به گزارش جهت پرس؛ زهرا لایق حقیقی؛ دروغی که بعد از سالها رو شد. دروغ ظریف در مورد اسنپ بک و مکانیسم ماشه که سال 99 ظریف با اقتدار گفت چنین چیزی در قطعنامه برجام نیامده و بعد از پایان رسمی این قطعنامه چیزی به جای اول خود باز نمی گردد.

اما ظریف در سال 95 در برخی صحبت‌های خود از وجود فرآیند اسنپ بک در برجام سخن گفته بود.وی با اشاره به تاثیر اسنپ بک در توافق برجام گفته بود: اسنپ بک به معنی ضعف برجام نیست بلکه به معنای ادامه آن است و این نشان می دهد که ما هیچ کدام به هم اعتماد نداریم.

وی با بیان اینکه آورده ما در برجام، برنامه هسته ای و آورده آنها، تحریم ها بود، گفت: ما برای آنکه برنامه هسته ای را برگردانیم نیاز به اجازه آنها نداریم و زمانی که ایران به جمع بندی برسد که ضمانتی برای این توافق وجود ندارد دوباره می تواند برگردد.

وی تصریح کرد: برنامه هسته ای در اختیار ماست و هر موقع که بخواهیم می توانیم بازگردیم ولی آنها برای ادامه تحریم ها باید یک روند طولانی را طی کنند بنابراین اسنپ بک زمینه ای نیست که هر کس خواست توافق را بر هم بزند بلکه ضمانتی برای برجام است.

ظریف ادامه داد: در مذاکرات می گفتند وقتی به موضوع تجارت می رسیم به متحدان خود هم اعتماد نداریم، به دلیل تنوع روابط در بخش های مختلف تجارت با ایران به همین دلیل ما اسنپ بک را جدی نمی دانیم به خصوص اینکه یک شرکت انگلیسی به همه مشورت می دهد به  همین دلیل در مذاکرات آمریکایی ها را قانع کرده اند که راهنمای جدید مطرح کنند و این موضوع بسیاری از مشکلات را حل کرده است.

اما اسنپ بک چیست و روند آن چگونه است؟

بخش‌های پوشش‌دهنده فرایند حل اختلاف در قرارداد برجام در صورت مشاهده تخطی ازسوی هر کدام از طرفین قرارداد، پیچیدگی فراوانی دارد. یکی از این فرایندها «اسنپ بک» است که در واقع روند برگرداندن تحریم های سازمان ملل علیه ایران است.

فرایند مقدماتی ذکر شده در پیوست ۴ توافق با در نظر گرفتن رفع تحریم‌ها از شکایات ایران حمایت می‌کند. در گام اول، ایران و طرفین برجام بر سر تحقق این مورد گفت‌وگو می کنند  و اگر این بند صورت نپذیرد، هر یک از طرفین توافق می‌تواند موضوع را به «کار گروه رفع تحریم» که با نماینده ارشد اتحادیه اروپا هماهنگ است ارجاع دهد.

این کارگروه، ۳۰ روز فرصت دارد جهت رضایت طرفین، مشکل را رفع کند.

در صورت بروز بن‌بست در کار، هر کدام از طرفین ناراضی می‌تواند موضوع اختلاف را به «کمیته مشترک» متشکل از ۸ نماینده (۶ نفر از ۱+۵، یک نفر از اتحادیه اروپا، و یک نفر از ایران) ارجاع دهد.

در موارد به غیر از موضوع تحریم، ایران می‌تواند به طور مستقیم شکایت خود را با کمیته مشترک در میان بگذارد. این کمیته، ۱۵ روز وقت خواهد داشت که به موضوع رسیدگی کند، اما اگر حتی یک نفر از جمع ۸ نفر به این نتیجه رسید که موضوع قابل حل نیست، کمیته موظف است که موضوع را به سطح وزرای خارجه ببرد و سپس ۱۵ روز دیگر فرصت باقی است تا مشکل رفع شود.

کمیته وزرا، می‌تواند این زمان را تمدید کند یا موضوع را با هیئت مشاور سه نفره در میان بگذارد. یکی از این سه نفر، مستقل از برجام است. این هیئت موظف است که رای خود را تا پایان ۱۵ روز اعلام کند. اگر همچنان این مشکل در این سطح هم به نتیجه نرسد، موضوع دوباره به کمیته مشترک ارجاع داده شده و ۵ روز وقت برای حل آن در نظر گرفته خواهد شد و نهایتاً در صورت عدم حل مشکل، مسئله به شورای امنیت سازمان ملل می‌رسد تا طرف ناسازگار را تشخیص دهد واو را محکوم کند.

طبق قطعنامه تایید شده در شورای امنیت در روز ۲۰ جولای۲۰۱۵، در صورت حل نشدن موضوع در کمیته مشترک، یکی از اعضای شورای امنیت ۱۰ روز وقت دارد تا مساله را رفع کند و در صورت موفق نشدن وی، پرونده در اختیار رییس شورای امنیت قرار خواهد گرفت.

در نهایت، اگر ۵ عضو دائمی‌شورای امنیت به نتیجه نرسند، تحریم‌های سابق دوباره اعمال خواهد شد. البته اثبات اینکه ایران به طور مخفیانه در حال فعالیت و یا در حال کوتاه کردن زمان دستیابی به بمب هسته‌ای است، کار بسیار مشکلی است.

از آنجاکه ایران می‌داند اگر پای قضیه به شورای امنیت برسد تحریم‌ها دوباره بازگردانده می‌شود، پس تلاش خواهد کرد که به عنوان طرف شاکی اقدامی ‌نکند. به جای آن، به طرف پای پس کشیدن از توافق پس از آن ۳۵ روز ناموفق کمیته مشترک خواهد رفت و بدین طریق خود را در چاه شورای امنیت که هیچکدام از اعضای دائم آن نمی‌توانند در این مورد از حق وتوی خود به نفع ایران استفاده کنند، نمی‌اندازد. طبق برجام، فقط طرف شاکی می‌تواند موضوع را به شورای امنیت بکشاند. با این حساب اگر ایران احساس کند که کار در مرحله کمیته مشترک قابل حل نیست، با توجه به اینکه پیشتر به آن اشاره شد که در آنجا بازنده خواهد بود، اقدام به عدم اجرای تعهدات خود خواهد کرد و بدین شکل دست ۱+۵ را در گل خواهد بُرد.

دیدگاه اشتباه ظریف

یادداشت های برجام برای وزیر امور خارجه‌ای که باید به به آن مسلط باشد، سراسر برداشت شخصی بود که به عمد برای نادیده گرفتن خیلی از نقاط ضعف و اشتباه برجام از سوی آقای ظریف بیان شد. آنجا که به وی گفته شد معنی کلمه  Suspend تعلیق است نه لغو، آقای ظریف در واکنش با تعجب گفت: ئه! ئه! من این را اصلا ندیده ‌بودم!. حرفی غیر قابل منطقی و غیر قابل قبول.

در مورد اسنپ بک آنطور که بالا نیز توضیح داده شد با برداشت آقای ظریف پیش نخواهد رفت. اینکه اگر آمریکا مخالف قطعنامه عمل کرد ایران میتوانند برگردد نیست.

ظریف: اتفاقا بزرگ ترین تضمین برجام همان اسنپ بک است یعنی هر دو طرف می‌توانند به شرایط قبل از برجام برگردند، یعنی تو تخطی کردی من بر می گردم، من تخطی کردم تو برگرد! برای همین است که امروز ما زمانی که دولت را تحویل دادیم وضع هسته ای ما در سپتامبر ۲۰۲۱ بهتر از سپتامبر ۲۰۱۳ است

عراقچی چه گفت؟

با اینکه تمام این مدت ظریف سعی خود را کرد تا اثبات کند اسنپ بک و مکانیسم ماشه وجود ندارد و اگر هم باشد به نفع ما خواهد بود، در گفتگوی ویژه خبری روز شنبه عراقچی چیزی دیگر از اتمام قطعنامه برجام بیان کرد. چیزی خلاف گفته این سالهای ظریف.

اگر مذاکرات جدیدی شروع شود،فرصت محدودی خواهد داشت، چراکه مهر ۱۴۰۴، زمان پایان قطعنامه مربوط به برجام است. احتمالا قبل از آن، اگر توافقی نشود، ما با شرایط بحرانی مواجه خواهیم بود. ممکن است کشورهای اروپایی در آن زمان به سراغ «اسنپ بک» بروند.

یعنی یکسال زمان باقی است تا برای جلو گیری از فشارهای بیشتر غرب توافقاتی که به ضرر ایران باشد را بپذیریم.

حقیقتا در ماجرای برجام، شیطان هم جلوی وقاحت و دروغگویی ظریف کم آورده. آن از دروغ ۴بار کلمه تعلیق و دروغ عدم پاره کردن برجام با یک امضای رئیس‌جمهور آمریکا! این هم از ماجرای اسنپ‌بک!

درکی 180درجه خلاف واقعیت

فعالان فضای مجازی و اهالی رسانه با اشاره به این نکته که آقای عراقچی در آن زمان معاون ظریف بود و از این ماجرا اطلاع داشت چرا با سکوت کار را به اینجا کشاند که فقط یکسال برای تصمیم گیری در خصوص چنین امر مهمی و سرنوشت سازی فرصت باقیست. با انتشار فیلم مقایسه صحبت‌های ظریف و عراقچی درکی 180 درجه خلاف واقعیت ظریف عمدی بودن کار توسط ظریف را برای همگان روشن میکند که با این وجود خواستار عزل او از دولت شدند.

درک جواد ظریف از مکانیزم ماشه اساسا ۱۸۰ درجه برعکس واقعیت بوده.