اصلاحات در برزخ ؟

خاتمی با صحبت اخیر خود عملا اصلاحات را به پایان رسیده اعلام نموه است، انجام چنین کاری شاید برای یک کنشگر جوان انقلابی و تجدیدنظر طلب یا یک نامزد انتخاباتی شکست خورده عجیب نباشد اما از یک سیاستمدار کهنه کار با سابقه دو دوره ریاست جمهوری شگفت انگیز است.

اصلاحات در برزخ ؟
163418
به گزارش جهت پرس؛ محمد خضریان، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی، در خصوص جریانات اصلاح طلبان برای انتخابات 11 اسفند در یادداشت خود می‌نویسد:
از روز انتخابات مجلس این خبر شایع شد که خاتمی، رهبر جبهه اصلاحات در انتخابات شرکت نکرده است. به سیاق انتخابات های پیشین این شایعه را بر نوعی بازی رسانه ای حمل کردم که خاتمی ضمن اینکه مانند برخی دفعات پیش به شکل غیرعلنی در انتخابات، رای داده مایل نیست از حضورش به عنوان یک محرک رسانه ای به سود انتخابات و به زیان جریان اصلاحات بهره برداری شود و احتمالا چند روز بعد، خبر یا عکسی از حضورش را منتشر خواهند کرد.
ناباورانه گفتگویی با آقای خاتمی خواندم که گفته بود :
«آگاهانه و صادقانه رأی ندادم.» و در ادامه ضمن تاکید بر اهمیت انتخابات گفته : «این بار تصمیم گرفتم  همراه و همنوا با خیل ناراضیانی باشم که در عمق وجودشان بر این باورند که اگر راه نجاتی باشد راه اصلاح امور است». (جماران)
او در حالی همچنان از اصلاحات سخن گفته که با این اقدام خود عملا اصلاحات را به پایان رسیده اعلام نموده است.
انجام چنین کاری شاید برای یک کنشگر جوان انقلابی و تجدیدنظر طلب یا یک نامزد انتخاباتی شکست خورده عجیب نباشد اما از یک سیاستمدار کهنه کار با سابقه دو دوره ریاست جمهوری شگفت انگیز است.

برای هر دانشجوی سیاست روشن است که سیاست یعنی بازی در زمین احتمالات و پایان سیاست، یعنی رادیکالیسم و گرایش به خشونت.
هر دانشجوی سیاست همچنین می داند که اصلاحات با تغییرات نرم، قانونی، آرام و محدود تعریف می شود و گذر از این سطح از مطالبه گری، پایان اصلاح طلبی و آغاز ورود به رویکرد اپوزیسیون غیرقانونی است.

با مرور تاریخچه اصلاحات، می توان به روشنی دریافت که این جنبش اصیل بیش از یکصدساله، بر تغییرات آرام و قانونی استوار بوده و هرکجا تخلفی از این رویکرد رخ داده نه به اصلاح که به دشوارتر شدن فرآیندهای بهبود جامعه منجر شده است. تجربه تلخ استبداد صغیر پس از مشروطه که سرانجامی جز دیکتاتوری رضاخان نیافت یکی از این تجارب تلخ است که همواره پیش چشم است.
جنبش اصلاحات در هر جای دنیا از جمله ایران با همین مختصات شناخته می شود و نقض این قاعده ورود به جنبشی تازه است که هرچه باشد جنبش اصلاحات نخواهد بود.

ورود خاتمی به مرحله جدید کنش‌گری سیاسی، در واقع، اعلام استعفا از رهبری جنبش اصلاحات و اعلام عضویت و پیوستن به جنبش تغییرطلبی رادیکال است که سالیانی است از جنبش اصلاحات عبور کرده است؛ جنبشی که رهبری آن بی تردید در دست افرادی است که سابقه بیشتر و رادیکال تری داشته، هزینه های سنگین تری پرداخته اند؛ افرادی چون تاج زاده که مدتهاست از روش و منش خاتمی عبور کرده و او را نه رهبر که به عنوان یک عضو هم به سختی خواهند پذیرفت.
به نظر می رسد حاکمیت جریان رادیکال اصلاحات همچون اذر منصوری و برخی دیگر بر فرآیندهای تصمیم گیری در جبهه اصلاحات و به حاشیه راندن چهره های معقول و باتجربه تری چون بهزاد نبوی بر خاتمی تاثیر زیادی داشته و راهبری اصلاحات با یک تغییر رویکرد راهبردی به سمت خروج بیشتر از حاکمیت و رفتارهای رادیکال سیاسی و اجتماعی سوق یافته است؛ رویکردی که ممکن است حاصل تحمیل تحلیل های پیشاانقلابی برخی چهره های رادیکال اصلاحات ناظر بر تغییرات قریب الوقوع ساختاری در نظام باشد.
اقدام اخیر خاتمی را می توان تلاش برای رهایی از فشار افکار عمومی اطرافیان پرتوقع در آخرین روزهای عمر سیاسی خاتمی دانست تا از او یک قهرمان اصلاح طلب ساخته و به درجه بازنشستگی سیاسی نایل کنند.
اقدامی که با هر تحلیلی صورت پذیرفته باشد به سبب نبود جایگزینی بالفعل و عدم جامعیت چهره های بالقوه ای چون روحانی یا لاریجانی و… به خلأ رهبری اصلاحات و رشد نئورادیکالیسم در عرصه های سیاسی و اجتماعی منجر خواهد شد.
به نظر می رسد که نظام، در آینده نزدیک، شاهد دوقطبی پرچالش و همزمان مکملی میان رادیکالیسم محافظه کار و رادیکالیسم تجدیدنظر طلب خواهد بود که موجب برآمدن یکی در ساختارهای قانونی و برآمدن دیگری در گفتمان سیاسی کشور شده و می تواند به رادیکالیزه تر کردن سپهر سیاسی کشور منجر گردد و اصلاحات واقعی که ضرورت حکمرانی امروز است را به حاشیه براند.
امروز به همان اندازه که بخش اقلیت افراطی اصولگرایان از دستیابی به قدرت خوشحالند، بخش اقلیت افراطی اصلاح طلبان سابق شادمانند و از دید هر دو دسته، امروز، روز انتقام است.
این رویارویی همگرایانه رادیکال، در صورت قدرت یابی ترامپ، معنادارتر و به یک هم افزایی نئورادیکال در داخل و خارج منتهی خواهد شد.11:36