صنعت سد سازی ایران در سریلانکا
مهندسان ایرانی طی سالهای گذشته با دور زدن ایتالیاییها موفق به اخذ پروژه چندمنظوره اومااویا در کشور سریلانکا شدند، پروژهای مهم و بزرگ که اردیبهشت ماه امسال به بهرهبرداری میرسد و چهره دیگری از نبوغ مهدسان ایرانی را به رخ میکشد.
طرح چند منظوره اومااویا در جنوب شرقی سریلانکا و ۲۰۰ کیلومتری شرق کلمبو، پایتخت این کشور و در منطقه ای نسبتا محروم و خشک قرار دارد. این پروژه عظیم و منحصر به فرد شامل ساخت «۲ سد»، «تونل انتقال آب» و «دو واحد نیروگاه زیرزمینی برق آبی هریک ۶۰ مگاوات (در مجموع ۱۲۰)» میشود.
اجرای این پروژه ظرفیت آب مازاد رودخانههای اومااویا و ماهاتوتیلااویا را به منطقه کمآب استان اووا منتقل کرده و انتقال سالیانه ۱۴۵ میلیون متر مکعب آب به مناطق کم بارش موجب توسعه و رونق کشاورزی در ۵۰۰۰ هکتار در مناطق پایین دست می شود. دو واحد نیروگاه زیرزمینی ۶۰ مگاواتی در عمق ۷۵۰ متری زمین مجموعا به ظرفیت ۱۲۰ مگاوات ایجاد خواهد شد و تونل اصلی بلند آبرسان پروژه به طول ۱۵.۳ کیلومتر آب سدها را به نیروگاه منتقل می کند.
همچنین خط انتقال برق فشار قوی ۱۳۲ کیلوولت بهطول ۲۲.۷ کیلومتر که برق تولیدی نیروگاه اومااویا را به پستهای برق مونراگله و بادوله متصل کرده و از این طریق به شبکه سراسری سریلانکا متصل می شود.
از مولفههای اصلی این طرح میتوان به دو سد بتنی غلطکی و سازههای وابسته (سد پوهولپولا به ارتفاع ۳۵ متر و حجم بتن ۵۳، ۰۰۰ متر مکعب و سد دایرابا به ارتفاع ۵۰ متر و حجم بتن ۹۷، ۰۰۰ متر مکعب)، تونل ارتباطی بین مخازن دو سد (لینک تونل) به طول ۳.۸۷ کیلومتر بصورت حفاری انفجاری، تونل بلند آبرسان (هدریس) به طول ۱۵.۲۹ کیلومتر برای انتقال آب به نیروگاه بصورت حفاری مکانیزه، شفتهای ضربه گیر و قائم برای تامین فشار آب ورودی به نیروگاه حفاری به روش Raise Boring، نیروگاه زیرزمینی به ظرفیت ۱۲۰مگاوات با دو توربین پلتون همراه با مغار ترانسفورمرهای نیروگاه وتونلهای دسترسی، تونل پایاب نیروگاه (Tailrace) به طول ۳.۶ کیلومتر به روش حفاری مکانیزه، سوییچ خانه همراه با ۲۲.۷ کیلومتر خط انتقال برق اشاره کرد.
این پروژه یکی از بزرگترین پروژههای صادرات خدمات فنی و مهندسی خارج از کشور بوده که پراکندگی و متنوع بودن اجزای طرح آن را منحصر به فرد کرده چراکه طول خطی پروژه ۲۴ کیلومتر و جادهای بیش از ۴۰ کیلومتر بوده و این طرح یکی از بلند ترین شفتهای عمودی دنیا در نیروگاههای آبی به طول ۶۱۸ متر (بدون دسترسی میانی) به قطر حفاری ۳.۲ متر است.
پوشش فلزی شفت عمودی به وزن تقریبی ۱۰۰۰ تن بصورت معلق از بالا به پایین برای اولین بار در دنیا به ارتفاع ۶۱۸ متر و قطر ۲.۲ متر و حفاری مکانیزه تونل بلند آبرسان با دو دستگاه TBM سپر دوبل (بدون دسترسی میانی) در شرایط بسیار سخت زمین شناسی با فشار آب بالا به طول ۱۵۳۰۰ متر این پروژه را تبدیل به یک پروژه خاص کرده است.
تاریخ آغاز پروژه مارس ۲۰۱۰ میلادی و تاریخ اتمام آن پایان مارس ۲۰۲۴ میلادی است، طبق جدول زمانبندی تاریخ سنکرون واحد اول ۲۷ ژانویه ۲۰۲۴ و تاریخ سنکرون واحد دوم ۲۹ مارس ۲۰۲۴ تعریف شده، همچنین تولید ۲۹۰ گیگاوات ساعت انرژی در سال، تامین آب مورد نیاز ۵۰۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی منطقه خشک جنوب شرقی سریلانکا و انتقال ۱۴۵ میلیون مترمکعب آب از منطقه پرباران به مناطق خشک جز اهداف این پروژه است.
اما از علل تاخیر در اجرای این پروژه میتوان به تاخیرهای کارفرما در تحویل کل زمین مطابق قرارداد ظرف مدت ۲۸ روز از آغاز قرارداد، محدودیتهای بانکی ناشی از تحریم ها، تاخیر کارفرما در پرداخت صورت وضعیتها مطابق قرارداد ظرف مدت ۵۶ روز، تعلیق موقت پروژه و تاخیر ناشی از مسائل ناشناخته زمین شناسی در تونل بلند، اعمال قوانین و مقرارت سختگیرانه کشور سری لانکا در خصوص کنترل بیماری کویید ۱۹، کمبود سیمان، آرماتور و بطور کلی اقلام، ابزارو تجهیزات مورد نیاز پروژه در بازار سریلانکا و قطعی مکرر برق، کمبود گازوئیل در کشور سریلانکا اشاره کرد.
آنطور که اعلام شده این پروژه تا فروردین ماه امسال ۹۹.۷۵ درصد پیشرفت فیزیکی و ۹۹.۵۰ درصد پیشرفت مالی داشته است و نهایت در اردیبهشت امسال با حضورمقامات هر دو کشور افتتاح خواهد شد.
۷۰ درصد صادرات خدمات فنی و مهندسی کشور مربوط به صنعت آب و برق است
صادرات خدمات فنیمهندسی صنعت آب و برق در سال گذشته ۶۰۰ میلیون دلار بوده همچنین هم اکنون ۷۰ درصد صادرات خدمات فنی و مهندسی کشور مربوط به صنعت آب و برق است و اکنون ایران در عرصههای ملی و بینالمللی پروژههای مختلفی در صنعت آب و برق در بیش از ۲۰ کشور توسط جامعه ۷۰۱ هزارنفری مهندسین مشاور ایرانی در حال انجام دارد.
در کمیسیون بینالمللی سدهای بزرگ، ۱۰۶ کشور عضو هستند و ایران نیز از سال ۱۳۷۴ به عضویت این کمیسیون درآمد و ۲۳ کمیته داخلی ذیل این امر در کشور ایجاد شده، همچنین ایران در کمیسیون بینالمللی آبیاری و زهکشی از سال ۱۳۴۷ عضو شده و در این زمینه حدود ۱۰ کمیته استانی در کشور فعال شده است؛ در این کمیسیون ۷۸ کشور عضو هستند و سالانه دهها مقاله و تحلیل معتبر مهندسان ایرانی حاصل کار بین صنعت و دانشگاه در نشریات عرصه بین الملل مختلف به چاپ میرسد.
ظرفیت صادرات سازههای فنیمهندسی سالانه ۳.۵ میلیارد دلار است و این نشان میدهد که ایران در حوزه فنیمهندسی صنعت آب و برق حرف زیادی برای گفتن دارد و باتوجه به اقدامات دولت سیزدهم در توسعه روابط بینالملل میتوان نسبت به درخشش هرچه بیشتر ایران در این حوزه امیدوار بود.
آفرین و خسته نباشید به این مهندسان عزیز ایرانی.کدام شرکت انجام داده؟