یادداشت تحلیلی؛

آتش‌بس لبنان؛ پایه‌ریزی بایدن، بهره‌برداری احتمالی ترامپ

در حالی که پیش‌نویس آتش‌بس لبنان توسط آمریکا به دولت بیروت ارائه شده، مذاکرات حساس ادامه دارد. با وجود احتمال توافق، برخی ناظران بر این باورند که اسرائیل ممکن است اعلام نهایی آن را به دولت ترامپ موکول کند تا دستاوردی سیاسی برای او محسوب شود.

آتش‌بس لبنان؛ پایه‌ریزی بایدن، بهره‌برداری احتمالی ترامپ
208834

به گزارش جهت پرس؛ صابر گل عنبری در یادداشتی در کانال تلگرامی خود با عنوان آتش‌بس لبنان؛ کاشت بایدن و برداشت ترامپ؟ نوشت: در این چند روز دوباره مذاکرات آتش‌بس در لبنان برجسته شده و آمریکا پیش‌نویس توافقی را در این زمینه به دولت لبنان ارائه کرده و قرار است فردا آموس هوکشتاین فرستاده آمریکا به بیروت سفر کند و ضمن دریافت پاسخ لبنان (یعنی حزب‌الله) با نبیه بری و میقاتی درباره آن مذاکره و گفتگو کند.

هنوز فحوای پیشنهاد آمریکا دقیقا روشن نیست. با وجود پافشاری اسرائیل بر ضرورت اعطای آزادی عمل به آن در هر توافقی، اما گفته می‌شود که طرح آمریکا متضمن آن نیست؛ ولی بندهایی دارد که می‌تواند به اجرای یک طرفه قطعنامه 1701 از جانب لبنان منجر شود.
هم طرف لبنانی (به استثنای حزب‌الله) و نیز طرف اسرائیلی و آمریکایی از نوعی «پیشرفت» خبر و قسمی خوش‌بینی را نیز اشاعه می‌دهند.

گرچه از متن منتشر شده پیش‌نویس پیداست که برآورنده خواسته‌های حزب‌الله نیست، اما حزب‌الله موضع اعلامی خاص و روشنی هم نگرفته است. به نظر می‌رسد که حزب‌الله به دلایلی به ویژه در ارتباط با وضعیت داخلی خود لبنان نمی‌خواهد خود را در جایگاه مخالف و مانع در مذاکرات و در مسیر توافق نشان دهد و به همین علت هم از اتخاذ موضع صریح پرهیز می‌کند.

در جریان مذاکرات و در قبال طرح مدون اخیر نیز گویا شیوه «بله اما» را در پیش گرفته است؛ به این معنا که در چارچوب همان سیاست اعلامی پیشگفته طرح را رد نمی‌کند، ولی ملاحظات خود درباره جزئیات آن را بیان می‌کند.

تقریبا شبیه رفتار حماس در مذاکرات آتش‌بس که وقتی طرحی دریافت می‌کرد، درباره بند بند آن ملاحظاتی داشت که مکتوب ارسال می‌کرد و طرح مذاکراتی تا جایی پیش رفت که نسخه نهایی آمریکا و میانجیگران در ماه می گذشته با غالب خواسته‌ها و شروط آن سازگاز بود و آن را پذیرفت؛ اما در این لحظه اسرائیل مخالفت کرد و مذاکرات به بن‌بست رسید.

در این راستا نیز حزب‌الله ملاحظات خود از جمله در خصوص کمیته ناظر با عضویت چند کشور غربی با شمول آلمان و انگلیس درباره پیش‌نویس طرح را به نبیه بری ارائه داده و او نیز فردا با فرستاده آمریکا طرح خواهد کرد. در این میان، دستکم در بعد اعلامی دیگر خبری از شرط توقف جنگ غزه به عنوان پیش‌درآمد آتش بس در لبنان نیست.

واقعیت این است که فعلا نگاه دو طرف به میدان جنگ است. اسرائیل طی روزهای اخیر برای فشار بر حزب‌الله در مذاکرات وارد مرحله تازه‌ای از حملات زمینی و هوایی خود شده و دامنه آن را گسترش داده است. در این راستا نیز دیروز محمد عفیف سخنگوی حزب‌الله را ترور کرد که البته این اتفاق نه تنها گویای ورود جنگ به مرحله دیگری برای هدف قرار دادن فعالان رسانه‌ای و سیاسی حزب است، بلکه کاشف از این نیز می‌تواند باشد که اسرائیل پس از عدم دسترسی به افراد جایگزین رهبران و فرماندهان ترور شده به چنین ترورهایی روی آورده است.

اکنون نگاه ناظران به سفر فردای هوکشتاین به بیروت است. هر چند فعلا نمی‌توان درباره نتایج این سفر داوری کرد، اما اگر هم اسرائیل عملا تمایلی به آتش‌بس و توافق در جبهه لبنان داشته باشد، چه بسا زیاد محتمل نیست که نتانیاهو این امتیاز را به دولت بایدن بدهد.

از این رو، بعید نیست که در این دو ماه باقیمانده از دولت او مذاکرات به مرز توافق برسد، اما نتانیاهو خود توافق و اعلام آن را به دولت ترامپ موکول کند. رئیس‌جمهور منتخب آمریکا نیز همین را می‌پسندد که توافق با نام او تمام شود. به همین خاطر، این که گفته می‌شود ترامپ به دولت کنونی آمریکا و اسرائیل برای رسیدن به توافق آتش‌بس در لبنان کمک می‌کند، لزوما به این معنا نیست که حتما خود توافق در دولت بایدن رونمایی و اعلام شود؛ بلکه بیشتر می‌تواند با این هدف باشد که اکنون بسترسازی شود و توافق در دسترس قرار گیرد تا خود ترامپ در روزها و هفته‌های آغازین کارش از آن رونمایی کند و قدرت خود را به رخ دموکرات‌‎ها و جهان بکشد.