در این کنفرانس که به دعوت «عبدالله دوم» شاه اردن و با هماهنگی «شیاع السودانی» نخست وزیر عراق برگزار می‌شود، سران و مقامات کشورهای ایران، مصر، عربستان، امارات، قطر، بحرین، کویت، عمان، ترکیه، همراه با دبیر کل سازمان همکاری خلیج فارس و اتحادیه کشورهای عربی و نمایندگان سازمان ملل و سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه اروپا و «امانوئل مکرون» رئیس جمهور فرانسه حضور دارند.
این کنفرانس بر اساس تصمیم اولین کنفرانس که در آگوست ۲۰۲۱ در بغداد برگزار شد، به میزبانی اردن برگزار می‌شود و هدف آن حمایت از حاکمیت، امنیت و ثبات عراق و توسعه مکانیسم‌های همکاری با این موضوع به گونه‌ای است که امنیت، ثبات و روند توسعه منطقه را افزایش دهد.
بر اساس اعلام رسانه‌های اردن، در مراسم افتتاحیه این کنفرانس سفرای کشورهای عربی، اتحادیه اروپا، گروه ۲۰ حضور خواهند داشت.
امنیت غذایی و آبی
«احمد الصحاف» سخنگوی وزارت امور خارجه عراق در این باره گفت که این کنفرانس به منظور حمایت کشورهای شرکت کننده از عراق در چندین پرونده از جمله حاکمیت ملی، امنیت و ثبات عراق و حمایت از روند سیاسی و مسیر اقتصادی و توسعه و بازسازی این کشور به گونه‌ای که خواسته‌های مردم عراق را برآورده کند، برگزار می‌شود.
وی اظهار داشت: کنفرانس یاد شده راه‌های حمایت از عراق و تلاش‌هایی که برای ارتقای امنیت و حاکمیت این کشور و تضمین ثبات آن و دستیابی به توسعه و رفاه برای مردمش را مورد بحث قرار خواهد داد.
سخنگوی وزارت امور خارجه عراق ادامه داد: علاوه بر توسعه مکانیسم‌های همکاری منطقه‌ای با عراق، تعدادی از پرونده‌های مرتبط با این کشور از جمله مبارزه با تروریسم، امنیت غذایی، امنیت آب، انرژی و سایر حوزه‌هایی که به حمایت از این کشور کمک می‌کنند مورد بحث قرار می‌گیرد ضمن آنکه درباره شیوه‌های همکاری منطقه‌ای که منجر به امنیت و ثبات منطقه می‌شود، گفت و گو خواهد شد.
ثبات و امنیت منطقه
شرکت کنندگان در اولین نشست کنفرانس همکاری و مشارکت بغداد که در ۲۸ آگوست ۲۰۲۱ برگزار شد، در بیانیه پایانی با رد انواع و اشکال تروریسم و افکار افراط گرایی خواستار هم افزایی تلاش‌های منطقه‌ای و بین المللی به گونه‌ای که بر ثبات و امنیت منطقه تأثیر مثبت بگذارد، شدند.
شرکت کنندگان با اذعان به اینکه منطقه با چالش‌های مشترکی مواجه است که نیازمند مقابله با آن‌ها بر اساس امنیت مشترک و منافع متقابل است بر لزوم یکپارچه شدن تلاش‌ها برای مقابله با چالش‌های ناشی از تغییرات اقلیمی و افزایش دما تاکید کردند.
نشستن همسایگان عراق دور یک میز
دفتر ریاست جمهوری فرانسه که از وی به عنوان مبتکر این کنفرانس یاد می‌شود می گوید که هدف از برگزاری چنین نشستی این است که همسایگان و شرکای عراق را دور یک میز جمع کند تا از طریق گفت و گو رو به جلو حرکت کنند اما نکته قابل تامل اینکه شرایط منطقه با وجود نیروهای خارجی و دخالت بیگانگان در امور این منطقه همچنان پر نوسان و پرخطر است.
این در شرایطی است که عراق پس از پشت سرگذاشتن یک بحران سیاسی که به مدت یک سال ادامه یافت به تازگی به یک راه حل دست یافته است و سوریه به دلیل حضور نیروهای اشغالگر آمریکا و ترکیه و حمایت آن‌ها از تروریست‌ها همچنان در عرصه رویارویی با متجاوزان است. لبنان نیز به دلیل خلاء ریاست جمهوری و دخالت برخی کشورهای منطقه و حتی خود فرانسه که قصد تقویت نفوذ خود را در این کشور دارند، همراه با سایر بحران‌های منطقه‌ای در مشکلات سیاسی فرو رفته است.
با اینحال الیزه ادعا می‌کند که هدف این کنفرانس حمایت از ثبات، امنیت و رفاه عراق و بررسی وضعیت کل منطقه است.
«ریاض قهوجی» رئیس موسسه مطالعات نظامی خاور نزدیک و خلیج فارس می‌گوید که این کنفرانس انتظارات بزرگی دارد، اما هیچ کس انتظار معجزه ندارد.
شاید یکی از مهمترین مسائلی که اهمیت این کنفرانس را دو چندان کرده است، حضور «انریکه مورا» هماهنگ کننده و «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و «حسین امیرعبدالهیان» وزیر امور خارجه جمهوری ایران و تعدادی از وزرای خارجی عرب و مقامات کشورهای عربی از جمله عربستان باشد.
به گفته برخی کارشناسان، موضوع پرونده مذاکرات هسته‌ای بین غرب و ایران که مورد توجه همسایگان عرب ایران نیز هست، دیدار امروز بورل و امیرعبداللهیان در حاشیه کنفرانس بغداد در بحر المیت با حضور علی باقری مذاکره کننده ارشد ایران و انریکه مورا هماهنگ کننده مذاکرات ایران و ۱+۴ ایران بررسی شد و چه بسا «امان» مرکز ارسال سیگنالی در پرونده مذاکرات هسته‌ای باشد.
این کارشناسان همچنین بر این باورند که حضور مقامات بلندپایه عربستانی در این کنفرانس از جمله محمد بن سلمان ولیعهد این کشور شاید زمینه از سرگیری گفت و گوهای ریاض و تهران را فراهم کند و این اجلاس فرصت خوبی برای تکمیل این گفتگوها خواهد بود.
به گفته قهوجی، باید جایگاه برتر ایران در منطقه را بررسی کرد زیرا نفوذ ایران در همه جای منطقه از عراق گرفته تا سوریه و از لبنان تا یمن وجود دارد.
وی افزود که ایران نمی‌خواهد هیچ دستاوردی را از دست بدهد بنابراین بر سر موضوعات مذاکره می‌کند.
در همین حال، جمهوری اسلامی ایران پیش از برگزاری این کنفرانس، عربستان را که از سال ۲۰۱۶ روابط دیپلماتیک خود با تهران را قطع کرده است؛ به مذاکره فراخواند. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیروز دوشنبه گفت که تهران آماده بازگشت به روابط عادی و بازگشایی سفارتخانه‌ها در صورت آمادگی طرف سعودی است.
وی اظهار کرد: گفت‌وگوهای ما با عربستان سعودی در مسیر دیپلماسی رسمی است، آمادگی داریم هر زمان که طرف سعودی آماده باشد نسبت به بازگشت روابط به حالت طبیعی و بازگشایی سفارتخانه‌ها اقدام کنیم.
امیرعبداللهیان در عین حال تاکید کرد: این طرفی سعودی است که باید تصمیم بگیرد چگونه رویکرد سازنده در قبال جمهوری اسلامی ایران را دنبال کند.
السودانی: عراق با تهدیدی وجودی به دلیل کمبود آب مواجه است
السودانی، نخست‌وزیر عراق که پس از شاه اردن سخنرانی خود را آغاز کرد، گفت: امروز در امان جمع شده ایم و امیدواریم که به سمت تقویت روابط و گسترش آن حرکت کنیم، ایده تاسیسی کنفرانس بغداد، نشان‌دهنده تمایل عراق برای تقویت شراکت است.
وی افزود: دولت ما رویکرد گشاده ای را با هدف ایجاد شراکت های منطقه ای و بین المللی مبتنی بر منافع مشترک اتخاذ می کند.
نخست‌وزیر عراق خاطرنشان کرد: ما با یکدیگر برای تبدیل شدن از کشورهای مصرف کننده به کشورهای تولیدکننده از طریق ایجاد مناطق صنعتی مشترک همکاری می کنیم، کارزاری را برای مبارزه با فساد از بالاترین سطوح آغاز کرده ایم.
وی افزود: از کشورهای برادر و دوست می خواهیم در بازگرداندن اموال غارت شده عراق و تحویل افراد تحت تعقیب که در این کشورها اقامت کرده اند، به ما کمک کنند، عراق با تهدیدی وجودی به دلیل کمبود آب مواجه است، قصد داریم به طور جدی با همسایگان خود در ترکیه و ایران همکاری کنیم و به بهترین راه برای مدیریت مشترک منابع آبی فرامرزی دست یابیم.
توانایی بالای مصطفی الکاظمی در جمع کردن رهبران در یک مکان
کنفرانس بغداد ۲ اولین نشست بین المللی سطح بالا خواهد بود که به ریاست این مقام عراقی پس از سلف خود یعنی «مصطفی الکاظمی» برگزار می‌شود.
«حمزه حداد» پژوهشگر مدعو در شورای روابط بین‌الملل اروپا معتقد است که اولین کنفرانس بغداد با هدف نشان دادن این موضوع که «مصطفی الکاظمی» قادر است رهبران منطقه به‌ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس را در بغداد جمع کند، انجام شد.
به گفته حداد، در دوره دوم این کنفرانس هدف نخست السودانی نخست وزیر جدید عراق این است که نشان دهد توانایی لازم را برای حفظ این روابط دارد.
وی افزود: با این حال، من فکر می‌کنم که عراقی‌ها و غیرعراقی‌ها می‌خواهند این بار این کنفرانس به یک دستور کار جدی‌تر و نتایج بهتری منجر شود.
اردن: هدف از برگزاری نشست بغداد 2 تضمین امنیت و شکوفایی عراق است
ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، در افتتاحیه نشست بغداد 2 که به میزبانی اردن فعالیت خود را آغاز کرده ضمن خوش‌آمدگویی به حاضران تأکید کرد که این نشست نشان‌دهنده جایگاه ویژه عراق برای اردن است.
وی گفت که این نشست فرصتی برای ادامه روندی است که از نشست بغداد برای همکاری و شراکت در سال گذشته آغاز شد و تأکید دوباره بر حمایت از تلاش‌های عراق برای تحقق توسعه و شکوفایی و تقویت امنیت و ثبات و احترام به حاکمیت ارضی این کشور است.
پادشاه اردن تأکید کرد که این کشور ایمان دارد که منطقه نیازمند ثبات و صلح عادلانه و فراگیر و همکاری منطقه‌ای به‌خصوص در بخش‌های اقتصادی و توسعه‌ای و مبارزه با فقر و بیکاری است که همگی نیاز به همکاری جمعی دارد.
وی همچنین به اهمیت پروژه‌های همکاری اردن با عراق و دیگر کشورهای منطقه از جمله در بخش‌های انرژی و صنایع و حمل و نقل به خصوص در چارچوب همکاری سه‌جانبه عراق و اردن و مصر اشاره و تأکید کرد که منطقه با چالش‌های بسیاری مواجه است که این چالش‌ها هر روز پیچیده‌تر می‌شود.
مکرون: فرانسه به روابط متوازن با عراق پایبند است
مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در این کنفرانس گفت: اگر بخواهیم ثبات عراق را تضمین کنیم باید مشکلات او با همسایگانش را حل کنیم، فرانسه به روابط متوازن با عراق پایبند است، از پروژه های اتصال انرژی با کشورهای منطقه حمایت می کنیم.
وی افزود: کشورهای شرکت کننده در اجلاس همگی در صدد برقراری امنیت و ثبات در عراق و منطقه هستند، این منطقه دارای پتانسیل بالایی برای پیشرفت است، امنیت و ثبات ما به امنیت و ثبات شما مربوط است.
رئیس‌جمهور فرانسه خاطرنشان کرد: امنیت پس از جنگ روسیه و اوکراین بر هم ریخته است، امیدوارم این اجلاس طرح های عملی را موجب شود.
