روایت میدانی خبرنگار نشریه فارین پالیسی

پایتخت اوکراین از مدارس تا دانشگاه‌ها حالت جنگی به خود گرفته است/ پیش‌بینی بایدن هم دروغ بود!

مقام‌های اوکراینی در شهر کیِف، هشدار‌های کشور‌های غربی مبنی بر حمله احتمالی روسیه به خاک کشورشان را مورد بی اعتنایی قرار می‌دهند اما در پایتخت اوکراین اصول دفاع از خود و کمک‌های امدادی را فرا می‌گیرند.

پایتخت اوکراین از مدارس تا دانشگاه‌ها حالت جنگی به خود گرفته است/ پیش‌بینی بایدن هم دروغ بود!

“اِمی مکینون” تحلیلگر و خبرنگار نشریه “فارین پالیسی” در سفر به شهر کیِف پایتخت اوکراین، سعی کرده تصویری روشن را در قالب یک گزارش میدانی از مردم این شهر در بحبوحه اوج گیری گمانه زنی‌ها مبنی بر حمله احتمالی روسیه به اوکراین ارائه کند.
اِمی مکینون در فارین پالیسی می‌نویسد: «شنبه گذشته در شهر کیِف پایتخت اوکراین، قریب به ۲۰۰ زن جوان در یک تالارِ بزرگ با نام “تاراس سوچِنکو” گردهم جمع شده بودند و از صحبت‌های “الکساندر بلیتِسکی” سخنران این جلسه در حال یادداشت برداری بودند. بلیتِسکی که به عنوان عضوی از نیرو‌های ویژه اوکراین نیز خدمت کرده است می‌گوید: “در بحبوحه هرگونه تحول عظیم و یا اتفاقی بزرگ نظیر وقوع یک جنگ، اصلی‌ترین وظیفه شما، متمرکز شدن بر اصل بقا است”.

در شرایطی که بیش از ۱۰۰ هزار نظامی روسی در جوار مرز‌های اوکراین جمع شده اند، برگزاری این کارگاه که توسط “گروه داوطلبِ لشگر زنان اوکراینی” سازماندهی شده سعی دارد تا زنان غیرنظامی اوکراینی را با مهارت‌های آمادگی اورژانسی در صورت وقوع بدترین سناریو برای اوکراین، آشنا سازد. در این راستا، آن‌ها با آموزش‌هایی نظیر کمک‌های امدادی، چگونگی تقطیر کردن آب و دیگر مسائل ضروری آشنا می‌شوند.

یکی از حاضران در این نشست با نامِ “ماریا ووِک” (وی یک کارمندِ دانشگاه است) می‌گوید: “بهتر است که این مهارت‌ها را فراگیریم”. وی همچنین می‌گوید که در جریان نبرد‌های سال‌های اخیر در شرق اوکراین، ما اوکراینی‌ها به خوبی شاهد بوده ایم که تا چه اندازه، جامعه غیرنظامی و مدنی ما در مواجهه با بحران‌ها فلج و ضعیف هستند. موج ترس و وحشت و عدم آمادگی ما در دوره‌های بحران تا حد زیادی کشورمان را نیز فلج می‌کند.

دولت آمریکا تهدید‌های مختلفی را علیه روسیه مطرح کرده و هشدار داده که اگر این اتفاق بیفتد (حمله روسیه به اوکراین)، کرملین با سیلی از تحریک‌های بین المللی رو به رو خواهد شد. با این حال در کیِف پایتخت اوکراین (که مقام‌های آمریکایی هشدار داده اند که احتمالا هدف حمله روس‌ها قرار خواهد گرفت)، جو عمومی تا حد زیادی آرام و به دور از تنش است. مغازه‌ها و فروشگاه‌ها باز هستند و نشانه‌های کمی از وحشت عمومی دیده می‌شود.

حتی رستوران‌ها و کافه‌ها نیز به رغم اوج گیری “اومیکرون” سویه جدید ویروس کرونا (بویژه در پایتخت اوکراین)، مملو از حضور اوکراینی‌ها هستند.

“یوری ویترِنکو” رئیس شرکت انرژی دولتی اوکراین موسوم به “نفتو‌گاز” می‌گوید: “بر پایه اطلاعاتی که ما در اختیار داریم، هیچ نشانه‌ای از حمله قریب الوقوع روسیه به اوکراین دیده نمی‌شود”.

شنبه گذشته، وقتی دولت آمریکا اعلام کرد که بخش قابل توجهی از کارکنان سفارت خود را از کیِف پایتخت اوکراین خارج خواهد کرد و در عین حال، برخی کشور‌های اروپایی نیز از شهروندان خود خواستند تا هر چه سریع‌تر خاک اوکراین را ترک کنند، “ولادیمیر زیلِنسکی” رئیس جمهور اوکراین در موضع گیری به این دسته از کشور‌ها حمله کرد و گفت: “بهترین دوستِ دشمن ما، ایجاد و القای وجود جو وحشت و نگرانی در اوکراین است. تمامی این قبیل اقداماتِ کشور‌های خارجی در خاک اوکراین نیز صرفا به وحشت عمومی دامن خواهند زد”.

اوکراینی‌ها معتقدند که سال هاست با روسیه در جنگ هستند و صرفا در مدت اخیر، تنش‌های آن‌ها با کرملین ماهیتی عریان‌تر را به خود گرفته اند. در این راستا، “اُلا رشِتیلووا” موسس نهاد موسوم به “ابتکار رسانه‌ای برای حقوق بشر” می‌گوید: “ما از سال ۲۰۱۴ برای جنگ با روسیه آماده هستیم”. وی می‌افزاید که قصد دارد تا فرزندانش را برای زندگی با خواهرش به یک کشورِ دیگر اروپایی بفرستد و سپس خود به اوکراین بازگردد و با روس‌ها بجنگد. وی می‌گوید: “ما غیر از اوکراین هیچ وطن دیگری نداریم”.

با این همه مقام‌های آمریکایی می‌ترسند که مبادا روسیه در رابطه با اوکراین، طرحی بی سابقه در دست داشته باشد. در این رابطه حتی “جو بایدن” رئیس جمهور آمریکا هشدار داده که حمله احتمالی روسیه به اوکراین می‌تواند بزرگترین حمله زمینی در قاره اروپا از زمانِ پایان جنگ جهانی دوم باشد. امری که بدون تردید می‌تواند جهان را وارد مرحله‌ای جدید کند. با این همه، نکته عجیب در کیِف پایتخت اوکراین این است که شما افراد بسیار کمی را می‌توانید پیدا کنید که دقیقا به همین اندازه در مورد آینده نگران باشند.

البته که تئوری‌های فراوانی دال بر این مساله مطرح می‌شوند که احتمالا روند پیام رسانی میان مسکو و کیِف نیز با اختلال رو به رو شده است (در سطح رهبران سیاسی). برخی در اوکراین بر این باورند که “آمریکا بیش از حد در مورد تحولات اوکراین محتاط شده و عمیقا در پیِ سقوط سریع افغانستان به دست طالبان در آگوست سال ۲۰۲۱، هراسان و مشوش شده است”. برخی دیگر بر این باورند که “ولادیمیر زیلِنسکی” رئیس جمهور اوکراین که در سال ۲۰۱۰ با وعده انجام اصلاحات گسترده در اوکراین به قدرت رسید در تلاش است تا از اقتصاد اوکراین در برابر رویه‌های بانک‌ها حراست کند و بدون تردید در این مسیر یک سری نارضایتی‌ها نیز ایجاد خواهند شد.

این همان نقطه‌ای است که ناظران معتقدند روسیه فضای کنشگری پیدا می‌کند و می‌تواند از نارضایتی‌ها در راستای منافع خود بهره برد. البته که اوکراینی‌ها معتقدند با حفظ انسجام خود باید مانع از استفاده روسیه از این فضا شوند.
با این همه، در یک نگاه کلی، جدای از آرامش ظاهری که در کیِف پایتخت اوکراین دیده می‌شود، مردم این شهر عموما دو دسته هستند.

برخی در حال آماده کردن خود برای مقابله با حمله احتمالی روسیه به اوکراین هستند و حتی برنامه دارند تا به مناطق غربی اوکراین سفر کنند (آمریکا و کانادا به طور خاص از تداوم فعاالیت‌های دیپلماتیک خود در خاک اوکراین در مناطق غربی انی کشور خبر داده اند) و برخی دیگر به صورت جدی تاکید دارند که همچنان می‌خواهند در شهر و خانه‌های خود باقی بمانند و با روس‌ها بجنگند.

“ماشا نازارُوا” که از فعالان مدنی در شرق اوکراین است و نیروی داوطلب امدادی نیز محسوب می‌شود می‌گوید: از زمانی که تهدیدات روسیه علیه اوکراین به اوج رسیده اند، وی با سیلی از درخواست‌ها جعت ارائه آموزش‌های ضروری به مردم رو به رو شده که این مساله حقیقتا وی را خسته و فرسوده کرده است.

مدارس شهر کیِف نیز مانور‌های تخلیه اضطراری را به اجرا می‌گذارند. مقام‌های شهری در کیِف نیز بسیاری از پناهگاه‌های اضطراری برجامانده از دهه‌ها قبل را احیا می‌کنند و سعی دارند در صورت وقوع بحران، مردم را روانه آن‌ها کنند. کیِف قریب به سه میلیون ساکن دارد که در صورت بمباران هوایی این شهر باید پناهگاه‌های ضروری را برای آن‌ها فراهم کرد. تاکنون بیش از ۴۵۰۰ مورد تاسیسات گوناکون شهری که می‌توان از آن‌ها به عنوان پناهگاه‌های اضطراری نیز استفاده کرد، در کیِف شناخته شده اند. شهردار کیِف نیز اخیرا در بیانیه‌ای گفته که “سوخت به اندازه کافی ذخیره سازی می‌شود و در عین حال ژنراتور‌های برق نیز فعال هستند”.

با این حال، وی همچنان خواستار ارائه کمک‌های بین المللی به اوکراین شده است. مقام‌های ارشد شهری کیِف تاکید کرده‌اند که به اندازه کافی از برخی امکانات نظیر تلفن‌های ماهواره ای، دستگاه‌های واکی تاکی، تجهیزات الکترونیکی و دیگر تجهیزات برخوردار نیستند و از سفارت آمریکا خواسته اند تا این تجهیزات را در اختیار اوکراین قرار دهند.

“اندی هاندر” رئیس “اتاق بازرگانی آمریکا در اوکراین” می‌گوید: “اغلب کسب و کار‌ها همچون شرایط عادی به فعالیت‌های خود در اوکراین ادامه می‌دهند با این حال، برنامه اضطراری دقیقی را نیز در برنامه دارند”. اندی هاندر می‌گوید که کسب و کار‌های خارجی در اوکراین در حال رصد دقیق شرایط هستند.

هاندر می‌گوید که در جریان یک جلسه مشترک که اخیرا با رئیس سرویس امنیتی اوکراین برگزار کرده وی گفته: “دو سناریو برای آینده قابل پیش بینی است: امور همچنان خوب خواهند بود و یا امور وضعیت خیلی خوبی پیدا خواهند کرد”.

باید توجه شت که مردم اوکراین در سال‌های اخیر نشان داده اند که به صورت ذاتی چریک هستند. سال ۲۰۱۴ که ناآرامی‌ها در اوکراین در بحبوحه تغییرات سیاسی این کشور به اوج خود رسیدند، بسیاری از مردم این کشور با تشکیل گروه‌های مختلف و مسلح کردن خود با هر وسیله ای، سعی داشتند به هر طریق ممکن امنیت جوامع خود را تامین کنند. در آن زمان برخی از چوب هاکی استقاده می‌کردند با این حال اکنون همان افراد اسلحه‌های پیشرفته‌ای را در دست دارند. اکنون نیز برخی از این گروه‌ها بار دیگر احیا شده اند و جدای از تامین امنیتِ جوامع کوچک خود بر آن هستند تا به نیرو‌های نظامی اوکراین نیز کمک کنند.

البته که همه آن‌ها تاکید دارند که امیدوارند هیچ جنگی رخ ندهد، زیرا اساسا جنگ، نوعی جنابت علیه بشریت است و موجدِ خسارات بیشمار می‌شود.»