«مو طغرایی»، یکی از مسافران ایرانی-کانادایی است که هنگامی که قصد پرواز به آمریکا داشته، به دلیل گذراندن خدمت سربازی در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در «فرودگاه بین‌المللی کالگری» توسط مأموران آمریکایی مورد بازجویی قرار گرفته است.

پایگاه خبری-تحلیلی «اینترسپت» نوشته او در شهر «مدیسون» در ایالت «ویسکانسین»، مهندس امور فاضلاب است و اکتبر سال گذشته برای دیدار با همسر و فرزندانش که در کانادا اقامت دارند به این کشور سفر کرده بود. طغرایی قصد داشت برای کار به ویسکانسین بازگردد.

مسافرانی که قصد دارند از فرودگاه کالگری به آمریکا سفر کنند بایستی قبل از سوار شدن به هواپیما برای چک شدن گذرنامه‌هایشان از یک ایستگاه اداره گمرک و محافظت مرکزی آمریکا عبور کنند. طغرایی ۵۳ ساله که اصالتاً ایرانی است و شهروند کانادا است بارها بدون بروز هیچ مشکلی این روند را پشت سر گذاشته بود.

اینترسپت نوشته طغرایی در کنار عده‌ دیگری از مسافران که قرار بود از آنها بازرسی مجدد به عمل آید ساکت در اتاق بازجویی نشسته بود. تصور می‌کرد که احتمالاً به خاطر یک نقص کامپیوتری به اینجا آورده شده و یا اینکه مأموران احتمالاً عده‌ای را به صورت تصادفی برای پرسیدن چند سوال انتخاب کرده بودند.

وقتی که مأمور اسمش را صدا کرد، طغرایی که قد نسبتاً کوتاه، ریش‌های جوگندمی و صدای آرامی داشت به سمت میز جلو رفت تا با مأمور صحبت کند. بعد از آنکه طغرایی اسمش و چند جزئیات دیگر را تأیید کرد مأمور رفت سراغ اصل مطلب: «سربازی‌ات را کجا گذراندی؟»

طغرایی در مصاحبه با اینترسپت گفت: «تا حالا قبل از سوار شدن به هواپیما هیچ‌وقت از من چنین سوالی پرسیده نشده بود. وقتی این سوال را از من پرسیدند این موضوع از ذهنم گذشت که یک جای کار ایراد جدی دارد.»

طغرایی سربازی‌اش را زمانی که نزدیک ۲۰ سال داشته در ایران و در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گذرانده بود. او در سپاه، یک کار دفتری داشت و اسناد مربوط به مدیریت آب و فاضلاب را ترجمه می‌کرد. حالا یک مأمور آمریکایی داشت از او درباره کارش در سپاه، چند دهه قبل‌تر می‌پرسید.

طغرایی می‌گوید: «وقتی از من پرسیدند که در کدام بخش نیروهای مسلح سربازی‌ام را گذرانده‌ام در کمال صداقت به آنها گفتم که در سپاه بوده‌ام.»

دولت آمریکا فروردین‌ماه سال ۱۳۹۸ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست «سازمان‌های تروریستی خارجی» (FTO) قرار داد. این نخستین بار بود که کاخ سفید نیروهای مسلح رسمی یک کشور خارجی را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار می‌داد. پس از این تصمیم، شورای عالی امنیت ملی ایران مقر مرکزی فرماندهی ارتش آمریکا در منطقه را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داد.

پایگاه اینترسپت نوشته احتمالاً طغرایی به دلیل همین تصمیم بود که اکنون مورد بازجویی قرار می‌گرفت، در حالی که قبلاً هرگز با چنین مسئله‌ای مواجه نشده بود.

گروه دیگری از مأموران اداره گمرک آمریکا شروع کردند به پرسیدن درباره جزئیات بیشتری از خدمت سربازی‌ طغرایی در سپاه از جمله اینکه چه لباس یونیفورمی می‌پوشیده، با چه کسانی کار می‌کرده و تحت چه آموزش‌هایی قرار گرفته است. طغرایی می‌گوید به همه این سوالات پاسخ داده و گفته که کارش ترجمه اسناد بوده و یونیفورم نمی‌پوشیده است.

مأمورها از طغرایی پرسیده‌اند که آیا در سپاه از اسلحه استفاده می‌کرده و او جواب داده که فقط در روزهای اول دوره آموزشی به او آموزش‌های اولیه مربوط به استفاده از اسلحه داده شده است. او گفت: «حتی از من چیزهایی مثل اسم رئیسم یا اینکه دفتر کارم کجا بود را پرسیدند. دوباره با صداقت گفتم که این چیزها را به یاد نمی‌آورم، چون همه این اتفاقات مربوط به چند دهه قبل‌ترند و من جزئیات را فراموش کرده‌اند.»

او می‌گوید این جواب‌ها مأمورها را اقناع نکرد و لحظاتی بعد رفتارشان خصمانه شد. طغرایی در نهایت پروازش را از دست داد. او گفت: «من فقط دوره خدمتم را در دوران جوانی‌ام گذرانده بودم و آزادی نداشتم که خودم انتخاب کنم. من آنها گفتم که بارها در عمرم به امریکا سفر کرده‌ام و هیچ‌وقت چنین مشکلی نداشتم. حالا من 53 سال سن دارم می‌توانید به من بگویید یکهو چه اتفاقی افتاده؟»

چهار ساعت بعد از آنکه بازرسی‌های ثانویه از طغرایی انجام شد یک مأمور برای طغزایی خبری داشت: تشخیص داده شده بود که او حق ورود به ایالات متحده ندارد. روی روادید موقت او که هفت ماه قبل‌تر تأیید شده بود مهر «باطل شد» زده شده بود. طغرایی اطلاعات دیگری دریافت نکرد و به او گفته شد که فرودگاه را ترک کند.

سفر کوتاه طغرایی به کانادا برای دیدن خانواده‌اش با ممنوعیت ورود او به آمریکا همراه شده بود. نمی‌دانست برای رئیسش در مدیسون چه توضیحی بدهد درباره اینکه چرا به سر کارش برنمی‌گردد. از این هم خبر نداشت که بر سر آپارتمان، خودرو و دیگر مایملکی که در آمریکا داشت چه می‌آید. طغرایی هیچ وقت در دوران عمرش با مشکلات قانونی مواجه نشده بود، اکنون در میانسالی به او گفته می‌شد که ورودش به آمریکا از طریق مرزهای بین‌المللی خطرناک است.

طاهری با حالتی پریشان از فرودگاه خارج شد. در سرمای سوزان پاییزی فرودگاه کالگری، روی نیمکتی نشست تا به همسرش زنگ بزند. همین که گوشی را در دستش گرفت زد زیر گریه. او خبر نداشت که آن لحظه‌ای که حاصل قرار گرفتن سپاه در فهرست تروریستی آمریکا بود نخستین فصل از حرکت زندگی‌اش به سمت فروپاشی کامل است.

 پایگاه اینترسپت نوشته طغرایی تنها یکی از ایرانی‌های دو تابعیتی است که طی دو سال گذشته که ترامپ سپاه پاسداران را در فهرست سازمان‌های اصطلاحاً تروریستی قرار دا مورد بازجویی و بازداشت قرار گرفته و یا از ورود به آمریکا، مکزیک و انگلیس منع شده‌اند.

بیش از 20 نفر از کسانی که خدمت سربازی‌شان را در سپاه پاسداران گذرانده‌اند به پایگاه اینترسپت گفته‌اند که تجربیات مشابهی با آقای طغرایی دارند. این افراد، اکثر ایرانی-آمریکایی هستند اما برخی از آنها در فرودگاه‌های کشورهای دیگری از جمله استرالیا یا کشورهای عضو اتحادیه اروپا توقیف شده‌اند.

مشکلاتی که این افراد به آنها اشاره شد بعد از آن آغاز شدند که دولت ترامپ ذیل بند 219 قانون «تابعیت و مهاجرت»، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را ذیل سازمان‌های اصطلاحاً تروریستی قرار داد.

پیش از اقدام دولت ترامپ در این راستا کارشناسان در خود آمریکا هم درباره تبعات این اقدام هشدار داده‌ و تلاش کرده‌ بودند کاخ سفید را از آن برحذر دارند. روزنامه نیویورک‌تایمز، به عنوان اولین رسانه‌ای که اسفندماه ۱۳۹۷ مقاصد دولت آمریکا در این باره را گزارش کرد نوشت این طرح هنگام ارائه با مخالفت مقام‌های پنتاگون و «سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا» (سیا) رو به رو شده است.

در آن زمان ارزیابی پنتاگون و سیا این بود که چنین اقدامی نظامیان ایالات متحده و مأموران اطلاعاتی آن را در معرض خطر اقدامات متقابل توسط دولت‌های خارجی قرار می‌دهد. 

کارشناسان مسائل حقوقی در آن زمان عنوان کردند چنانچه طرف‌های کنوانسیون‌های ژنو در بدعتی جدید نیروهای مسلح یکدیگر را «سازمان تروریستی» بنامند و این رویه رواج پیدا کند، اعضای نیروهای مسلح آمریکا نیز، در صورت دستگیری در یک کشور ثالث، ممکن است متقابلاً «تروریست» تلقی شده و محاکمه شوند.

اقدام دولت آمریکا علیه سپاه در ادامه سیاست‌های تنبیهی واشنگتن علیه کشورها و گروه‌هایی است که واشنگتن را در پیشبرد اهدافش در منطقه ناکام گذاشته‌اند.این مسئله به ویژه در کنار اسنادی که نشان می‌دهند آمریکا به دنبال بهره‌جویی از حضور داعش در سوریه و عراق بوده حائز اهمیت است.

پایگاه اینترسپت نوشته زندگی افرادی مثل طغرایی و افراد مشابه آنها اکنون توسط سیاست‌های داخلی آمریکا گروگان گرفته شده است.