آزادی به شرط انحصار!

تصمیم دیوان عالی ایالات متحده مبنی بر تأیید ممنوعیت فعالیت تیک‌تاک در این کشور، بار دیگر پرسش‌های جدی درباره مبانی حکمرانی بر فضای مجازی و تناقضات موجود در ادعای آزادی بیان و رقابت آزاد در آمریکا را مطرح کرد.

آزادی به شرط انحصار!
228660
به گزارش جهت پرس؛ علی بهادری جهرمی در یادداشتی.تصمیم دیوان عالی ایالات متحده مبنی بر تأیید ممنوعیت فعالیت تیک‌تاک در این کشور، بار دیگر پرسش‌های جدی درباره مبانی حکمرانی بر فضای مجازی و تناقضات موجود در ادعای آزادی بیان و رقابت آزاد در آمریکا را مطرح کرد. ایالات متحده، باوجوداینکه کنترل بر پلتفرم‌های بزرگ فضای مجازی همچون فیس‌بوک، اینستاگرام، توییتر، و گوگل را در اختیار دارد و اکثر این شرکت‌ها در خاک این کشور مستقر هستند، اجازه نمی‌دهد حتی یک پلتفرم خارجی و رقیب بدون محدودیت در این فضا فعالیت کند. این رفتار، در تناقض آشکار با ادعاهای همیشگی درباره آزادی در اینترنت و رقابت عادلانه است.تأمل‌برانگیز آن است که در کشورمان، برخلاف این سیاست سخت‌گیرانه، بسیاری از پلتفرم‌های خارجی که بعضاً در ایجاد اختلالات اجتماعی، نشر اخبار کذب، و حتی نقض حاکمیت ملی نقش دارند، حتی بدون وجود هیچ‌گونه ضابطه‌ای فعالیت می‌کنند و حاکمیت در انجام تکالیف خود برای حمایت از حقوق کاربران به کلی ناتوان است. این در حالی است که ایالات متحده به‌راحتی از ابزارهای حقوقی، امنیتی، و قضایی خود برای محدودکردن پلتفرم‌های خارجی بهره می‌گیرد، آن‌هم پلتفرمی که در بسیاری از موارد تنها به‌عنوان یک رقیب تجاری (و نه پلتفرم‌های اصلی) برای پلتفرم‌های داخلی آمریکایی شناخته می‌شود.
در فضای مجازی ایران، عدم وجود ضوابط فعالیت برای پلتفرم‌های خارجی نه‌تنها باعث ضعف حکمرانی ملی در این حوزه شده، بلکه امنیت و حریم خصوصی شهروندان را نیز با خطر مواجه کرده است. در مقابل، آمریکا با درک اهمیت حکمرانی سایبری، نه‌تنها بر پلتفرم‌های داخلی خود نظارت جدی دارد، بلکه هرگونه نفوذ رقیبان خارجی را تهدیدی برای امنیت ملی می‌داند و علاوه بر پارلمان، در سطح عالی‌ترین نهادهای قضایی نیز تصمیم‌گیری‌های لازم را انجام می‌دهد.این تفاوت رویکرد، سؤالات مهمی برای سیاست‌گذاری فضای مجازی ایجاد می‌کند. اگر آمریکا باآن‌همه ادعا درباره آزادی اینترنت و رقابت آزاد، حاضر نیست کوچک‌ترین تهدید بالقوه‌ای از سوی یک پلتفرم خارجی مانند تیک‌تاک را بپذیرد، چرا ما نباید با جدیت بیشتری در حکمرانی بر پلتفرم‌های خارجی فعال در کشور عمل کنیم؟ آیا امنیت ملی، فرهنگی و اقتصادی کاربران ایرانی، کمتر از کاربران آمریکایی اهمیت دارد؟تصمیم اخیر دادگاه عالی آمریکا، نشان‌دهنده سیاست‌های جدی و نگاه راهبردی این کشور در حکمرانی بر فضای مجازی است. سیاست‌گذاران ایرانی باید این نمونه‌ها را بادقت بررسی کرده و از تجارب آن برای تقویت ساختارهای حقوقی و حکمرانی سایبری در کشور بهره گیرند. عدم اتخاذ تدابیر مناسب، نه‌تنها استقلال فضای مجازی ایران را تهدید می‌کند، بلکه باعث عقب‌ماندگی در توسعه پلتفرم‌های داخلی، توسعه دانش، فناوری و زیرساخت‌های توسعه و پیشرفت آتی کشور و ازدست‌رفتن اعتماد عمومی به‌نظام حکمرانی فضای مجازی خواهد شد.