یادداشت تحلیلی؛

پشت پرده مقاله بورل و هشدار گروسی/ سرنوشت برجام چه می‌شود؟

در مقاله ای از فاینشنال تایمز، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا متن توافق هسته ای با ایران را بهترین متن برای توافق توصیف کرد و از آغاز مصالحه ای مهم سخن گفت.

پشت پرده مقاله بورل و هشدار گروسی/ سرنوشت برجام چه می‌شود؟
41922

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مقاله‌ای منتشر شده در فایننشال‌تایمز، متنی که تاکنون در مذاکرات هسته‌ای تولید شده را بهترین متن برای توافق توصیف کرد و از پایان زمان برای مصالحه‌ای مهم سخن گفت. همچنین رافائل گروسی، دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از تداوم خاموشی برخی دوربین‌های فراپادمانی ابراز نگرانی نمود.

 این دو موضع‌گیری را باید در پازل گسترده‌تر دولت‌های اروپایی و آمریکا ارزیابی نمود که قصد دارند دو هدف را دنبال نمایند. هدف اول، وادارسازی ایران به پذیرش متن کنونی و احیای برجام است. در غیر این صورت، هدف دوم که برتری در «بازی سرزنش» و مقصر معرفی نمودن ایران در افکار عمومی داخلی و جهانی است.
 چنین مواضعی نشان‌گر نیازمندی و حساسیت جدی اروپا به مهار برنامه هسته‌ای ایران برای حفظ معماری عدم اشاعه است. درباره آمریکا نیز گرچه مسائلی مانند اقتصاد داخلی، نبرد اوکراین و مهار چین را در اولویت می‌داند ولی بی‌نیاز از توافق هسته‌ای نیست. به‌ویژه که دستان دولت بایدن برای دستاوردسازی در سیاست خارجی چندان پُر نیست.
 آیا مذاکرات به پایان رسیده است؟ به نظر نمی‌رسد این‌گونه باشد ولی ظرفیت طرف‌های مذاکره برای ارائه امتیاز و چانه‌زنی، نسبت به قبل بسیار محدودتر شده است. دولت بایدن به دلیل اینکه نتوانسته گفتگوها را به مسائل منطقه‌ای تعمیم بدهد و هم‌چنین با توجه به مخالفت‌های داخلی جمهوری‌خواهان، تمایلی به امتیاز بیشتر به ایران ندارد.
در عین حال، ایران و آمریکا تمایلی به اعلام رسمی شکست مذاکرات ندارند. ایران به دلیل جلوگیری از تشدید نوسان در بازارهای داخلی به‌ویژه ارز و طلا، و آمریکا نیز بدین جهت که فاقد طرح جایگزینی است که بتواند حداقلی از امکان‌مندی و مطلوبیت را دارا باشد. فضای انجماد کنونی، در صورتی که اراده‌ای برای رفع انسداد نباشد، احتمالاً تا انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره ادامه یابد.