این حال طبق توافق آتش‌بس اخیر، نیروهای رژیم صهیونیستی از روز ۲۲ آتش‌بس عقب‌نشینی از غزه را آغاز خواهند کرد. بر این اساس صهیونیست‌ها از مرکز نوار غزه به ویژه از محور نتساریم به منطقه‌ای در نزدیک مرز عقب‌ خواهند نشست و تاسیسات نظامی را به طور کامل برمی‌چینند. ارتش رژیم اشغالگر اعلام کرده است که بیشتر نیروهای خود را به صورت مرحله‌ای از آنجا خارج خواهد کرد و فقط تعداد کمی نیرو در این منطقه باقی خواهند ماند. در نهایت بعد از آزادی آخرین اسیر در روز ۴۲ آتش‌بس، اشغالگران با تکمیل عقب‌نشینی، حداکثر ظرف مدت ۵۰ روز از محور فیلادلفیا خارج می‌شوند. این عقب‌نشینی پیش از همه شامل لشکر ۹۹ ارتش صهیونیستی است که در حال حاضر در این محور مستقر است.

صهیونیست ها در توافق آتش بس متحمل چه شکست هایی شدند؟
۱- مهم‌ترین شکست تل آویو، ناکامی آن در سیاست اشغال غزه است. دکتر سامی العریان، مدیر مرکز اسلام و امور جهانی در دانشگاه زعیم استانبول در این باره معتقد است که صهیونیست‌ها در طول این مدت در تلاش بوده‌اند تا کنترل غزه را بدون اشغال تمام بخش های آن به دست بگیرند اما موفق نشدند. صهیونیستها متعهد شدند از گذرگاه های فیلادلفیا و نتساریم عقب نشینی کنند که این بزرگترین رسوایی برای نخست وزیر رژیم صهیونیستی است؛ زیرا گفته بود که از این دو محور خارج نخواهد شد.
۲- شکست دیگر تل‌آویو، ناکامی در «راهبرد فشار نظامی مداوم تا پیروزی کامل» است. سرکردگان رژیم اشغالگر از ابتدای جنگ و به ویژه بعد از اکتبر ۲۰۲۴ صراحتا اعلام کردند که تلاش آنها بر ایجاد «فشار نظامی مداوم تا پیروزی کامل» مبتنی است.

۳- شکست دیگر رژیم صهیونیستی در جداسازی بخش‌های شمالی و جنوبی غزه از یکدیگر بود. در واقع تل‌آویو در ماه‌های پایانی جنگ تمام تلاش خود را بدین منظور به ویژه از طریق محاصره شمال غزه و گرسنگی دادن به باقیمانده‌ مردم انجام داد تا از این طریق، حماس را وادار به تسلیم کند. ارتش صهیونیستی همچنین بارها اردوگاه آوارگان جبالیا را با بمباران هدف قرار داد و حملات خود را به بیت لاهیا و بیت حانون نیز افزایش داد. با تمامی این ها، صهیونیستها در تحقق این هدف هم شکست خوردند.

نتیجه
یکی از بندهای مهم توافق آتش‌بس حماس و رژیم صهیونیستی مربوط به عقب‌نشینی اشغالگران از کریدور فیلادلفیا در مرز رفح و محور نتساریم است که غزه را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند. نتانیاهو که در مذاکرات آتش‌بس قبلی بر تثبیت موقعیت صهیونیست‌ها در این مناطق اصرار داشت و حتی با قطعنامه سازمان ملل در عقب‌نشینی از غزه نیز مخالف بود، در توافق جدید به این موضوع تن داده است. تحقق عقب‌نشینی از این دو محور، مهم‌ترین شکست‌ها را به این رژیم تحمیل می‌کند که از جمله آن ها می توان به شکست در اشغال غزه، شکست در راهبرد پیروزی کامل بر حماس و نیز ناکامی در جدا سازی شمال و جنوب غزه از یکدیگر، اشاره کرد.