عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر و نیز مدرس پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی گفت: دست مایه اول هر حرکتی امید است و امید برگرفته از انگیزه برای حرکت است و انگیزه رمز و راز اصلی تلاش وسیع و نهراسیدن از مشکلات در مسیر توسعه و پیشرفت است.
امید و پیشرفت دو کلیدواژه اساسی و همیشگی در کلام رهبر معظم انقلاب اسلامی است؛ دو مولفه ای که باورشان موجبات پیشرانی جامعه اسلامی در ابعاد مختلف رااز علم و فناوری تا دفاعی و موشکی را میسر میسازد. با دکتر محمد مهدی نژاد نوری، معاون، تحقیقات و فناوری ستاد کل نیروهای مسلح، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر و نیز مدرس پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی گفتگویی در همین خصوص داشتیم که در ادامه می خوانید.
* جناب دکتر! رهبری از امید به عنوان پیشران پیشرفت تعبیر می کنند و این امر را بارها و بارها تکرار کرده اند، این امر را چطور می توان تحلیل کرد؟
امید دست مایه هرگونه حرکت و پیشرفتی رو به جلو است و اگر امید در جامعه ای نباشد قطعا آن جامعه هیچ حرکتی نخواهد داشت و از طرفی حرکتی که مبتنی بر اجبار و اکراه باشد یا اساسا انجام نمیشود یا دستاورد قابل قبولی ندارد لذا اساسا هرکسی تحت هر شرایطی با امید به آینده و آرمانهایی که دارد تلاش مضاعفی برای شکوفایی قدرت خلاقیت و نو آوری خود و جامعه ایجاد می کند.
این امر یعنی امید پیشران پیشرفت یک جامعه بودن هم خاص ایران اسلامی نیست بلکه در همه فرهنگ ها و جوامع و کشورها و در همه دوران وجود داشته و دارد لذا چه مصلحین و چه مسئولان جوامع یا حتی در سطح جامعه کوچکتری مانند خانواده و … چیزی که به طور قطع و یقین به دنبال آن بوده اند در ابتدا ایجاد امید و اینکه این تلاش ها منجر به نتیجه و دستیابی به اهداف مورد نظر چه در زندگی فردی و چه اجتماعی افراد میشود. حالا یکی به دنبال پول و ثروت و دیگری به دنبال مقام و جایگاه است یا به دنبال اصلاح جامعه بوده و می خواهد مشکلی را برطرف کند اما باید تاکید داشت که دست مایه اول هر حرکتی امید است و امید برگرفته از انگیزه برای حرکت است و انگیزه رمز و راز اصلی تلاش وسیع و نهراسیدن از مشکلات در مسیر توسعه و پیشرفت است. بنابراین اگر پیشرفت را به عنوان یکی از اهداف مطلوب خود بدانیم و پیشرفت را بنا بر فرموده رهبری هم دستاوردها و آسایش و رفاه مادی و هم آسایش و دستاوردهای معنوی و به نوعی پیشرفت و حرکت به سوی حیات طیبه بدانیم که اسلام هم بدان اشاره داشته، با نداشتن امید اولین مشکل و سختی که انسان با آن مواجه شود بلافاصله عقب نشینی می کند یا دست از آرمانهای خود بر میدارد و تلاشی برای پیدا کردن راه حل های جدید نمیکند بنابراین بدون امید، پیشرفت معنایی ندارد.
*آقای دکتر! مولفه های پیشرفت اسلامی و یا به عبارتی پیشرفت در منطق انقلاب را چطور می توان ارزیابی کرد؟
مقام معظم رهبری پیشرفت را چند سال پیش و برای اولین بار در سخنرانی خود در کرمانشاه مطرح کردند و دهه ای به نام پیشرفت و عدالت مطرح شد؛ این تعریف در مقابل کلمه توسعه قرار گرفته است از این جهت که کلمه توسعه در دنیا قبلا استفاده میشده و اکنون هم میشود که کشورها را بر مبنای آن دسته بندی کرده و عمده هدفشان هم دستاوردهای اقتصادی و مادی است و اینکه درآمدهای سرانه چقدر بوده و زیرساخت ها چگونه است و .‌.‌. اینکه مردم چه مقدار آرامش داشته و قوی بوده و به لحاظ اخلاقی چگونه و چقدر در جامعه به دیگر افراد کمک می کنند در این ارزیابی ها اصلا جایگاهی ندارد.
پیشرفتی که مدنظر است شاخص های مخصوص به خود را دارد و این شاخص ها در دو بعدی که انسان برای آن آفریده شده است که استعمار این دهان یعنی آباد کردن و عمران کردن جهان، بهره برداری از نعماتی که خداوند متعادل داده آن هم به شکل متوازن و متناسب از یک طرف، جاهای زیادی داریم که هم در قرآن و هم در فرمایشات ائمه روی آن تاکید شده که می بایست زندگی خود را بسازیم و کار کنیم و تولید حداکثری بوده و بهره برداری حداقلی باشد و دوست محیط زیست باشیم و تک محوری کار نکنیم در ابعاد مادی قضیه است.
در ابعادمعنوی هم برای آنکه جامعه، جامعه انسانی باشد و انسانها در کنار هم و در زندگی با هم احساس سود و هم دلی کنند تاکید دارد بر بحث های پیشرفت اخلاقی، معنوی و رعایت معیارهای انسانی که اکثرا رحم و شفقت با حیوانات، راستی، درستی و پرهیز از دروغگویی و تخریب و … همه شاخص های پیشرفت در ابعاد انسانی و کلان اجتماعی در بعد غیر مادی و نهایتا طاعت و بندگی خداوند و آنچه ما در اسلام به نام حیات طیبه روی آن تاکید داریم. حیات طیبه مقدمه تمدن اسلامی است یعنی در آن هم از لحاظ مادی و هم معنوی و اخلاقی انسان ها احساس خوبی داشته باشند و از دستاوردهای مناسب آن برخوردار باشند.
* ناامیدی را ضد پیشرفت عنوان میکنند و در این چند ساله اخیر هم دشمن تمام تلاش خود را ایجاد ناامیدی و به عبارتی سیاه نمایی در کشور به خرج داده؛ چقدر موفق بوده و ما چه نقصان هایی در این مسیر داشتیم؟
یکی از چیزهایی که خداوند نسبت بدان تاکید می فرمایند این است که همه چیز بخشیده میشود جز ناامیدی از رحمت خدا یعنی مسئله ناامیدی تا این حد مهم است؛ لذ از روزی که حضرت آدم در زمین مبعوث شد و شیطان با آدم دشمنی کرد، اولین کاری که در دستور کار شیطان قرار گرفت این بود که آدم را از رحمت خدا ناامید کند.
خداوند میفرمایند چه کسی غیر از کفار و منافقین از رحمت خداوند ناامید میشوند؟ بنابراین ناامید کردن مومنین حتی در سطوح معمولی بین مللی که با هم در جنگ هستند چیزی به نام عملیات روانی یا جنگ شناختی دارند که اخیرا هم خیلی برجسته شده است. اما همه اینها برای این است که طرف مقابل را متقاعد کند که این تلاش های تو به جایی نمیرسد، ثمره ای ندارد و مشکلات را در ذهنش بزرگ و عظیم و حجیم جلوه دهد و برعکس فرصت ها و توانمندی ها و دستاوردها را نادیده بگیرد تا پیشرفتی در جامعه رخ ندهد و این موارد قطعا القائات شیطان است مانند صحبت های آن مرحومی که مدام در حال ناامیدسازی بود که هر چه بسازیم آمریکا با یک بمب همه را تخریب می کند! یا بزرگ جلوه دادن و غول ساختن از مشکلات اقتصادی در کشور، اما کجای دنیا وجود دارد که مشکلات اقتصادی نباشد؟ آمریکا بر خلاف تصورات عده ای بزرگترین مشکلات اقتصادی را دارد چنانچه چند برابر تولید ناخالص داخلیش به دنیا مقروض است و با آنکه همه میپندارند در رفاه است عملا ورشکسته است اما اجازه انتشار چنین مواردی نمی دهد چراکه ناامیدی کلید عقب ماندگی است و برعکس مدام به دنبال القای ناامیدی در دیگر کشورهاست اما به لطف عنایت الهی با رهبری امام و مقام معظم رهبری و آموزه های امیدآفرین انقلابی و اسلامی همانطور که دشمن را در بسیاری عرصه ها به شکست رساند در این عرصه هم به شکست می کشاند و اینها دستاوردهای بسیار مهمی است که سبب شتاب پیشرفت در جامعه میشود و به فرموده رهبری به قله ها نزدیک و به سمت قله ها در حرکتیم.