سعید خطیب‌ زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران رسانه‌های داخلی و خارجی که با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به صورت حضوری برگزار شد، ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.

* تبریک به آیت‌الله رئیسی/ امیدوارم در تحقق خواست و اراده ملت موفق باشد

وی در این نشست خبری برگزاری موفقیت آمیز انتخابات را به همه تبریک گفت و افزود: حضور مسئولانه و همدلانه ملت ایران پیام مهمی برای همه کسانی که به سرنوشت ایران دل بستند، داشت. به هموطنانی که به رغم مضایق و فشارها و اذیت و آزارها در خارج از کشور رای خود را دادند، تبریک عرض می‌کنم. به مقام معظم رهبری و مردم تبریک می‌گویم. 

سخنگوی وزارت خارجه همچنین گفت: کسب اعتماد ملت به رئیس جمهور محترم را تبریک عرض می‌کنم و برای رئیس جمهور آینده بهترین آرزوها را دارم و امیدوارم در تحقق خواست و اراده ملت موفق باشد.

* تبریک ۴۵ مقام ارشد خارجی

وی گفت: طی ۴۸ ساعت گذشته بیش از ۴۵ مقام ارشد کشورهای مختلف پیام‌های تبریکی را برای رئیس جمهور منتخب ارسال کردند. ۲۴ رئیس جمهور و نخست‌وزیر، ۴ رئیس پارلمان و ۱۸ شخصیت ارشد سیاسی و بین‌المللی بودند و این روند ادامه دارد.

* هیچ بعید نیست که دور بعد دور پایانی باشد 

سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در پاسخ به سؤالی درباره مذاکرات وین و این‌که گفته می‌شود که قرار است توافق در دولت جدید رخ دهد، بیان کرد: این گزارش‌ها تأیید نمی‌شود و حتی نزدیک به واقعیت گفت‌وگوها نیست. تمامی طرف‌ها در وین درباره جزییات گفت‌وگو کردند. هیچ کدام از طرف‌ها این احساس را نداشته که وقت اضافی را در وین گذاشته است. هیچگاه سیاست ایران این نبوده که اگر امکان رفع تحریم‌ها باشد آن را به تاخیر بیندازد.

خطیب‌زاده افزود: هیچ بعید نیست که دور بعد دور پایانی باشد باید ببینیم همه طرف ها تصمیماتشان را می‌گیرند یا خیر.

*  آن‌چه باقی ‌مانده بیش از آن‌که به مذاکره نیاز داشته باشد نیازمند تصمیم سیاسی است 

وی درباره این‌که آیا فکر می‌کنید مذاکرات برجام در همین دولت به نتیجه برسد؟ اظهار داشت: دیپلمات‌ها آدم‌های خوشبینی هستند، ولی برای قضاوت همواره زود است و این اصلی است که باید ببینیم آیا تصمیمات سیاسی توسط همه طرف‌ها گرفته می‌شود یا خیر.

سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد: متن فاقد ابهام است و به یک متن روشنی در همه کارگروه‌ها رسیدیم.

خطیب‌زاده اضافه کرد: آن‌چه باقی ‌مانده بیش از آن‌که به مذاکره نیاز داشته باشد، نیازمند تصمیم سیاسی همه طرف‌ها است و اگر تصمیمات سیاسی اخذ شود می‌توان امیدوار بود که در دور پایانی گفت‌وگوها قرار می‌گیریم. این موضوعی است که می‌توانیم در روزهای آینده بببینم.

وی گفت: آقای عراقچی آمده و گزارش‌های خود را خواهد داد.

* هیچگاه برجام جدیدی گفت‌وگو و مذاکره نخواهد شد

سخنگوی وزارت خارجه درباره اظهارات سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا نیز اظهار داشت: همه ایشان و هم همه می‌دانند جمهوری اسلامی ایران سیاست واحدی را در این چند سال داشته است. برجام مذاکره، امضا، مهر و موم و امضا و کنار گذاشته شده است. هیچگاه برجام جدیدی گفت‌وگو و مذاکره نخواهد شد.

وی ادامه داد: ایشان باید بداند اگر برجام را خوانده باشد که ایشان در دولت قبل هم حضور داشت در برجام عینا آمده که اجرای کامل برجام اطمینان بخش از ماهیت صلح آمیز فعالیت‌های هسته‌ای ایران است و پرونده بسته می‌شود. لذا اگر هر کسی می‌خواهد از ماهیت صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران مطمئن شود بهتر است اجرای کامل برجام را در دستورکار خودش قرار دهد.

خطیب‌زاده افزود: بهترین چیزی که آمریکا می‌تواند به آن فکر کند ارائه تضمین‌های لازم برای بازگشت به برجام و عدم نقض مجدد قطعنامه ۲۲۳۱ است. اگر قرار باشد درباره موضوعاتی صحبت شود وقتی آمریکا به برجام برگردد لیستی هست که آمریکا باید پاسخگوی آن‌ها باشد. باید منتظر باشیم که آیا در دور بعدی می‌تواند چنین بشود یا خیر.

* نشست اخیر ایکائو

سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین درباره نشست اخیر ایکائو گفت: شورای فنی ایکائو که جلسه داشت دادگاه حساب نمی‌شود و موضوعات فنی را مطرح می‌کنند و ایران گزارش فنی خود را قبلا داده و به ابهامات پاسخ داده است. در آن‌جا به اظهاراتی که نماینده کانادا مطرح کرد، پاسخ‌های دقیق و مبسوط داده شد.

وی افزود: گزارش فنی ایران کامل بوده است و در آن نشست مورد توجه قرار گرفته است.

*  ایران هیچ‌گاه رسیدن به توافق را منوط به اسم افراد نکرده است

خطیب‌ زاده در پاسخ به سؤالی درباره این‌ که گفته می‌شود علیرغم این‌که توافق بر سر تحریم‌های تجاری و اقتصادی صورت گرفته اما تیم مذاکره کننده ایران حصول توافق را منوط به خروج نام افراد خاص از فهرست‌های خاص تحریمی آمریکا کرده است، بیان کرد: این گزارش‌ها دقیق نیست. ایران هیچ‌گاه رسیدن به توافق را منوط به اسم افراد نکرده است. سیاست اصولی ایران، رفع تمامی تحریم‌هاست که در برجام پیش بینی شده است.

این دیپلمات ارشد کشورمان گفت: ما در برجام و نه در گفت وگوهای وین نه تعهدی بیش از آن‌چه در برجام نوشته شده خواهیم پذیرفت و نه به انتفاعی کمتر از آن‌چه در برجام پیش بینی شده، رضایت خواهیم داد. در این موضع بسیار جدی هستیم. آمریکا یک بار به وضوح فریاد زده که تا چه میزان به حقوق بین‌الملل پایبند نیست و نشان داده که با چه رفتارهایی تلاش می‌کند از کوچک‌ترین جزییات سوء استفاده کند برای این‌که تعهداتش را انجام ندهد.

وی گفت: تجربه اجرای برجام به ما ثابت کرد که به بهانه‌های واهی برای تایید امور تجاری و بازرگانی با ایران حتی برخی از اسامی را بهانه می‌کردند که انجام نشود.

وی افزود: ما درباره جزییات به اندازه کلیات دقیق هستیم و درباره حقوق ملت کوتاه نمی‌آییم.

* با نگرانی اوضاع وخیم در افغانستان را پیگیری می‌کنیم

سخنگوی وزارت خارجه درباره اوضاع افغانستان و خروج نیروهای آمریکایی از این کشور و آمارهای نگران کننده درباره عابران غیرمجاز به سمت ایران نیز گفت: با نگرانی اوضاع وخیم در افغانستان را پیگیری می‌کنیم. در همسایگی ما تحولات گسترده‌ای در جریان است و همه را به کاهش خشونت و پایبندی به گفت‌وگوهای اصیل بین الافغانی و به تعهد به سرنوشت صلح آمیز برای افغانستان با حضور تمامی اقوام و اقلیت‌ها در این کشور دعوت می‌کنیم.

سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: این موضع همیشگی جمهوری اسلامی ایران بوده و در این موضوع به خاطر این‌که امنیت ملی افغانستان بخشی از امنیت ملی ایران است با جدیت و جزییات این موضوع را دنبال می‌کنیم و سفرهایی در دو طرف انجام شده و باز هم در روزهای آتی سفرهایی انجام خواهد شد. یکی از موضوعات مهم گفت وگوهای ظریف با مقامات افغانستان در این مباحث بوده است.

وی افزود: ایران همواره پذیرای برادران و خواهران خود از افغانستان بوده است. افغانستان باید سرزمین صلح و آرامش برای افغانستانی‌ها باشد.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره پیروزی سید ابراهیم رئیسی و فضاسازی در رسانه‌های غربی مبنی بر این‌که ایشان از جناح تندور هستند و ممکن است فرمان سیاست خارجی ایران تغییر کند، گفت: رسانه‌های صهیونیستی رویه شناخته‌ شده است. آنها جز تخریب منتخبان ملت در هیچ دوره‌ای وظیفه دیگری نداشتند. تفاوت نمی‌کند که از صندوق‌های آرای ایران چه نامی درآید، رویه یکسانی دارند و این دانش و آگاهی رسانه‌های داخل و نخبگان در خارج از کشور نیاز دارد.

وی گفت: آقای رئیسی سال‌ها در پست‌های مختلفی بوده و در بخشی از تصمیمات نظام در شورای عالی امنیت ملی بودند و صدای عاقله نظام در بخشی از آن است و این‌ها بیشتر برای مشوه کردن چهره جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور است. همه به زودی خواهند دید سیاست‌های ایران در چه مسیری مثل همکاری‌های اصولی و در تعامل ادامه خواهد یافت.

* کمیته تطبیق

خطیب‌زاده درباره تشکیل کمیته تطبیق در داخل کشور برای تطبیق متن نهایی توافق ایران با ۱+۴ با منافع ملی با حضور نمایندگان بخش‌های مختلف با تایید آن و بیان این‌که پیش از سفر عراقچی به وین یک جلسه آن برگزار شده است، گفت:‌ عراقچی برگشته و طبیعتا جلسه‌ دیگری از آن هم برگزار خواهد شد. یک روال مشخص طبیعی سازوکار در داخل ایران است. شورای عالی امنیت ملی با نظرات مقام عالی نظام تصمیم گرفته این کمیته باشد و بعد تصمیمات نهایی براساس این کمیته گرفته خواهد شد و یک کمیته بین بخشی است. اعضای آن از مجلس، دولت و شورای عالی امنیت ملی هستند. 

وی درباره دریافت تضمین کتبی از آمریکا در مذاکرات وین هم اظهار داشت: اصل موضوع درباره تضمین‌ها درست است. درباره جزییات صحبت نمی‌کنم. آمریکا یک بار در دوران ترامپ نشان داد که تا چه حد می‌تواند گردن کشانه منافع کشورهای دیگر را نادیده بگیرد لذا به نوعی تضمین این موضوع دیده شود و این‌که کم و کیف و تبعات آن چه خواهد بود بعد از نهایی شدن خدمت شما می‌گویم و موضوعی است که در پشت درهای بسته در حال گفت‌وگو است.

* همواره دستمان برای بازگشت عربستان سعودی به دامان منطقه دراز بوده است

سخنگوی وزارت خارجه درباره اظهارات ظریف برای آمادگی اعزام سفیر به ریاض گفت: آن‌چه ظریف گفته چیزی جدیدی نیست. همواره دستمان برای بازگشت عربستان سعودی به دامان منطقه دراز بوده است و نسبت به گفت‌وگوها با عربستان درباره موضوهات دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی متعهد هستیم و امیدواریم به نتیجه‌ ملموسی برای برقراری روابط بین ایران و عربستان و حداقل حل برخی موضوعات بینجامد.

* اجازه نمی‌دهیم مذاکرات فرسایشی شود

وی درباره حصول توافق در وین و اظهارات ظریف مبنی بر نزدیکی به پایان مذاکرات هم گفت: ظریف از جزییات گفت‌وگوها مطلع است و آن‌چه من گفتم با اطلاع از آخرین تحولات است. می‌توانید نزدیک به چیزی باشید، ولی هیچ‌گاه به آن نرسید می‌توانید از چیزی دور باشید ولی به سرعت به آن برسید. الان در نقطه‌ای هستیم که اگر تصمیمات سیاسی در تمام اطراف گرفته شود نزدیک به توافق هستیم ولی اگر تصمیمات سیاسی گرفته نشود، قطعا زمانبر است.

خطیب‌زاده گفت: این زمان بی انتهایی نیست و اجازه نخواهیم داد فرسایشی شود. از نظر ما متن کاملا روشن است و به نقطه‌های تصمیم سیاسی رسیده است. آمریکا و ما در برخی از موضوعات اختلاف رای داریم و به نظر می‌آید این‌جا نقطه‌ای است که با تصمیمات سیاسی تمام اطراف حل می‌شود و دیگر گفت‌وگوها در سطح کارشناسی و معاونان ادامه نمی‌خواهد یافت. 

این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به سؤالی درباره بازرسی‌های آژانس در ایران بیان کرد: تمامی دسترسی‌های فراپادمانی آژانس متوقف شده است. ولی دسترسی پادمانی را آژانس دارد. اگر به توافقی برسیم، دوربین‌ها و فیلم‌هایی که ضبط شده مجدد در اختیار آژانس قرار می‌گیرد و عملا توقفی به این معنا نبوده است، ولی اگر تصمیم دیگری گرفته شود آن وقت به این معنا خواهد بود.

*  هیچ توافقی حاصل نمی‌شود مگر این‌که درباره همه چیز توافق حاصل شود

وی درباره خبر خبرگزاری رویترز و هشدار دیپلمات‌های اروپایی درباره طولانی شدن مذاکرات وین نیز گفت: اروپایی‌ها بهتر است به تعهداتشان برگردند. توصیه جدی به طرف های اروپایی این است که سازنده بودن خود را در مذاکرات با اجرای حداقلی از تعهداتشان همراه کنند.به نظر می‌آید اروپا همچنان در بی عملی مطلق به سر می‌برد و منتظر است ببیند در وین چه اتفاقی می‌افتد تا حتی برخی از تعهداتش را انجام دهد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین گفت: اجازه نخواهیم داد مذاکرات فرسایشی شود و اجازه نخواهیم داد وقت و انرژی ملت بیهود به بازی گرفته شود و در عین حال اجازه نخواهیم داد جزییات بدون توافق باقی بماند. جزییات به اندازه کلیات برای ما مهم است. هیچ توافقی حاصل نمی‌شود مگر این‌که درباره همه چیز توافق حاصل شود.

وی در پاسخ به سؤالی بیان کرد: ما نشان دادیم تاب آوری زیادی در مقابل فشار داریم و بخش سلامت ما از این فشارها عبور کرده است.

سخنگوی وزارت خارجه درباره اتفاقات رخ داده در پای صندوق‌های رای در خارج از کشور گفت: در برخی از کشورهای اروپایی و صندوق‌های رای در آمریکا شاهد این موضوع بودیم.

خبرنگاری از سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به این سؤال که آیا ایران برای حل بحران لبنان و بحران اقتصادی این کشور برنامه‌ای برای کمک دارد؟ و خطیب‌زاده گفت: موضوع لبنان موضوع داخلی است و ضمن احترام به تمامی طرف‌های لبنانی از آنها خواستیم به توافق درونی برسند و تشکیل دولت بدهند که ا‌ن‌شاءالله مردم لبنان بهره‌مند شوند. امیدواریم بحران لبنان هر چه زودتر پایان بپذیرد.

خطیب‌‌زاده همچنین گفت که امروز صبح به دعوت آقای رئیسی، آقای ظریف یک ساعت و نیم آنجا بود و گفت‌وگوهای خوبی درباره موضوعات برجامی و سیاست خارجی انجام شد و در ادامه وزارت خارجه به عنوان نهاد حاکمیتی تلاش خود را انجام می‌دهد.

وی همچنین درباره بازداشت اتباع افغانستان در مقابل سفارت این کشور در تهران بیان کرد: از این موضوع خبر داریم و اجازه دهید جزییات مشخص شد اطلاع رسانی می‌کنیم.

سخنگوی وزارت خارجه درباره این‌که احتمال دارد ایران از خارج از کشور واکسن وارد نکند نیز گفت: وزارت خارجه در موضوع واکسن با سابقه بسیار درخشانی به یاری وزارت بهداشت شتافت و سعی کرد تا جایی که ممکن بوده نیازهای مردم را تامین کند. کمترین واکسنی وارد ایران شده که وزارت خارجه از پیشنهاد و مذاکره و انتقال پول و واردات آن کمک نکرده باشد.

خطیب‌زاده افزود: وزارت خارجه، شخص وزیر و معاونان و مدیران این وزارتخانه در این موضوع کنشگرانه عمل کرده و هفته گذشته محموله‌ای از چین وارد شد و این هفته هم در دستورکار است. خوشحالیم که واکسن ایرانی و واکسن مشترک ایران و کوبا وارد چرخه سلامت در ایران شده است.

وی اظهار داشت: فکر نمی‌کنم واکسن‌ها تولید داخل تمامی نیازهای داخلی را تامین کند.