آیا ایرانی‌ها باهوش هستند؟

عضو هیات علمی پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در یادداشتی اعلام کرد: میانگین ضریب هوشی (IQ) کلی در جامعه ایران ۹۷.۱۲ است.

آیا ایرانی‌ها باهوش هستند؟

دکتر حسین دلشاد فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم در این یادداشت نوشت: عصری را که چند دهه قبل در آن زیست می کردیم، عصر اتم، فضا و جنگ های هسته ای می نامیدیم. عصر کنونی، عصر فضای مجازی و جنگ سایبری (نوعی از نبرد گفته می شود که طرفین در آن از رایانه و شبکه های رایانه ای به خصوص شبکه اینترنت به عنوان ابزار استفاده کرده و نبرد را در فضای مجازی جاری می سازند) است.

جنگ اطلاعاتی با انقلاب اطلاعات ظهور پیدا کرده است. این انقلاب به واسطه دامنه وسیع و تاثیرات گسترده آن می تواند سبک نوینی از جنگ را ارایه بدهد. پیدایش فضای مجازی دهکده جهانی را محدودتر کرده است بطوری که ساکنان آن هر لحظه که اراده کنند، می توانند با طوفانی از اطلاعات مواجه شوند.

از خصوصیات این فضا ورود آزادانه افراد به آن بوده که نقطه نظرات موجه و علمی خود را در آن انتشار می دهند که سبب افزایش اطلاعات و آگاهی بشر می شود. از سوی دیگر انتشار مغرضانه، غیر موجه؛ غیر علمی و سیاسی برخی از افراد باعث مسمومیت فضای مجازی می شود.

اخیرا در یکی از سایت‌های فضای مجازی که معلوم نبود که چه فردی، با چه درجه علمی، چه انگیزه‌ای و با استناد به کدام منابع، مطالبی را در ارتباط با میزان ضریب هوشی (IQ) جامعه ایرانی منتشر کرده که توجه‌ام را به شدت به خود جلب کرد.

مطلب مورد اشاره میانگین ضریب هوشی جامعه ایرانی بوده که آن را ۸۴ اعلام کرد و متذکر شد که کشور ایران با این ضریب هوشی جمعیت خود، در بین ۱۸۵ کشور دنیا در رتبه ۹۸ قرار می‌گیرد.باور این آمار غیرواقع بسیار دشوار است لذا به جستجوی منابع معتبر در فضای مجازی پرداختم که به چند یک از این منابع اشاره می‌کنم.

در سال ۲۰۰۲ میلادی یک پروفسور روانپزشک از انگلستان به نام Richard Lynn با همکاری یک پروفسور علوم سیاسی از ایرلند به نام Tatu Vanhanen مطالعه ‌ای را برای تعیین میانگین ضریب هوشی جوامع ۱۱۳ کشـور دنیـا طـراحی نمـودند و نتایج حاصل از این مطالعه را در سال ۲۰۰۲ میلادی در کتابی تحت عنوان IQ and the wealth of nations منتشر کردند.

در سال ۲۰۰۶ میلادی در کتابی تحت عنوان IQ and global inequality منتشر نمودند. در هر دو کتاب ضریب هوشی جامعه ایرانی ۸۴ ذکر شده و نکته قابل توجه این که در یکی دیگر از سایت‌ها که آمار ضریب هوشی جمعیت کشورهای مختلف دنیا را در سال ۲۰۲۱ گزارش نموده، مجددا ضریب هوشی جامعه ایرانی همان ۸۴ ذکر شده است.

با بررسی منابع متوجه می‌شویم که ضریب هوشی ۸۴ جامعه ایرانی مربوط به سال ۱۹۶۴ میلادی یعنی حدود ۷۵ سال قبل می‌باشد و نویسندگان هر دو کتاب فوق و سایت ذکر شده زحمت جستجوی مجدد را به خود نداده‌اند تا از آخرین نتایج ضریب هوشی جامعه ایرانی مطلع شوند و در واقع به طور مغرضانه و از روی غرض‌ورزی‌های سیاسی ضریب هوشی ۷۵ سال قبل جامعه ایرانی را کماکان مبنای ضریب هوشی کنونی ایرانیان می‌دانند.

اگر در PubMed، Scopus، EMBASE، Index Medicus و چند سایت دیگر جستجو کنید به مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۹ میلادی در International Journal of Preventive Medicine توسط رضا چمن و همکاران منتشر شده برخود می‌کنید.

Reza Chaman, Diana Sarokhani, Mandana Sarokhani, Parvin Angha, Akram Sanagoo and Ali Hasanpour. Etimation of mean Intelligence Quotient with Wechsler scale in Iran: Systematic review and meta-analysis. Int J Prev Med ۲۰۱۹; ۱۰.

این یک مقاله مروری و متاآنالیز ۵۲ مطالعه شامل ۵۳۵۲ نفر جمعیت مورد مطالعه می‌باشد که میانگین ضریب هوشی جامعه ایرانی را با تست Wechsler در نقاط مختلف ایران اندازه‌گیری نموده‌اند.

میانگین ضریب هوشی (IQ) کلی در جامعه ایران ۹۷.۱۲ (۹۵% CI= ۸۸.۷۱-۱۰۵.۵۲) بوده و در مناطق شمالی، جنوبی، مرکزی، شرقی و غربی ایران به ترتیب ۹۷.۵۸، ۱۰۸.۹۰، ۹۲.۳۱، ۱۰۱.۷۶ و ۹۶.۴۵ بود. میانگین ضریب هوشی در سنین کمتر از ۲۰ سال ۹۷.۷۳ و در سنین بالاتر از ۲۰ سال ۱۰۵.۶۱ گزارش شده است.