به گزارش جهت، کمتر از 50 روز تا انتخابات ریاست‌ جمهوری، همچنان نامزدهای اصلی جریان‌های سیاسی مشخص نشدند و تنور انتخابات داغ نشده است.

در این میان، جریان اصلاح‌طلب که از مدتی پیش نهاد اجماع ساز را به ریاست بهزاد نبوی متولی انتخاب نامزد واحد، کرده است هنوز به گزینه مطلوب خود نرسیده است و تازه روز دوازدهم اردیبهشت، آذر منصوری، سخنگوی جبهه‌ اصلاحات ایران، فهرست افرادی که توسط حداقل ۱۰ عضو مجمع عمومی جبهه اصلاحات ایران برای ارزیابی نامزدی ریاست‌ جمهوری‌شان در جبهه اصلاحات ایران به دبیرخانه مجمع پیشنهادشده‌اند را اعلام کرد که شامل 14 نفر می‌شد.

در این فهرست، محمدجواد ظریف با 37 پیشنهاد در رتبه اول و به ترتیب اسحاق جهانگیری با 35 و مصطفی تاج‌زاده با 32 پیشنهاد در رتبه‌های بعدی قرار داشتند. بعد از تاج‌زاده نیز به ترتیب، مسعود پزشکیان، محمدرضا عارف، محسن هاشمی، محمد شریعتمداری، مصطفی کواکبیان، محمد صدر، محمود صادقی، شهیندخت مولاوردی، زهرا شجاعی، عباس آخوندی و صادق خرازی قرار داشتند.

حضور افرادی از طیف‌های مختلف اصلاح‌طلبی با گرایش‌های تند تا میانه و راست و چپ از مواردی است که در این فهرست به چشم می‌خورد.

اسحاق جهانگیری، محمدجواد ظریف و محسن هاشمی از سوی حزب کارگزاران سازندگی و مصطفی کواکبیان از سوی حزب مردم‌سالاری، به جبهه اصلاحات ایران معرفی شدند.

شهاب طباطبایی سخنگوی حزب ندای ایرانیان هم محمدجواد ظریف و صادق خرازی را دو نامزد موردنظر این حزب برای معرفی به نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان معرفی کرده و حسین نورانی نژاد، سخنگوی حزب اتحاد ملت هم گفته: سید مصطفی تاج‌زاده، محمدجواد ظریف، اسحاق جهانگیری، شهیندخت مولاوردی و محمد صدر به‌عنوان کاندیداهای پیشنهادی حزب اتحاد ملت به جبهه اصلاحات ایران معرفی شدند.

اما حزب اعتماد ملی طبق اظهارات اسماعیل گرامی‌مقدم، برای انتخابات نامزد حزبی معرفی نمی‌کند و در چارچوب جبهه اصلاحات اقدام می‌کند.

نهاد اجماع‌ساز بر گروه‌های اصلاح‌طلب غلبه می‌کند؟

این نشان می‌دهد اغلب احزاب اصلاح‌طلب حداقل در ظاهر برتری نهاد اجماع‌ساز را برای انتخاب نامزد اصلی پذیرفتند. در این میان برخی گزینه‌های موجود بیش از این حضورشان در انتخابات به‌صورت فردی اعلام شده بود.

عارف که پس از استعفا از ریاست شورای عالی سیاست‌گذاری شائبه حضورش در انتخابات تقویت شد یکی از این افراد است. یکی از نزدیکان عارف سیزدهم اردیبهشت از اعلام نامزدی عارف با شعار انتخاباتی «عدالت و مسئولیت» و انتخاب «رنگ سفید» به‌عنوان نماد انتخاباتی خبر داد و گفت: آقای عارف با نهاد اجماع‌ساز هم همراه هستند منتها آقای عارف به جز ستاد رسمی، یک ستادی به اسم «پویش زندگی» هم دارند که در واقع ستاد مردمی حامیان آقای عارف است که عمده فعالیت‌های ایشان نیز در چارچوب همین ستاد مردمی خواهد بود.

به گفته او، آن‌ها پیگیر مکانیسم مصوب در نهاد اجماع ساز هستند ولی درعین‌حال خود را محدود به این مکانیسم نخواهند کرد. چون معتقد هستند که برخی از این رویه‌ها باید بعد از بررسی صلاحیت‌ها توسط شورای نگهبان صورت گیرد و چگونگی مکانیسم نهاد اجماع ساز در ارتباط با کاندیداها تأثیری در ثبت‌نام عارف نخواهد گذاشت.

اما در اظهاراتی دوگانه، شخص عارف در گفتگویی در همان تاریخ درباره اعلام نامزدی‌اش اعلام کرده هنوز مشخص نیست. این امر نشان از سردرگمی نه‌تنها عارف که جریان اصلاح‌طلب دارد و تناقض در اظهارات شخصیت‌های این جریان تا حدودی پرده از این سردرگمی برمی‌دارد.

رونمایی از نامزد پنهان اصلاح‌طلبان

اعلام حضور عارف از سوی نزدیکانش در حالی است که گویا حول نامزدی ظریف، اجماعی میان طیف راست و چپ اصلاحات و به‌طور خاص کارگزاران سازندگی و اتحاد ملت شکل‌گرفته است. چنانچه نام ظریف جزو پیشنهادات هر دو طیف قرار دارد؛ اما این‌که پس از اظهارات رهبر انقلاب در این تصمیم تغییری ایجاد خواهد شد یا خیر؛ در روزهای آینده مشخص خواهد شد.

این در حالی است که تاکنون یکی از گزینه‌های جدی جبهه اصلاحات بوده است. داریوش قنبری عضو شورای مرکزی حزب مردم‌سالاری از احزاب میانه‌رو اصلاح‌طلب، با تأیید این امر از حضور داوطلبان زیاد اصلاح‌طلب از جمله اسحاق جهانگیری، محمدرضا عارف، محسن هاشمی، علی لاریجانی، مسعود پزشکیان و سید مصطفی تاجزاده خبر داده و حتی گفته ممکن است زمان ثبت‌نام به تعداد داوطلبان‌ها افزوده شود.

ویژگی نامزد پنهان اصلاح‌طلبان

از سوی دیگر مرعشی، نائب رئیس جبهه اصلاحات هم گفته که اصلاح‌طلبان نامزدی دارند که هنوز نامش را اعلام نکردند. او تصریح کرده است: کاندیدای پنهان سه خصوصیت دارد؛ یکی اینکه بتواند از فیلتر شورای نگهبان عبور کنند، دوم اینکه بتواند مردم را تحت تأثیر قرار دهد و به پای صندوق‌های رأی بکشاند و سوم اینکه کشور را به شایستگی اداره کند.

بنابراین به گفته مرعشی باید منتظر یک شگفتانه از سوی اصلاح‌طلبان بود. شگفتانه‌ای که در فهرست 14 نفره نهاد اجماع‌ساز وجود نداشت و به گفته برخی کارشناسان، تنها فهرستی از نام‌های تکراری بود که برخی‌شان ظرفیت و شایستگی ریاست‌جمهوری را ندارند.

اما ادعای مرعشی می‌تواند گویای حرکت با چراغ خاموش اصلاح‌طلبان هم باشد. آنچه در روزهای بعدی شاید صورت آشکارتری به خود بگیرد. به بیان دیگر شاید جریان اصلاح‌طلب به گزینه اصلی خود رسیده اما آن را اعلام نمی‌کند و منتظر نتیجه تأیید صلاحیت‌ها می‌ماند.

اعتراض اصلاح‌طلبان به فرایند تصمیم‌گیری جبهه اصلاحات

در چند روز گذشته جریان اصلاح‌طلب با موضع‌گیری‌های تنی چند از داوطلبان خود مواجه شد که گاه به چالش کشیدن سازوکار انتخابات بود. چنانچه ابراهیم اصغرزاده دبیر کل انجمن مهندسان ایران از نامزدی انصراف داد و به جبهه اصلاحات ایران، نوشت: شرایط را برای ورود به عرصه رقابتی، آبرومند و منصفانه مناسب نمی‌بینم و رسماً به دبیرخانه جبهه اصلاحات ایران اعلام کردم که این‌جانب برای دوره فعلی داوطلب نمی‌شوم.

گاه نیز مشروعیت نهاد اجماع‌ساز را به صورتی ضمنی به پرسش می‌کشید. مثلاً مسعود پزشکیان دیگر کاندیدای اصلاح‌طلب، شرط کناره‌گیری خود را نداشتن مقبولیت در نظرسنجی عمومی دانست و گفت در این صورت به نفع دیگری کناره‌گیری می‌کنم؛ اما در مشروط کردن انصرافش، اشاره‌ای به تصمیم نهاد اجماع‌ساز نکرده است که می‌تواند بیانگر این موضوع باشد که او هم همچون عارف، خود را محدود به این نهاد نخواهد کرد.

محمد زارع فومنی دبیر کل حزب مردمی اصلاحات هم که نامش در فهرست 14 نفره نهاد اجماع‌ساز نیست؛ گفته است به نفع هیچ نامزدی کنار نخواهد رفت و از تهدیدها و تهمت‌ها واهمه ندارد. او همچنین بیان کرده «کاری به اصلاح‌طلبان و آن رمال‌هایی که امروز مملکت را به این روز کشاندند و این بی‌انگیزگی را رقم زدند» ندارد و برای اصلاح اصلاحات آمده است.

سوی دیگر نیز محسن رهامی نیز بیان کرده که «مرا را به عنوان داوطلب جبهه اصلاحات معرفی نکنید» و گفته که دلایلش را بعداً توضیح می‌دهد.

اظهاراتی که می‌تواند بیانگر گریز زیرپوستی یا صریح این چهره‌ها از نهاد اجماع‌ساز باشد تا شاید در شرایطی که اقبال اصلاح‌طلبان در جامعه کم شده با برچسب‌های جدید وارد میدان شوند.

امید اصلاحات هنوز به لاریجانی است

در کشاکش حضور یا انصراف و اظهاراتی مبنی بر نامزد پنهان، برخی همچنان از معرفی علی لاریجانی به‌عنوان نامزد اصلاح‌طلبان سخن می‌گویند اما طبق شنیده‌ها، این اتفاق بعید است مگر اینکه شورای نگهبان همه نامزدهای جریان اصلاحات را رد صلاحیت کند و هیچ گزینه‌ای جز لاریجانی برای اصلاح‌طلبان باقی نباشد. آنچه که سعید نورمحمدی عضو شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان نیز بر آن صحه گذارده است.

ولی احتمال تغییر در زمین‌بازی اصلاح‌طلبان هنوز هم وجود دارد و باید تا اعلام نتیجه بررسی صلاحیت‌ها در این جریان صبر کرد و دید این جریان در آخر با چه آرایشی پا به این گود خواهد گذاشت.