چراجامعه‌شناسان ایرانی اربعین را نمی‌بینند؟

وقتی به برخی از پدیده های جهان اسلام نگاه می کنیم، می بینیم که اجماعی برای ندیده شدن برخی از پدیده ها و اصراری برای دیده شدن پدیده های دیگر وجود دارد.

چراجامعه‌شناسان ایرانی اربعین را نمی‌بینند؟
182794

به گزارش جهت پرس؛ دکتر علیرضا شجاعی‌زند، در سال 94 و در  همایش ظرفیت‌های فرهنگی و تمدنی اربعین سخنانی گفته است که بازخوانی آن خالی از لطف نیست.

وقتی به برخی از پدیده های جهان اسلام نگاه می کنیم، می بینیم که اجماعی برای ندیده شدن برخی از پدیده ها و اصراری برای دیده شدن پدیده های دیگر وجود دارد. متاسفانه این جریان درون جامعه علمی هم راه افتاده است و برخی از جامعه‌شناسان عمدا یا سهوا برخی از مسائل را از زیر چشم می گذرانند. بنابراین مساله من دیدن یا ندیدن می شود. وبر در همین رابطه دوگانه ای دارد که در آن تلاش کرده برخی از سوءتفاهم های جانب‌داری علم را حل و فصل کند. ربط ارزشی و داوری ارزشی دوگانه وبر است. در ربط ارزشی، انتخاب ارزشی موضوع پژوهش مطرح می شود به این معنا که محقق حق دارد موضوع مورد مطالعه اش را انتخاب کند، اما در بخش داوری ارزشی، ارزش ها کنترل می شود.

ملاک و معیار جامعه‌شناسان ایرانی برای دیده شدن و ندیده شدن پدیده ها چیست و چه می‌شود که به برخی از پدیده ها توجه و به برخی دیگر بی‌توجهی می شود؟ به عقیده من هر چه پدیده های جامعه گسترده‌تر باشد، مغفول‌تر می شود و در عوض هر چه کوچک‌تر باشد، کمتر مورد توجه قرار می گیرد. جامعه‌شناسان، پدیده های عظیمی چون اربعین و جمکران را نمی بینند، در عوض به موضوعات کوچک ادیان دیگر می پردازند. علاوه بر این، به نظر می رسد هر چه پدیده های ایران آسیبی‌تر باشد، بیشتر مورد توجه قرار می گیرد، هر چه اپوزیسیون‌تر باشد، مطلوب‌تر می شود و هر چه چالش ها و تعارضات را بیشتر نشان دهد، به آن بیشتر توجه می شود. خلاصه اینکه وقتی مساله‌مندی با این ویژگی ها تعریف شود، پدیده هایی مثل اربعین دیده نمی شود.