یکی از تفاوت های آشوبهای اخیر، حضور فعالانه برخی نوجوانان دبیرستانی است. یعنی همان متوسطه دوم. البته از متوسطه اول هم دانش آموزانی بودند که در این تجمعات شرکت کردند. سایر اقشار یعنی جوانان و افراد مسن هم در کف خیابان ها بودند ولی حضور نوجوانان دبیرستانی ملموس بوده. بررسی چرایی این مسئله نیاز به تحلیل و تدبر دارد. من حداقل 10 سالی هست که در مدارس دولتی ذیل آموزش و پرورش تدریس می کنم. واقعاً بدون تعارف عرض می کنم که فضای مدارس ما بعد از سال های 92 و 93 تغییراتی یافته که باید این تغییرات ولو جزئی گفته شود و برای جبران اقداماتی انجام داد.

بعد از روی کار آمدن دولت روحانی، فضای کرختی و بی انگیزگی بر جامعه #معلمان افزایش پیدا کرد. البته بی انگیزگی در بین قشر معلمان خیلی قبل تر شروع شد. اما از این سالها ملموس تر شده بود. دلیل اصلی هم مسئله  معیشت جامعه معلمان بود که هیچ دولتی تا این لحظه(مهرماه 1401) جهت رفع مشکلات این قشر کاری اساسی نکردند و در دولت رئیسی هم فقط شعار داده شد و یک طرح ضعیف به نام رتبه بندی تصویب شده که قطعاً با مطالبات #فرهنگیان بسیار فاصله دارد.

تقریباً از سالهای 92، 93 به این طرف، موج استخدام های خارج از سیکلِ تربیت معلم و دانشگاه فرهنگیان و تعهد دبیری، به شدت افزایش پیدا کرد و با احترام به عموم همکاران معلمم، این جذب های غیرکارشناسی بدون گزینش، به جنبه آموزش و جنبه پرورش این سازمان ضربه زد.

در این مقطع، معاونت #پرورشی در مدارس به شدت تضعیف شد. در برخی مدارس حذف و در عموم مدارس از یک نقش فعالِ محورگونه، به یک نقش ضعیفِ حاشیه تبدیل شد. معاونت پرورشی که محور تربیت #مدرسه بود و برنامه های فرهنگی و مذهبی و بصیرتی و مسئولیت برگزاری تئاترها، گروه های سرود، مسابقات قرآن، نهج البلاغه و احکام، اردوها، صف صبحگاهی، مراسمات دینی و مذهبی و … بر عهده این معاونت بود به شدت کمرنگ شد. در این سالها، معدود مدارسی در کشور پیدا می شدند که معاونت پرورشی فعالی داشته باشند. بودجه این معاونت به حداقل رسید. گاهی همکارانی که اهل کار و تدریس نبودند برای فرار از تدریس این معاونت را می گرفتند و هیچ کاری انجام نمی دادند و معدود معلمان دلسوزی در مدارس پای کار معاونت پرورشی ایستادند و خدمت کردند ولی این جایگاه تضعیف شد. قطعاً این سیاست عامدانه بوده.

حذف مشاور از مدارس یکی دیگر از اتفاقاتی بود که در این سالها رقم خورد. از طرفی جذب مشاور برای مدارس هم به شدت کند شد.

اکثر #اردو های علمی، تفریخی، تاریخی و مذهبی تعطیل شد. چه اردوهای درون شهری؛ چه درون استانی و برون استانی. اینکه می گوئیم تعطیل شد یعنی به حداقل ترین سطح رسید.

 رشد مدارس غیرانتفاعی به شدت هرچه تمام تر، افزایش یافت. بطور مثال در این سالها، 90 درصد مدارس ذیل ناحیه یک اهواز، غیرانتفاعی شد و توسعه و بازسازی مدارس دولتی روند کاهشی پیدا کرد. جالب است بدانید در اغلب مدارس غیرانتفاعی، خبری از معاونت پرورشی و وظایف پرورشی نیست! جالب تر است بدانید اغلب مدارس غیرانتفاعی در یک ساختمان کوچک چندکلاسه براه افتاد. ساختمان هایی که محیطی برای ورزش و فوتبال و والیبال و … نداشتند و ندارند و لذا زنگ ورزش در خیلی از این مدارس به حالت تعطیل و نیمه تعطیل درآمد!

 از طرفی کرونا در یکی دوسال اخیر به این فضا هم دامن زد و نوجوانان فضای مجازی را محلی برای تفریح و بازی و سرگرمی خود یافتند. نظام فرهنگی و آموزش و پرورش کشور هم هیچ برنامه ی ایجابی برای تفریح و #سرگرمی این قشر ایجاد نکرد پس به سمت بازی ها و سرگرمی هایی رفتند که آن طرف آبی ها برای نوجوانان ما تدارک دیدند. هنر دستگاه ها و مسئولین هم فقط برخورد سلبی بود که این نرم افزار را نصب نکنید؛ آن یکی فیلتر شود؛ آن یکی چه شود …! ولی اقدامی ایجابی جهت پر کردن اوقات فراغت نوجوان مملکت نداشتند از وزارت فرهنگ و ارشاد و آموزش و پرورش گرفته تا سازمان تبلیغات اسلامی، تا صداوسیما و …! این ها بخشی از تغییرات مدارس در دولت سابق بود که کماکان هم ادامه دارد. هر نظامی برای استمرار و دوام خود به «جامعه پذیری سیاسی» محتاج است. جامعه پذیری سیاسی یعنی انتقال ارزش ها به نسل های بعد. از طریق آموزش و پرورش، رسانه ملی و سایر نهادهای فرهنگی. وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی باید به ریل اصلی خود بازگردد.