هادی طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان صبح امروز (شنبه 26 تیر 1400) در ساگرد تأسیس این نهاد در گفتگو با برنامه سلام صبح بخیر شبکه سه سیما گفت: واقعیت این است که حوزه سخنگویی و حوزه اطلاع رسانی در شورای نگهبان بسیار حوزه مهم و اثرگذاری است و همچنین جای ارتقا هم دارد و در تلاش هستیم این ارتباط دو سویه با مردم عزیزمان حفظ شود.

وی خاطر نشان کرد: وجود نهاد صیانت کننده از قانون و شرع، قبل انقلاب نیز یک دغدغه مهم میان مردم و بزرگان کشور بوده است و سابقه آن شاید به اصل طراز در دوره مشروطه بازگردد که در آن، تقریباً یک نهادی همانند شورای نگهبان پیش‌بینی شده بود که مصوبات مجلس را بررسی می کرد تا مصوبات خلاف شرع نباشند اما متاسفانه با توجه به مشکلاتی که در حوزه قانون نویسی و مجموع دلایلی دیگری که وجود داشت، این مسئله در ان دوره فرصت اجرا شدن پیدا نکرد ولی این دغدغه همچنان وجود داشت.

سخنگوی شورای نگهبان ادامه داد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همزمان که قانون اساسی نوشته می‌شد، به این دغدغه توجه شد که قوانین به عنوان ریل‌گذار برنامه‌های کشور پس از تصویب توسط مجلس باید از این منظر که خلاف قانون اساسی و شرع مقدس نباشد، بررسی شوند. البته این منحصر در قانون اساسی ما نیست بلکه در قانون اساسی کشورهای دیگر همچون فرانسه هم، یک نهاد به عنوان پاسدار و صیانت کننده از قانون اساسی وجود دارد.

طحان نظیف با بیان اینکه صلاحیت دوم شورای نگهبان تفسیر قانون اساسی است، اضافه کرد: قانون اساسی قانون اول و مادر کشور است و اگر در مواردی، ابهاماتی در مقام اجرا ایجاد شد، باید نهادی وجود داشته باشد که نظر رسمی و تفسیر خودش را ارائه دهد؛ شورای نگهبان از ابتدای انقلاب تاکنون تفاسیر مختلفی را براساس سوال‌ها و استفساریه‌ها منتشر کرده و به تمام سوالات در این زمینه پاسخ داده است.

وی، صلاحیت سوم شورای نگهبان را نظارت بر انتخابات‌های ریاست جمهوری، خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی و همچنین همه‌پرسی معرفی کرد و اظهار داشت: البته در این بین، نظارت بر انتخابات شوراها بر عهده شورای نگهبان نیست بلکه مجلس شورای اسلامی این وظیفه را عهده‌دار است.

سخنگوی شورای نگهبان گفت: چهارمین صلاحیت شورای نگهبان که کمتر به آن توجه می شود صلاحیت فقهای شورا نسبت به استعلاماتی است که از آنها صورت می‌گیرد؛ قانون اساسی ما یک قانون اساسی مترقی است و هر کدام از مردم کشورمان می‌توانند اگر مصوبه‌ای و یا آیین‌نامه‌ای را به زعم خودشان خلاف شرع می‌دانند، به دیوان عدالت اداری مراجعه کرده و و از آن مصوبه یا آیین نامه شکایت کنند؛ استعلام درباره وجه خلاف شرع بودن این شکایات از فقهای معظم شورای نگهبان صورت می‌گیرد و آنها این شکایات را بررسی می‌کنند.

طحان نظیف ادامه داد: این خیلی مترقی است که در جمهوری اسلامی ایران یک فرد نسبت به آیین نامه یا مصوبه‌ای شکایت کند و به آن شکایت رسیدگی شود و اگر خلاف شرع باشد آن مصوبه باطل شود. مثلا در هفته گذشته فقهای محترم شورای نگهبان 4 جلسه را جهت رسیدگی به تعدادی از این شکایات برگزار کردند و این هفته هم جلسات دیگری در همین باره برگزار خواهد شد.

وی اظهار داشت: تفاسیری که شورای نگهبان در این ۴۰ سال داشته است را اگر بررسی کنیم، نشان می‌دهد که اتفاقاً شورای نگهبان بسیار تأکید به متن قانون اساسی دارد و شاید بعضی‌ها ما را با همین نگاه مورد نقد قرار دهند که باید از متن قانون بگذریم و نسبت به روح قانون توجه کنیم ولی در آن صورت هم اشکال می‌کنند که اگر از متن جدا بشویم ممکن است مقداری سلائق افراد در نظر گرفته شود.

سخنگوی شورای نگهبان درباره نصاب آرای اعضای شورای نگهبان درباره مصوبات، گفت: نصاب رای‌گیری درباره تفسیر قانون اساسی نصاب بالایی است؛ در مورد مصوبات مجلس، ما به ۷ نفر نیاز داریم اما برای تفسیر قانون اساسی ما به بیش از ۹ رای نیاز داریم یعنی سه چهارم آرا.

طحان نظیف ادامه داد: شورای نگهبان نهادی است برآمده از انقلاب اسلامی و برای پاسداری از ارزش‌های انقلاب اسلامی ایجاد شده و بخشی از این ارزش‌ها در شرع و بخشی دیگر در قانون اساسی ما متبلور شده است. قانون اساسی هر کشوری، برآمده از ارزش‌های آن کشور است و در واقع موضوعاتی که برای مردم بسیار اهمیت دارد در قانون اساسی ذکر می‌شود و طبیعتا نهادی که نقش صیانت‌کننده از این قانون را برعهده دارد، بسیار نهاد مهمی است حالا بخواهد شورای نگهبان باشد یا هر مرجع یا نهاد دیگری و چه در داخل کشور و چه در خارج کشور؛ مثل جایگاه شورای قانون اساسی در فرانسه یا دادگاه قانون اساسی در کشورهای دیگر.

وی همچنین گفت: اموری که به شورای نگهبان سپرده شده، امور بسیار مهمی است؛ بالاخره نظارت بر مصوبات یعنی نظارت بر برنامه‌هایی که قرار است لباس قانون به خود بگیرد و اجرا شود، لذا نهادی باید این وظایف را برعهده داشته باشد که از توانمندی‌های تخصصی و حرفه‌ای برخوردار باشد و حرف آن فصل‌الخطاب باشد.

سخنگوی شورای نگهبان ادامه داد: ما در شورای نگهبان تلاش‌مان این است که بر حقوق مردم پافشاری کنیم چرا که قانون اساسی و شرع بر حقوق مردم پافشاری می‌کند و سعی‌مان این است که این وظیفه را بدون اشکال و با خطای کمتری انشاالله انجام بدهیم.

طحان نظیف درباره نقد به شورای نگهبان نیز اظهار داشت: در هر جایی نقد منصفانه‌ای وجود داشته باشد، حتما در شورای نگهبان از آن استقبال می‌کنیم و معتقد به آن هستیم که باید مدام خودمان را ارتقا دهیم و به روز کنیم و مشکلات‌مان را برطرف کنیم ولی بخشی از حملاتی به شورای نگهبان می‌شود به این علت است که بالاخره شورای نگهبان پاسدار جمهوریت و اسلامیت نظام است؛ در بحث انتخابات، پاسداری از آرا مردم بسیار برای شورای نگهبان اهمیت دارد، در همین جلسه اخیر شورای نگهبان که انتخابات میان‌دوره‌ای یک حوزه‌ای را بررسی کردیم، حدود 45 رای اختلاف وجود داشت البته در ادوار گذشته اختلاف 3 الی 4 رای هم داشته‌ایم، اما شورای نگهبان صرفا بر پاسداری از حق مردم پافشاری کرده و برای تک تک آرای مردم اهمیت قائل است.

وی تصریح کرد: شورای نگهبان پاسدار جمهوریت نظام و اسلامیت نظام است اما ممکن است عده‌ای برنتابند و ممکن است عده‌ای بخواهند در نتایج خطشه کنند، یا در حوزه‌های مختلف دیگری که شورای نگهبان وظایفی را بر عهده دارد، ممکن است یک عده فکر کنند که اگر به شورای نگهبان حمله کنند، شورای نگهبان شاید نتواند وظایف خودش را انجام دهد. البته الحمدالله شورای نگهبان وظایف خودش را در این ۴ سال به درستی انجام داده است، در عین حال ما خودمان را مصون از خطا و اشکال نمی‌دانیم و از هر نقد منصفانه‌ای در جهت ارتقاء وضعیت موجود استقبال می‌کنیم.