فیلم سینمایی «روز واقعه» به کارگردانی شهرام اسدی را می‌توان ماندگارترین اثر سینمایی با محوریت قیام حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در سینمای ایران دانست. اثری که حضور جمعی از بهترین بازیگران و عوامل فنی سینمای ایران که با تکیه بر فیلمنامه درخشان بهرام بیضایی در سال 1373 ساخته شد. «روز واقعه» در بهمن ماه همان سال توانست پنج سیمرغ بلورین بهترین فیلم، موسیقی متن، چهره‌پردازی، بهترین فیلم دوم و بهترین صحنه‌آرایی را از آن خود کند.
با گذشت حدود سه دهه از ساخت این فیلم، سینمای ایران همچنان مشتاق دیدن اثری تاریخی با موضوع عاشورا در حد و اندازه «روز واقعه» بر روی پرده نقره‌ای است. این احتمال وجود داشت که فیلم سینمایی «رستاخیز» ساخته احمدرضا درویش (1391) تا اندازه‌ای این کمبود را جبران کند اما با اتفاقاتی که برای اکران این فیلم افتاد و برای مدتی نامعلوم آن را به محاق توقیف برد، می‌توان گفت که انعکاس واقعه عاشورا در سینمای ایران همچنان محدود به فیلم «روز واقعه» است.
روز واقعه فلسفه قیام امام حسین را به نمایش گذاشت
در همین ارتباط، فخرالدین صدیق‌شریف بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون که خود یکی از نقش‌آفرینان این فیلم نیز بود در گفت‌وگو با خبرنگار جهت پرس گفت: «روز واقعه» را می‌توان برجسته‌ترین فیلمی دانست که در رابطه با واقعه عاشورا ساخته‌شده است. مزیت محتوایی این فیلم در این است که فلسفه اصلی قیام حضرت اباعبدالله الحسین(ع) را با زبانی فاخر و فلسفی و درعین حال همه‌فهم بیان می‌کند. بر اساس این برداشت فلسفی از عاشورا، اگر انسان بخواهد حقیقت را درک کند، باید از خویشتن خویش رها شود؛ اگر می‌خواهد به خدا پیوند بخورد باید خودش را فراموش کند. تا زمانی که فرد فقط خودش را می‌بیند نمی‌تواند انوار لطف الهی را ببیند.
وی اظهار کرد: در «روز واقعه» سرنوشت یک جوان نصرانی را می‌بینیم که با زحمت و تلاش فراوان با یک دختر مسلمان ازدواج می‌کند اما درست در زمانی که به وصال معشوق می‌رسد، ندایی او را به خود فرا می‌خواند که باید همه متعلقات دنیوی را رها کند و برای رسیدن به حقیقت به کربلا برود. زمانی هم که از این سفر باز می‌گردد در پاسخ به این که چه دیده‌ای؟ می‌گوید من حقیقت و همه حجت مسلمانی‌ام را بر سر نیزه دیدم.
این بازیگر سینما و تلویزیون گفت: اصولاً فلسفه شهادت آقا امام حسین (ع) این است که برای رسیدن به خدا شما باید از خود، خانواده و مسائل مادی بگذرید. آن‌چه امام حسین (ع) را برای همیشه تاریخ ماندگار کرد همین گذشتن از تعلقات دنیوی برای یک هدف الهی بود. «روز واقعه» بیانگر این حقیقت با زبان فلسفی و در بستر هنر بود.
تقدیر از نسخه بازسازی شده فیلم واقعه/ جای فیلم های عاشورایی جدید خالی است
وی افزود: اخیراً نسخه بازسازی شده این فیلم در بنیاد سینمایی فارابی به نمایش درآمد و دوستان زحمت کشیدند و در آنجا از آقای مرتضی شایسته تهیه‌کننده این اثر تقدیر کردند به من هم که در سالن حاضر بودم لطف داشتند. تقدیر از آقای شایسته کار بجایی بود چون معتقدم ایشان از بهترین تهیه‌کننده‌های سینما هستند و زحمات زیادی برای این هنر کشیده‌اند.
وی افزود: البته من خیلی دوست دارم که در جشنواره‌های سینمایی و چنین رویدادهایی ما شاهد رونمایی از فیلم‌های عاشورایی جدید باشیم نه این که مدام فیلمی (هرچند ارزشمند) از 25 سال پیش را در این مراسم ببینیم یا در تلویزیون نشان دهیم. این نشان می‌دهد که مدیران ما و هنرمندان ما در این حوزه کم‌کاری کرده‌اند.
سریال شب دهم، نگاهی مدرن به عاشورا داشت
صدیق‌شریف عنوان کرد: باید آثاری ساخته شود که در آنها با یک نگاه مدرن به قیام حضرت سیدالشهدا(ع) پرداخته شود؛ در این صورت است که بسیاری از لایه‌های پنهان و حقایق این رخداد بزرگ برای مخاطبان و به ویژه نسل جوان روشن می‌شود. این نگاه مدرن و برداشت‌های به‌روز در سریال «شب دهم» حسن فتحی هم به گونه‌ای دیگر رقم خورده است. این سریال مصداق «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» بود. به عبارت دیگر، «شب دهم» به زیبایی عاشورا و مفاهیم آن را به دوره و آدم های دیگری تعمیم داد. آن مجموعه هم از آثار ماندگار این حوزه است.
کار خوب برای امام حسین(ع)، نیاز به مطالعه دارد
وی افزود: تأکید من بر کم‌کاری از این جهت است که زمانی که شما می‌خواهید یک کار جدی و فلسفی در حد «روز واقعه» داشته باشید، به تفکر و مطالعه فراوانی نیاز دارید تا بتوانید فیلمنامه‌ای به آن قوت و محتوا بنویسید. از طرف دیگر به حمایت مدیران فرهنگی و اختصاص بودجه مناسب هم نیاز داریم چون آثار تاریخی کارهای پرهزینه و پربازیگری است.
صداوسیما با تعداد محدودی نویسنده و کارگردان و بازیگر کار می‌کند
این بازیگر که سابقه حضور در مجموعه‌های تاریخی همچون امام علی(ع)، ولایت عشق، پهلوانان نمی‌میرند، مریم مقدس و ابراهیم خلیل‌الله را درکارنامه خود دارد، درپاسخ به این پرسش که چرا دیگر شاهد تولید و پخش چنین آثاری از تلویزیون نیستم نیز گفت: ببینید من همیشه در این باره یک مثال می‌زنم و البته از بیان این مثال هم متأسف هستم. ما در هر دوره‌ای تعدادی نویسنده، کارگردان و بازیگر نخبه و کاربلد داریم. حالا وظیفه مسئولان و سازمان‌های ذی‌ربط این است که این‌ها را جذب کنند و بستری فراهم شود تا این چهره‌ها در قالب یک گروه منسجم دست به خلق اثر نمایشی بزنند. حالا اگر این فرایند جذب شکل نگیرد، به ضرر فرهنگ ما و البته مدیران فرهنگی است. اگر صدا و سیما در طول سال با تعداد محدودی از نویسندگان همکاری کند، مفهومش این است که سایر هنرمندان پیشکسوت این عرصه را دفع کرده و این یعنی کاهش کیفیت سریال‌ها و در نهایت کاهش اقتدار و اثرگذاری تلویزیون.
سریال های تاریخی به ذات خود جذاب است
صدیق‌شریف افزود: سریال‌های تاریخی ما چه مذهبی و چه به صورت ترکیبی، در ذات خودش برای مخاطب جذابیت دارد چراکه باعث می‌شود آدم‌ها به اصل خودشان برگردند و گذشته خود را مرور کنند. چیزی که ما را حفظ کرده، ریشه‌های ما است. اگر ما این ریشه‌ها و تاریخ خودمان را فراموش کنیم و فقط به مسائل پیش پاافتاده و سطحی بپردازیم، چار مشکلات و آشفتگی‌هایی می‌شویم. این گونه است که متاسفانه انعکاس بخشی از این مشکلات را در آسیب‌های اجتماعی جامعه امروز هم می بینیم.
